1 сұрақ. Нарықтық қатынастар жүйесіндегі инвестиция

Коммерциялық несие бұл вексель айналысының - пайда болуына себеп болған, экономикадағы несиелiк қатынастардың алғашқы формасы. Несиенiң бұл формасының басты мақсаты — тауарлардың өту процесiн жеделдету, сондай-ақ одан пайда табу. Форфейтинг операциясы- форфейтордың, яғни коммерциялық банктің немесе арнайы компанияның экспортерға төлеуге импортердың берген төлем құжатын сатып алуМұнда қарыз алушылар да және оны берушiлер ретiнде кәсiпкерлер мен бизнеспен айналысатындар бола алады.

Банктiк несие — бұл банктiк мекемелерден қарыз алушыларға ақшалай түрде берiлетiн несиелердi бiлдiредi. Банктiк несие — бұл экономикадағы кеңінен тараған несиелiк қатынастардың формасы болып табылады. Банктiк несие бойынша несиелiк қатынастың құрамына несиелiк шарт немесе несиелiк келiсiм жатады. Банктiк несиеде несие берушi: банк және арнайы қаржы мекемелерi болса, ал қарыз алушылар ретiнде: кәсiпкерлiкпен немесе бизнеспен шұғылданатын қаржы ресурстарына деген сұранысы бар кез келген заңды ұйым болып табылады. Мұндағы қарыз берушiнiң басты мақсаты — бұл пайыз түрiнде табыс алу.

3. Вексельдерді есепке алу төлеу уақытынан 6 ай бұрын мерзімде жүргізіледі. Әрбір несие алушыға несие беру кезінде оларды вексельді есепке алу немесе вексель бойынша арнайы шоттарға қарызы есепке алына отырып, берілетін несиенің сомасын азайту немесе арттыру жайлы сұрақтарды банк мекемелеріндегі болатын есептік және ссудалық комитеттер өзара талқыға салып шешті.

Тауарларды есепке алу арқылы ссуда беру екі формада жүзеге асты:

1. Заттай, яғни кепілдікке берілген тауарлар банк мөрімен басыла отырып сақталынды немесе оларды жауапты адамдардың сақтауында қалдырды.

2. Жеке- заттай, яғни бұл жағдайда тауарлар кепіл берушінің жауапты сақтауында болады.

Нарықтық қатынастар жағдайындағы жобалық несиелеудің күрделі сатысына инвестициялау алдындағы кезең жатады. Инвестициялық жобаны несиелеу үшін біріншіден, жобаның тұжырымын жасау қажет, екіншіден, оның тиімділігін бағалау керек, үшіншіден, инвестицияның техникалық-экономикалық негіздемесін жасау қажет, төртіншіден, сапалы бизнес жоспарды даярлап, оны іске асыру мәселелерін қарастыру керек.

Инвестициялық жобаларды қаржылық бағалау, жобаларды таңдауды және олардың негізін құруда басты рөл атқарады. Себебі, басқа жобаның талдауларында оң сипаттағы басқа талдаулардың бәрі оны іске асыруда мыналарды қамтамасыз етпесе қабылданбауы мүмкін:

- тауарларды немесе қызметтерді сатудан түскен табыс есебінен жобаға жұмсалған қаражат орнын толтырмаса;

- инвестицияның рентабельділігін қамтамасыз ететін пайда алу;

- инвестицияның белгілі-бір мезгілде өзін-өзі өтеуі.