А. И. Исаева Қазақ халқындағЫ


100 кұжат: казак хандығы мен Чин империясы арасындағы қарым-катынастарга байла­



Pdf көрінісі
бет116/219
Дата18.11.2023
өлшемі7,97 Mb.
#124470
1   ...   112   113   114   115   116   117   118   119   ...   219
335
100 кұжат: казак хандығы мен Чин империясы арасындағы қарым-катынастарга байла­
нысты кұжаттар. - Алматы: Санат, 1998. - 50-51 б.
336
 Кузнецов В.С. Цинская империя на рубежах Центральной Азии. - Новосибирск: Натка.
1 9 8 3 .- С . 32.
337
 Гуревич Б.П. Международные отношения в Центральной Азии в XVII - первой полови­
не XIX в. - М.: Наука, 1983. - С. 172.
338
 Сулейменов Р.Б. Моисеев В.А. Из истории Казахстана XVIII века. - Алма-Ата: Наука.
1 9 8 8 .- С . 78.
339
Мұкаметканұлы Н. Тарихи зерттеулер / Аударган А. Қожабеков - Алматы: Жалын.
1 9 9 4 .- 9 1 б.


2.2. Батыршылық институтының сыртқы саяси қарым-катынастағы орны мен ролі 
123
жауып отырған340 Сонымен қарастырылып отырған кезеңдегі 
«қытай факторы» батырларымыздың араласуы нәтижесінде ше- 
шімін тапқандығы жоғарыда келтірілген деректер арқылы белгілі 
болып отыр.
Жоңғар хандығы құлағаннан кейінгі аймақтағы геосаяси жағ- 
дай қазақ - қырғыз қатынастарына да өз әсерін тигізбей қойма- 
ды. Жоңғарға қарсы күрестегі одақтастар арасында жайылым 
үшін тартыс басталып, оның арты өзара барымтамен, шабыстың 
өршуіне әкеліп соқтырды. Қырғыздарды тыныштандыру үшін 
Абылай ханның бастауымен қазақтың сол кезеңдегі көптеген 
айтулы батырлары бас қосып, жорыққа шығады. Үмбетей жы- 
раудың төмендегідей жыр жолдары бұған қатысты біршама мә- 
лімет береді:
«...¥лы сәске болғанда 
Жасаған жақсы жол беріп,
Жол бергенде мол беріп,
Ойламаған бақ беріп 
Қырғызды тэңірім қақ бөліп,
Садырбала бітем деп,
Әтеке соғыс күтем деп,
Бірі көнбей біріне 
Садыр кетті бөлініп,
Соғысудан түңіліп,
Әтеке сынды жырықтың 
Қабырғасы сөгіліп,
Шапқанда батыр төгіліп:
Қаракерей Қабанбай 
Қанжығалы Бөгембай 
Сары, Баян мен Сағынбай 
Қырмап па еді жауыңды 
Қуантпап па еді қауымды...»341
Халық ішіндегі тарихи аңыздар бойынша екі ел арасындағы 
қақтығыстардың ең маңыздысы «Жайыл қырғыны» деп аталады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   112   113   114   115   116   117   118   119   ...   219




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет