Кәсіпорынның өтімділігі – бұл баланстың өтімділігіне қарағанда жалпы ұғым. Баланстық өтімділік төлем қаражатын тек ішкі көздер, яғни активтерді сату есебінен іздестіруді көздейді. Бірақ кәсіпорын, егер оның іскерлік әлемде тиісті имиджі және инвестициялық тартымдылықтың жеткілікті жоғары деңгейі бар болса, сырттан қарыз қаражатын тарта алады.
Төлем қабілеттілігі мен өтімділік ұғымдары өте жақын, бірақ екіншісі әлдеқайда кең ұғым. Баланс пен кәсіпорынның өтімділік дәрежесіне төлем қабілеттілігі байланысты. Сонымен қатар өтімділік есеп айырысудың ағымдағы жағдайын да, перспективаны да сипаттайды. Кәсіпорын есепті күнге төлем қабілеті болуы мүмкін, бірақ болашақта қолайсыз мүмкіндіктері болуы мүмкін және керісінше.
Баланстың өтімділігін талдау өтімділік дәрежесі бойынша топтастырылған актив бойынша қаражатты оларды өтеудің мерзімділік дәрежесі бойынша топтастырылатын пассив бойынша қысқа мерзімді міндеттемелермен салыстырудан тұрады.
Өтімділік дәрежесі бойынша активтер келесі топтарға бөлінеді
Бірінші топ ақшалай қолма-қол ақша және қысқа мерзімді қаржы салымдары сияқты өте өтімді активтерді қамтиды.
А1
Екінші топ – бұл тез сатылатын активтер: дайын өнім, тиелген тауарлар және дебиторлық берешек.
А2
Айналым активтерінің осы тобының өтімділігі өнімнің уақтылы жөнелтілуіне, банк құжаттарын ресімдеуге, банктердегі төлем құжат айналымының жылдамдығына, өнімге деген сұранысқа, оның бәсекеге қабілеттілігіне, сатып алушылардың төлем қабілеттілігіне, есеп айырысу нысанына байланысты болады.
Үшінші топ – баяу сатылатын активтер, яғни өндірістік қорлар, аяқталмаған өндіріс, болашақ кезеңдердің шығыстары. Оларды дайын өнімге, содан кейін қолма қол ақшаға айналдыру үшін айтарлықтай көп уақыт қажет болады.
А3
Төртінші топ – бұл қиын іске асырылатын активтер: негізгі құралдар, материалдық емес активтер, ұзақ мерзімді қаржы салымдары, аяқталмаған құрылыс.
А4
Достарыңызбен бөлісу: |
