222 ҚазҰУ хабаршысы. Филология сериясы. №1(135).2012 2. Сөз тіркесінің ішкі мағынасы – білді-
рілуі тиіс таңба
3. Сөз тіркесінің белгілі бір қатынасқа т‰суі –
білдірілуі тиіс мазмұнды білдіруші форма.
Енді оқушыларда мазмұн мен форма ту-
ралы бір ұғым қалыптасады. Бірақ бір форма-
ның бірнеше мазмұнды бере алатындығы
туралы білім қажеттілігі де осы арада туын-
дайды. Оны аттап кетуге болмайды. Бұл мәсе-
лен «Еркін сөз тіркесі мен тұрақты тіркес»,
«Еркін сөз тіркесі мен к‰рделі сөз», «Еркін сөз
тіркесі мен аналитикалық форманттар» тақы-
рыбы арқылы тамаша меңгертуге болады. Же-
тінші класс оқушыларына мынадай тапсыр-
малар беруге болады: Мына құрылымдарды қажетті бағанға жаз: Кестемен жұмыс, Марат ағай, көзінен оты
шықты, қара қоңыр, ‰йге келдім, ит арқасы
қиянда, сегіз ж‰з елу, алтын сағат, мұртын
балта шаппайды, он кітап, қаны басына
шықты, оқып жатыр.
Сөз тіркесі
К‰рделі сөз
Тұрақты тіркес
Кестемен жұмыс
Марат ағай
көзінен оты шықты
‰йге келдім
қара қоңыр
ит арқасы қиянда
алтын сағат
сегіз ж‰з елу
мұртын балта
шаппайды
он кітап
оқып жатыр
қаны басына шықты
Мұндай жұмыстар оқушылардың сөз тір-
кестерінің т‰рлерін қаншалықты білетінін
көрсетеді, әрі ойын ж‰йелеп, білгенін т‰р-
лендіріп, ауызша да, жазбаша да жеткізе бі-
луге дағдыландырады.
_________________________________
1. П.М.Эрдниев. Укрупнение дидактических единиц в
обучении математике. М.,1986
2. Микерова Г.Ж. Лингводидактические основы обу-
чения русскому языку по технологии укрупненных ди-
дактических единиц в начальных классах. Краснодар,
2008
3. Аханов К. Тіл білімінің негіздері.- Алматы, «Мек-
теп», 1978.
4. Махмұдов М.И. Мектепте проблемалық оқытуды
ұйымдастыру. Алматы,