3-тақырып Шаруашылық ұйымдардың қаржылық нәтижесі статистикасы


Кәсіпорынның қаржылық әлеуетін талдау



бет2/15
Дата11.10.2022
өлшемі0,9 Mb.
#42413
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   15
Байланысты:
3-лекция ҚБС 2

Кәсіпорынның қаржылық әлеуетін талдау


Қаржы-инвестициялық әлеуеттің, экономикалық әлеуеттің өзге де элементтері сияқты, ұйым капиталының айналым процесінде жинақтауға және тұтынылуға тән ресурстық құрамдас бөлігі бар.
Ұйымның қаржылық әлеуетінің өзегі қаржылық жағдайды бағалау болып табылады. Әлеуетті талдау, ең алдымен, ұйымдағы істердің ағымдағы жағдайын анықтау мақсатында қаржылық жағдайды зерделеуді болжайды.
Қаржылық жағдай санаты экономиканың басқа да субъектілерін, мысалы өңірлерді, елдерді сипаттау үшін де, талдау үшін де қолданылады. Мемлекеттің, өңірдің, кәсіпорынның, фирманың, кәсіпкердің, отбасының қаржылық жағдайы – экономикалық субъектінің қаржылық ресурстарының болуымен, шаруашылық қызмет үшін қажетті ақшалай қаражатпен қамтамасыз етілуімен, жұмыс пен өмірдің қалыпты режимін ұстап тұру, басқа субъектілермен ақшалай есеп айырысуды жүзеге асырумен сипатталатын жағдайы.
Кәсіпорынның қаржылық жағдайы – бұл белгілі бір уақыт кезеңіндегі қаржы-шаруашылық қызмет көрсеткіштерінің арақатынасы. Ол кәсіпорынның ағымдағы қызметі үшін де, инвестициялық жобалар үшін де қажетті қаржы ресурстарымен байланысты келесі жағдайлармен сипатталады:
қаржы ресурстарымен қамтамасыз етілгендігімен
қаржы ресурстарын орналастырудың орындылығымен
қаржы ресурстарын пайдаланудың тиімділігімен
төлем қабілеттілігімен
қаржылық тұрақтылығымен
Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығы – теңгерімділік немесе кіріс шығыстардан асып түсу тұрғысынан кәсіпорын қызметінің тәуекел деңгейінің сипаттамасы.
Кәсіпорынның төлем қабілеттілігі – кәсіпорынның өз қарыздарын төлеу қабілеті. Сондай-ақ қаржылық есептілікті талдау кезінде өтімділік көрсеткіштері пайдаланылады, олардың ең көбі баланстың өтімділігі болып табылады. Ұйымның төлем қабілеттілігі қаржылық тұрақтылықпен тығыз байланысты.
Кәсіпорын балансының өтімділігі – ақша нысанына айналдыру мерзімі міндеттемелерді өтеу мерзіміне сәйкес келетін кәсіпорынның міндеттемелерін оның активтерімен өтеу дәрежесі.
Кәсіпорынның сипаттамасы кезінде қаржылық тұрақтылық позициясынан орнықтылықтың
4 дәрежесін бөліп қарастыруға болады:
1) абсолюттік тұрақтылық
2) қалыпты тұрақтылық
3) тұрақсыз қаржылық жағдай
4) дағдарыстық қаржылық жағдай
Қаржылық тұрақтылықтың 4 түрі мен ұйымның қаржылық әлеуетінің өзгеруі арасында тікелей тәуелділік бар. Орнықтылықтың төмендеуі әлеуеттің төмендеуіне әкеп соғады. Ұйымның қаржылық әлеуетінің өзгеруі белгілі бір ауқымда болады, салыстырмалы ауыртпалықсыз төмендеу белгілі бір критикалық деңгейге дейін болуы мүмкін. Осы деңгейден төмендесе ұйымның қалыпты жұмыс істеу процесі бұзылады, төлем қабілеттілігі ғана емес, сондай-ақ ұлғаймалы ұдайы өндіріс қабілеті де жоғалады.
Кәсіпорын кез келген басқа экономикалық субъект сияқты, қоршаған әлеуметтік-экономикалық ортамен тығыз байланысты. Осы факторды ескере отырып, ұйымның қаржылық әлеуетінің өзгеруі сыртқы ортаға елеулі әсер етеді деген қорытынды жасауға болады. Ұйымда болып жатқан дағдарыс құбылыстары нәтижесінде әртүрлі экономикалық субъектілерде көрініс табады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   15




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет