Алеуметтану тероиясы indb
жүктеу/скачать 16,19 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Қазіргі феминистік теориялар
| Missing Feminist Revolution in Sociology («Әлеуметтанудағы жоғалған фе ми-
нистік революция») эссесінде үстіртін классикалық тұжырымдама жасап, ке- йін оны қайта қарады (Alway, 1995b; Chafetz, 1997; Stacey and Thorne, 1996, Thistle, 2000; Wharton, 2006; C. Williams, 2006). «Әлеуметтанудағы жоғалған фе министік революция» дегеніміз әйелдер тәжірибесі мен перспективасын ес кере отырып, әлеуметтанудың мазмұнын, тұжырымдамаларын және әдіс- терін қайта өңдеуді білдіреді. Бұл жұмыс жүйелі және бұқаралық сипатта болмады. Мысалы, әлеуметтану теориясы қоғамындағы феминистер – тео- риялары мезгілімен мойындалған, бірақ ассимиляцияланбаған, идеялары осы пәннің басым тұжырымдамалық негіздеріне түбегейлі әсер етпеген, ай- қын және белсенді теориялық топ. Гендер мәселесінде әлеуметтанудағы феминистік мектепке баса назар ау- дарылады. Бірақ бұл феминизм теориясының бастапқы екі не гізгі мәселесінен басталды: яғни ол – әйелдің бостандығы мен осы мақсатқа жетудің құралы ре- тінде әйелдер тәжірибесі арқылы қалыптасқан әлемнің артикуляциясы. Гендер- ді зерттеу, әрине, бұл жобаларға қарсы емес, бірақ олармен бірдей бол май ды. Бұл тарау гендерлік тұжырымдамалардың айнала сындағы үлкен оқиғаларды есепке алуға тырысады, сонымен бірге феминистік теория гендерлік әлеуметта- нумен бірдей емес екенін есте сақтай отырып, қиы лысу теориясының өсуі және жыныстық айырмашылық теориясының қайта өрлеуі, сондай-ақ материалистік немесе социалистік феминизмнің сақталуы сияқты феминистік теорияның соң- ғы оқиғаларын түсіндіруге көмектеседі. Қазіргі феминистік теориялар Бұл бөлімде біз қазіргі феминистік әлеуметтану тұрғысынан талдауды бас шы- лыққа ала отырып, қазіргі феминистік теориялардың типологиясын ұсы намыз. 3 Біздің типологиямыз феминистердің «Әйелдердің жағдайы қандай болмақ?» де- ген ең басты сұрақ төңірегіндегі жауаптарды қамтыды. Негізінен, бұл сұраққа бес жауап бар (12.1-кестені қараңыз). Біріншісі, гендерлік айырмашылық тұрғы- сынан тұжырымдалуы мүмкін: көптеген жағдайдағы әйелдердің орны мен тә- жірибесі сол жағдайдағы ерлердің орны мен тәжірибесінен ерек шеленеді. Екін- шісі, гендерлік теңсіздік, көптеген жағдайдағы әйелдердің орны өзгеше ғана емес, сонымен қатар ерлермен салыстырғанда, тең емес. Үшінші, гендерлік қы- сым – әйелдердің өзін ұстауы, бағынуы, қалыптасуы, ер адамдардың қанап, пай- далануы және зорлық-зомбылық арқылы қалыптасқан әйелдер мен еркектер арасындағы тікелей бағыныштылық қарым-қатынасы. Төртіншісі, әйелдердің айырмашылық, теңсіздік және қысым қарым-қаты насындағы тәжірибесі олар- дың құрылымдық қысымының әлеуметтік орнына – табына, нәсіліне, ұлтына, жасына, талғамына, отбасылық мәртебесіне және жаһандық орналасуына бай- ланысты өзгеріп отырады. Бесіншіден, үшінші тол қын феминизмінде басқа тео- риялық ұстанымдар үшін аса маңызды болып саналатын әйел тұжырымдамасы мәселесіне баса назар аударады және әлеуметтік талдауда «әйел» тұжырымда- масы туралы пікірлерден қандай нәтиже шығатыны туралы мәселені көтереді. |