5В060900 – «География», 3-курс Оқу нышаны: күндізгі, 2015-2016 оқу жылы. Дүниежүзінің экономикалық, әлеуметтік және саяси географиясы 5В060900 «География»
жүктеу/скачать 6,5 Mb.
|
Лекция Уалиев (копия) (копия)
- Бұл бет үшін навигация:
- Дүние жүзінде барл. 189
- Болат балқытатын 10 елдің дүние жүзілік өндірістегі үлесі, %
- Түсті металлургияның салалық құрамы
9.17-кесте .Дүние жүзінің көшбасшы елдерінде балқытылған болат, млн т
Қытайдағы металлургия комбинаттары аса қуаттылығымен көзге түседі, мұнда жылдық қуаты 5 млн т-дан асатын бірнеше кәсіпорын бар. Жергілікті темір қоры таусылған және таусылуға жақын Батыс Еуропа елдерінде қара металллургияның теңізге ығысуы байқалады; аймақ әлі де болса болаттың 20%-ын береді. Шығыс Еуропадағы Польша, Чехияның қара металлургиясы әлемдік нарықта өзіндік орынға ие. 72-сурет. Дүние жүзінде болат балқытатын және тұтынатын басты аудандарыының карта-сызбасы . Түсті металлургия. Ауыр түсті металлдарды өндіру үшін көпнесе толық циклды комбинат қажет. Мұндай өндірісті орналастыру үшін шикізат және энергетикалық фактор әсер етеді. тазартылған түсті металдарды (мысалы мыс) өндіретін арнайы кәсіпорындар ғана тұтынушыларға бағытталады. Түсті металлургияның салалық құрамы.Түсті металлдарды өндіру сатылары әрқашан аумақтық жктеледі Атап айтсақ алюминий өнеркәсібіндегі глинозем сыяқты жартылай фабрикаттарды өндіруді шикізат және энергетикалық фактор айқындайды. алюминийдің өзін өндіру арзан электр энергиясының көзіне орналастырылады Соңғы жылдары түсті металлургия күрделі өзгерістерге ұшырады. Белгілі мөлшерде түсті металлургияға қажетті шикізат болғандықтан бұл саланың «тартылу орталығы» орталығы тұрақты түрде дамугшы елдерге қарай ығысуда. Түсті металлургияда 70 тарта әр түрлі металл өндіріледі. Олардың 96% алюминий, мыс, мырыш пен қорғасынның үлесіне тиеді.Дүние жүзінде түсті металлдарды өндіру көлемі әр түрлі (9.18.кесте). 9.18-кесте Дүние жүзіндегі тазартылған түст і металлдар өндіру, млн т .
2010 ж дүние жүзінде 41,4 млн т алюминий, 16,2 млн.т тазартылған мыс, 4,1 млн тонна қорғасын 12,0 млн т мырыш, 260мың тонна қалайы, 120 мың тонна молибден, 20-25 мың т кобальт, ваннадий, вольфрам, германий балқытылды. Дүние жүзінде қымбат бағалы металлдардан күміс жетекші орын алады.Түсті металлургияның салалық құрамы ХХ ғасырда түпкілікті өзгерістерге ұшырады. . Пайдаланатын өндіріс салалары артып келе жатқан никель мен феррохроға деген сұраныс артуда. Қазіргі кезеңдегі саланың негізгі ерекшеліктеріне стратегиялық маңызы бар сирек түсті металлдар металлургиясының қарқынды дамуы жатады. Бұрын өндірілмеген жеңіл және қоспа металлдардың, әсіресе алюминийдің рөлі артты. Түсті металлургияның маңызды саласы алюминий өнеркәсібі болып табылады. Жеңіл, коррозияға берік, жоғары электр өткаізгіштік қасиетке ие болуымен ерекшеленетіндіктен алюминиді кез-келген өндіріс саласында пайдаланады. Көптеген елдердегі алюминийдің негізгі шикізаты –боксит. Оның қорының 85% экватор маңы аймағындағы латеритті үгілу қабығында шоғырланған. Бокситті Аустралияда, Гвинеяда, Бразилияда, Ямайкада, сонымен қатьар АҚШ-да, Ресейде, Канадада, Қытайда өндіреді. Глинозем өндіруден Ресей мен АҚШ жетекші орын алады. Ресейде алюминийдің негізгі шикізаты нефилин болып табылады, Еуропа елдерінде боксит өндіру жылдан-жылға кеміп келеді. Глинозем экспорттаушы ірі елдердің қатарына Аустралия (дүние жүзінде өндірілетін қордың 3/1 бөлігін), Гвинея, Ямайка жатады. Алюминий негізінен аэро-ғарыштық машина жасау өнеркәсібінде, электр энергетикасында қолданылады. ХХІ ғасырдың басындағы алюминий өнеркәссібінің ірі компанияларына «Алкоа»,(АҚШ), «Алкан» (Канада), «Пешине» (Франция), «Базадлық элемент» (Ресей) жатады (9.19-кесте). 9.19-кесте. Бастапқы алюминий өндіру, млн. т
жүктеу/скачать 6,5 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||