Адамзат дамуыныњ єр кезењі ѓылым мен мєдениеттіњ, єдебиеттіњ ќалыптасуы,µркендеуі, зерттелуі туралы µзіндік пікірлерімен ерекшеленіп, жања баѓыттар, жања танымдыќ аппарат пен жања терминология тудырып отыратыны белгілі


палата әркімнен қалған ескі киімдей жүдеу, көңілсіз. Көшеге қараған



Pdf көрінісі
бет54/118
Дата30.01.2023
өлшемі2,63 Mb.
#63682
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   118
Байланысты:
Әділова. Көркем мәтін. Цитация

палата әркімнен қалған ескі киімдей жүдеу, көңілсіз. Көшеге қараған 
терезені қарсы беттегі биік үй көлегейлеп тұр. ... Тың тыңдап біраз 
жатқан соң, қараңғы коридорға шықтым». Алғаш хат алған сәттің вербалды 
көрінісінде белгісіздік, қорқыныш семантикасы эксплицитті түрде берілген: 
«Бұл сәтті мен ешқашан да ұмыта алмаймын. Сарғыштау қағазды төрт 
Ре
по
зи
то
ри
й К
ар
ГУ


78 
бүктеп, сыртына айбақ-сайбақ қолын қойыпты. Жазылуында маған таныс 
бірдеңе бар. Бірақ не екенін өзім де білмеймін. ...Кенет жүрегім су ете 
қалды. ... Әлдебір үрей дедектетіп аяғымды жерге тигізбейді». 
Автор кейіпкеріне өз жағдайын түсіну, ашу үшін түсін тәптіштей 
баяндатады. Әсіресе кейіпкердің өз портретін вербалдауы өте әсерлі шыққан
сол арқылы қаламгер жұмбақ жайдың шешіміне сілтеме жасайды: жағымсыз 
коннотативтілігі айқын лексика кейіпкердің өз бойындағы екі жарылу 
нәтижесін вербалдайды. Үш түсті де вербалдаған лексика оқырман ойында 
кейіпкерге аяныш сезіміне қоса ол үшін қорқыныш та тудырады. Повестегі
оқиғалар мен кейіпкер түсі ассоциация негізінде қатар қойылып, мазмұндық-
астарлы, мазмұндық-концептуалды ақпар түзеді.  
Повесте кейіпкердің айнадан өз бейнесін танымайтын сәті түстің жеке 
детальдарын өзектендіретінін лексикалық қайталамалар байқатады: «Кенет 
дәл қасымнан әлдекімнің бейнесі көлбең етіп, тұла бойым түршігіп, 
айғайлап жібердім. Одан кейін қалай құлаштап ұрғанымды өзім де сезбей 
қалдым. Сезгенім – қолымның әлдебір қатты затқа тиіп, іле-шала салдыр-
гүлдір етіп сынған әйнектің жерге шашылғаны. 
Қараңғы коридордың ішінде жүремнен отырып, есімді жинадым. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   118




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет