60х84 1-8 Сарыбаев indd
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Түркі Тілдері Салыстырмалы Сөздігі.
| Salan, Musa. Kitâb al-idrâk li-lisân al-Atrâk’te Alıntı
Kelimeler [7]. Біз де осы пікірге қосыла отырып, аталмыш еңбектің 2006 ж. басы- лымынан бірнеше арапша-парсыша кірме сөздерді таблицада көрсетілгеніндей са- лыстыра бермекшіміз. Түркі Тілдері Салыстырмалы Сөздігі. Бұл сөздік 1991 ж. Түркияның Түрік Тілі Құрымы орындауында 1183 бет көлімінде Анкарада жарияланды. Сөздік өзінің құрылымы мен құрастырылу әдісі бойынша ерекше және бірегей еңбек санатында. Сөздік көлемді Кіріспеден кейін әрбір түркі тілінің сөйленім, орфография-орфое- пиялық нормаларына қатысты жеке графамен жалғасып, әрбір тілдің граммати- калық ерекшелігіне орай 7 беттен 16 бетке дейінгі көлемде әдістемелік ақпармен толықтырылған. Сөздік мәтіні сол кездің өзінде-ақ ішінара іске асып жатқан 34 қаріптік жалытүркілік алфавит негізінде түзілді. Сөздіктің Үкімет Баспа Үйінде 20 мың тиражбен жарық көрді. Сөздіктің тірек сөзі түрік тілі нормасы мен алфа- виттік ережелеріне сәйкес жазылып, тиісінше түрік тілі, азербайжан, башқұрт, қа- зақ, қырғыз, түркімен, ұйғыр тілінде беріліп, соңында орыс тіліндегі баламасымен жабдықталды. Сөздіктің Кіріспесінде айтылып кеткеніндей басты мақсат жалпы- түркілік лексиканы толығырақ пайдаланып аса қажет болмаса кірме сөздерді қол- данбау болды. Сөйтіп, жалпытүркілік 7000 сөзді қамтыған сөздік дүниеге келіп, орасан зор географиялық аумақты алып жатқан елдердің тілі ортақ екендігін за- манға сай әдіс-тәсілмен тағы бір дәлелдегендей болды. Китаб әл-Идрак пен Түркі Тілдерінің Салыстырмалы Сөздігі және Қазақ Тілінің Түсіндірме Сөздігі бойынша қазақ тіліндегі арапша – парсыша кірме сөздердің кө- рінісі: 121 «Ескі қыпшақ тілінің лекси- ка-грамматикалық ерекшеліктері (Абу Хайиан ең- бегі бойынша, ХIV ғ.)»; Әл-И- драк... мәтініндегі сөздердің лекси- ка-семантикалық топтары графасы бойынша Камус-и Түрки Сөздігі. Түркі Тілдерінің Салыстырмалы Сөздігі. «Ескі қыпшақ тілінің лекси- ка-граммати- калық ерек- шеліктері (Абу Хайиан еңбегі бойынша, ХIV ғ.)», Әл-Идрак. мәтінінің Сөздігі бойын- ша Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. Төмендегі сан- дық ретпен көр- сетілген тілдер бойынша: 1) азербайжан; 2) башқұрт; 3) қы- рғыз; 4) өзбек; 5) та- тар; 6) түркімен; 7) ұйғыр. жүктеу/скачать Достарыңызбен бөлісу:
|