126жм назарқұл Еркебұлан
жүктеу/скачать 495,92 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Қызметі
- Транспорттық қызметі
| Плазмолемма – ең қалың түрі. Ол холестеринге бай.
Негізін липопротеиндер кешені- биологиялық мембрана құрайды. Эукариоттыларда плазмолеммасының ерекшелігі – курамында липидтердин үш түрли холестеролдын коп болуында. Плазмолемманың ерекшелігі: -басқаларға қарағанда ассиметриялығы артық болып келеді. Бұл олигосахаридтердің орналасуына байланысты. Эукариоттыларда сыртқы бетін гликокаликс қоршайды. Оны: гликопротеиндер, протегликандар, гликолипидтер құрайды. Нәтижесінде, сыртқы бетіннің үстінде олигосахаридтердің қабаты болады. Гликокаликстың құрамында гормондар мен нейромедиаторларды қабылдайтын рецепорлар болады. Гликокаликстің мөлшері- 400-500нм. Қызметі: қорғаныс, тосқауыл ретінде, рецепторлық. Жасушаларыдың гилкокаликсін зерттеу нанофармокология дамуға, органимзнің ауытқулық бұзылысын ертерек диагностикалауында ықпалын тигізеді. Нерв талшықтарының миелинді қабықтары құрамында тұқым қуалайтын аурулар тудыратын топтар болады. Олар сфинголипидтердің алмасуы бузылса, церебральді сфинголипидоз деп аталады. Қызметі:-транспорттық;-барьерлік;-адгезиялық;-рецепторлық. Барьерлік қызметі- ішкі ортаны сырқы ортамен бөлу. Жасуша ішіндегі суда еритін заттар сыртқа ақпайды. Бірақта, біраз себептерге байланысты, осы кедергі толық болуы мүмкін емес. Себептері: -қалыпты жағдайында жасуша ферменттеріне pH және иондар концентрациясының оңтайлы,яғни жоғары деңгейі керек; -қоректік заттар жеткізіліп тұру керек; -қажет емес заттар сыртқа шығарылып тұруы керек; -нервтік және бұлшық ет белсенділігін қарайтын иондардың айырымы қалыптасуы керек. Бұл барлығы да плазмолемманың, жасуша ішілік мембрналар арқылы түрлі заттардың тасымалдануын қадағалайды. Сондықтанда, талғамды өткізгіштік қасиетке ие, яғни кейбір затты өткізіп, кейбірін өткізбеу қасиеті. Транспорттық қызметі- 4 механизм арқылы іске асады. Олар: -диффузия (қарапайым, жеңілдеген), -осмос, -активті транспорт, -экзоцитоз эндоцитоз. Қарапайым диффузияның арқасында ұсақ зарядталмаған молекулалар мембрананың екі бетіндегі концентрациясы жоғары жақтан концентрациясы төмен жаққа қарай өтеді. Жеңілдеген диффузия тасымалданатын полярлы зарядталмаған молекулалар мембранадан арнайы трансмембраналық тасымалдаушы ақуыздардың арқасында өтуі. Осмос- еріткіштердің диффузиясы. Активті транспорт- иондар молекулаларды өткізу. Мысалға, натрий-калий насосын айтып кетуге болады. Эндоцитоз-қоректік заттардың плазмолемма арқылы өтуі.Осы прцоесс кезінде плазмолемма цитоплазмға иіліп, әртүрлі көлемді ойықтар жасайды. Эндоцитоздың өзі 3 түрі бар: пиноцитоз, фагоцитоз,рецепторлардың қатысуымен болатын эндоцитоз. Экзоцитоз-эндоцитозға қарама-қарсы процесс. жүктеу/скачать 495,92 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|