Кулмамырова Ж.К. Синтаксические особенности определении в арабском и казахском языках В статье были рассмотрены синтаксические особенности определении в арабском и казахском языках Kulmamyrova J.C. Syntactic features of the definitions in the Arab and Kazakh Article considers syntactic feature of definition in the Arab and Kazakh
Ж. Құзар, Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің магистранты «АҚ ЖӘНЕ ҚАРА» КОНЦЕПТІСІНІҢ ҚАЗАҚ-АҒЫЛШЫН ТІЛДЕРІНДЕГІ ЛИНГВОМӘДЕНИ СИПАТЫ ХХ ғасыр лингвистикасында тілді қарым-
қатынас пен таным құралы ретінде ғана емес,
ұлттық мәдени код ретінде қарас-тыру қар-
қынды бағытта дамып келеді.
Тіл - антропоцетристік құбылыс. Ол адам
‰шін қызмет етеді. Бұл барлық тілдерге тән
ерекшелік. Сондықтан да болар, қазіргі заман
лингвистикасында структурацентристік сипат-
тағы зерттеулерден гөрі, антропоцентристік
бағыттағы ізденістер қатары ‰здіксіз жал-
ғасуда.
Тілді антропоцентристік тұрғыда зерттеу
мына төмендегі бағыттармен ерекшелінеді.
Олар: «тіл және адамның рухани белсенді-
лігі», «тіл және ойлау», «тіл және адам физио-
логиясы», «тіл және психология», «тіл және
таным», «тіл және қоғам», «тіл және мәде-
ниет», «тіл және этнос».
Әр ұлттың өзіндік ойлау ж‰йесі, д‰ниені
бейнелеу тәсілдері бар. Ол ғасырлар бойы қа-
лыптасқан ұлттық мәдениеттің, философиясы-
ның негізін құрайды. Қазіргі ғылымында
«концепт» терминінің қарастырылуы лингвис-
тика мен философияның өзара әсерінің к‰-
шеюіне байланысты. Материалдық және ру-
хани мәдениет дамыған сайын ұлттық ойлау
да дамиды. Жалпы «концепт» термині когни-
тивтік лингвистика ғылымының қажеттілігі-
нен туындай отырып, лингвистикалық ақпа-
ратты психологиялық, адамның таным әреке-
тімен ұштастырады. Логика ғылымында «кон-
цепт» термині мен «ұғым» термині бара-бар
терминдер ретінде қарастырылады. Демек,
концепт ұғымдық ақпараттан басқа психоло-
гиялық, этимологиялық, прагматикалық, мә-
дени ақпараттарды да білдіреді. Лингвомә-
дениет тануда концепт жалпы белгілі бір
этнос мәдениеттің басты элементі, адамның
менталды әлемнің басты ұяшығы деп та-
нылады.
Тіл білімінде концепт термині алғаш рет
ХХ ғасырдың 20-30- жылдары қоршаған орта
құбылыстарын тіл әлемінде бейнелеу мәсе-
лесін зерттеуге байланысты пайда болды.
Орыс лингивст ғалымы В.В. Колесов
«концепт культуры образ - понятие - символ»
мақаласында С.А. Аскольдов - Алексеевтың
концепт жайлы ойлары мен сөздері Г. Шпеп-
тің «загругленные обьемы смысла», А. Лосев-
тің «принципиальное значение» жайлы ілімі-
не, С. Франктың уақыттан тыс мазмұн идея-
сына жақын келетіндігін, А.А Потебняның