Ақан Сері, Ақжігіт Қорамсаұлы
жүктеу/скачать 106,46 Kb.
|
| Кез болдым Би-екеңе Атбасарда
Айтайын біраз мақтау аруаққа. Бақ қонып, аруақ қалап, Құдай сүйген, Ту ұстап, тұлпар мініп, берен киген, Кешегі Сандыбайдың Ерден батыры, Қоқанның хандығына жалғыз тиген. Сондай ер өтіп кетті жұртқа қорған, Қаймықпай Сібір менен Орынбордан, Айнабұлақ басында соғысқанда, Қоқанды қорқыратып қойдай қырған... — деп, атақты Ерден Сандыбайұлының батырлығын ерекше бағалайды. Ақан серінің арнау өлеңдерінен түрлі адамдардың мінез-машығын байқауға болады. Көп еңбектері кейбіреулердің теріс əрекет-қимылын ашуға арналған. Мұндай өлеңдер өткір сын, əжуа түрінде болып келеді. Құлагері Сағынайдың асында опат болып, қатты қайғырып елге оралғанда Есіл бойының ірі байы, қабырғалы биі Қылышбай: Апырай, Ақанжан, бəйгеге ат апара жатқанда менен бата алып та кетпеген екенсің!? — деп өзеурегенде, Ақан: Дүлділі орға жығылып, зүлпіһары ұңғысынан омырылып, Ғазіреті Ғали қолға түскенде сізден бата алмай кеткен бе екен! — деп табанда тойтарып тастапты. Ақан сері бірде бір үйге түссе төрде мұрнынан сорасы, аузынан сілекейі ағып, алжыңқырап қалған шал отыр екен, Қонаққа тартқан басы бұрын сойылып тұрып қалған болса керек. Сонда дəм қайырып бата берген Сері: Жиіркендірер жас берме, Миы ашыған бас берме. Күле кіріп, күңірене шығар Ағайыннан қас берме, — депті. Сол сөзі іле елге тарап кетіпті. Ақан серіні дін иелері жек көрген. Олар қайтсе де ақын өнеріне тосқауыл, кедергі жасап отырған. Солардың бірі Атбасар уезінде молдалық құрған Смағұл деген екен. Құлагерден айырылып, қасірет шеккен Ақанды мұқатпақ болып, Смағұл молда: «Сен жын- шайтанның жолына түсіп едің, ақыры осылай болдың», — деп табалап, өлеңмен ақынға мынадай хат жазады:
Хат жаздым қара сия қолыма алып, Күллісі жиырма тоғыз екен əріп, Қайыр хош, Ақан саған, жазған хатым Сəлəмəт бір кісіден келсін барып. Үш жүздің үлгісімен деп айтасың Ессіз, надан екенсің білдім анық, Беліңді ескен жіппен буа салып, Үстіңе киінгенің шекпен шарық. Ібіліс есуасына жолдас болдың, Оныңды недейді екен кітап, халық. Алмайтын кітап тілін не жының бар. Етіңіз енді оған ризалық. Ылғи ойда жүресің адыры жоқ, Сайды тəуір көресің бұдыры жоқ. Ескі қыстау-мекенің, күн көрісің, Ақаным, бұл мінездің кəдірі жоқ. Баласы Қорамсаның Ақан сері, Белгілі бір жақсының баласы еді. Күйзелген қайғысы боп Құлагері, Бұл күнде əурелеп жүр жынмен пері. Ат емес, айғыр емес тай Қодыға, Жылға емес, өзен емес сай Қодыға, Рулы ел жиналса да жете алмаған, Ішінде əкем менің Айқодыға. Ақан сері Құлагерінен айырылса да, ақындық шабытынан айырылған жоқ еді: Жақсының жолдас болдым данасына,
жүктеу/скачать 106,46 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|