1 Пәннің мақсаттары мен міндеттерін тұжырымдаңыз. Ғылым дамуының негізгі кезеңдерін сипаттаңыз


Кезең атауы Орны (Өтетін жері)



бет63/68
Дата27.01.2023
өлшемі4,25 Mb.
#63187
түріҚұрамы
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   68
Байланысты:
цито сессия

Кезең атауы

Орны (Өтетін жері)

Химиялық өзгерістер

Энергетикалық нәтиже

1. Даярлық

Асқорыту жүйесінде және лизосомаларда (қоректік вакуольдерде)

Қорек заттары құрамбөліктерге және мономерлерге: глюкозаға, аминқышқылдарға, глицериндерге және май қышқылдарына дейін ыдырайды

АТФ-0 молекула Энергия тек жылу түрінде

2. Оттекті

Жасушалар (гликолиз)

Глюкоза пирожүзім цитоплазмасы немесе сүт қышқылына дейін ыдырайды

АТФ-2 молекула

3. Оттексіз

Митохондриялар

Гликолиз өнімдерінің 02 мен өзара әрекеттесуі кезінде С0220-ге дейін ыдырайды

АТФ-36 молекула Сондай-ақ жылу түріндегі энергия

Адам құрамында 21% оттек, 79% азот, 0.03% көмірқышқыл газы бар атмосфералық ауамен тыныс алады. Дем шығарғандағы ауада 16% оттек, 4.0% көмірқышқыл газы және 79% азот болады. Дем алғандағы және дем шығарғандағы ауа құрамындағы оттек пен көмірқышқыл газының айырмашылығы - өкпедегі газ алмасу нәтижесі болып табылады. Өкпеде газ алмасу диффузия жолымен жүреді. Өкпе капиллярына түскен вена қанында оттек аз, көмірқышқыл газы көп. Сондықтан альвеола ауасындағы оттек қанға араласады, ал көмірқышқыл газы қаннан өкпе альвеоласына түседі. Өкпедегі газ алмасуды сыртқы тыныс алу дейді. Қандағы оттек эритроциттерге өтеді де, гемоглобинмен берік емес байланысып, оксигемоглобин түзеді. Вена қаны артерия қанына айналады да, өкпе венасы арқылы жүрекке, одан қанайналымның үлкен шеңберінің тамырларына түседі. Көмірқышқыл газы альвеоладан ауа тасымалдайтын жол арқылы сыртқа шығарылады
4Эмбрионның дамуының негізінде жатқан биологиялық процестерге анықтама беріңіз-индукция, детерминация, бөліну, жасуша миграциясы, өсу, дифференциация, жасушаның өзара әрекеттесуі, жойылу.
Ұрықтық немесе эмбрионның дамуы тірі ағзаның дамуы анасының ағзасынан тыс немесе оның ішінде жұмыртқа қабықтарында болады. Осы эмбрионның даму барысында аналық жасушадан өз бетінше өмір сүруге қабілетті әртүрлі органдар мен тіндерден тұратын көп жасушалы организм пайда болады. Барлық жануарларда эмбрионның дамуы жұмыртқаның ұрықтандыруын немесе партеногенез жағдайында, оның активтендірілуін қамтиды, одан кейін ұсақтау, гаструляция, органогенез кезеңдері жүреді, одан кейін жұмыртқа қабығынан шығу немесе туылу. Эмбрионның дамуы ана ағзасында немесе су ортасында болады. Ұрықтандыру үшін жұмыртқаны ұсақтау керек, оның барысында ол біртіндеп және бірнеше рет бластомерлерге бөлінеді-алдымен ірі, содан кейін одан да көп және одан да көп ұсақ жасушалар.
Нәтижесінде көп жасушалы организм — эмбрионды даму сатылары басталады. Ұсақтаудың бөлу тізбегі саралаудың пайда болуына, яғни ұрықтың бөліктері арасындағы айырмашылықтың пайда болуына алғышарттар жасайды. Жұмыртқаның әртүрлі бөліктерінен пайда болған жасушалардың цитоплазмасының біртекті емес құрамын бастапқы саралау. Эмбрионалды жасушалардың қозғалу қабілеті де ересек ағзаның ағзаларын қалыптастыру үшін маңызды. Гаструляция кезеңінде ұрық жапырақтары оқшауланады, нәтижесінде үш қабатты құрылым пайда болады — эктодерма (сыртқы қабат), энтодерма (ішкі қабат), мезодерма (аралық қабат). Ерте даму сатысында эмбриональды жасушалар әртүрлі бағыттарда дами алады, бірқатар факторлардың әсерінен олар біртіндеп детерминацияланады


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   68




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет