1. Саяси ғылымның пайда болуы және қалыптасуы. Ең алғаш саясат


Платон б.з.б. 427-347 жылдарда өмiр сурдi



бет9/68
Дата15.04.2023
өлшемі128 Kb.
#83180
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   68
Платон б.з.б. 427-347 жылдарда өмiр сурдi. Платоннын екi жуздей еңбектері бар . Олардын iшiнде бiздiң ғылымымызға тікелей қатысы бар шыгармалары " Мемлекет " , " Саясатшы " , " Зандар " , " Софист " , " Парменид " және т . б. Платонның ойынша, адамдар кажеттiлiктерiн жеке - дара өтей алмайды.Олар емiр сүру үшiн тамақ , киiм өндірулерi , уй салулары және т . т . жасаулары керек. Бiреулерi егiншiлiкпен, екiншiлерi тiгiншiлiкпен, үшiншiлерi құрылысшылықпен , төртiншiлерi етiкшiлiкпен және т . с . с . айналысады. Сөйтіп, олардың бәрi бiрiгiп қана қажеттiлiктерiн өтейдi. Осы бiрiгудiн аркасында қоғам, мемлекет пайда болады. Мемлекет адамдарды алаламай , байына да , кедейiне де , азына да , кебiне де карамай - бәрiне бiрдей әдiл кызмет етуi керек. Бiрак бұдан Платон адамдардың бәрiн тендестiрген екен деген ой тумауы керек.
Керісінше, ол адамдарды үш үлкен әлеуметтік топқа ( сословиеге ):
1 ) әкiмдер ;
2 ) қорғаушылар ;
3 ) өндiрушiлер етiп бөлдi.Әкiмдерге фәлсафашыларды жатқызды. Олар табиғатынан шындықты , акикатты , игiлiк идеясын саралап , танып - білуге кабiлеттi , икемді болуы керек . Корғаушылар әкiмдердiн ой, ниеттерiн iске асырады, мемлекеттi қоргайды. Өндiрушiлер ( егiншiлер мен қолөнер) өмірге керектi қаржыларды тауып, мемлекеттi материалдық жағынан камтамасыз етеді . Олар билеу iсiне араласпайды. Әр топ өзiне тиiстi кызметтi атқаруы керек.Сонда ғана әдiлдiк орнайды. Бiр таптан екiншi тапқа ( әcipece, төменгi таптан жогаргы таптарга ) өтуге болмайды. Қай сословиеде тусаң, соның өкiлi боласың.
Адамдарды осылай жiктей келе, Платон оларды тым бай немесе өте кедейлiкке жiбергiсi келмеді . Себебі , мұндайда қоғамда ортақ мүдде орнамайды. Сондыктан орта денгейдi ұнатты . Платон когамдык меншiктi колдап, жеке меншікке қарсы турды . Өйткені коғамдағы кикілжiндердi , дау - жанжал , кайшы лыктарды тудыратын жеке меншік деп санады. Соган орай әкiмдер мен жауынгерлерде жеке меншiк пен отбасы болмауын калады . Олар ортак игiлiк ушiн енбек етулерi керек. Сондыктан оларды адамды кызыктыратын әзәзіл жеке мудде , баю жолынан куткаргысы келдi. Сол себепті олардын әйелдерi мен балалары ортак болганын жөн кердi.Оларды мемлекет өз қамқорлығына алуға тиiс.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   68




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет