Вестник КазНУ. Серия филологическая, №1(135).2012 201
Р. А. Авакова,
әл-Фараби атындағы ҚазҰУ, ф.ғ.д., профессор
Занадил Жулдыз,
2-курс магистранты
М. ҚАШҚАРИ «ДИУАНИ ЛҰҒАТ-ИТ-Т‡РІК»:
ҚЫТАЙ Т‡РКІТАНУШЫЛАРЫ ЗЕРТТЕУЛЕРІНДЕ
Лексикография мәселесі тек қана сөздік-
тердің тізбесі ретінде ғана таныла алмайды.
Сөздікке енген атаулар, ең алдымен, әр кездегі
халықтың әдет-ғұрпы мен д‰ниетанымынан
сыр шертетін жәдігерліктер ретінде бағалану
керек. Өйткені әр атаудың ішкі мағыналық құ-
рылымында, әсіресе
фразеологиялық бірлік-
терде, мақал-мәтелдерде, этнографиялық атау-
лардың ішкі мағыналық құрылымында халық-
тық д‰ниетаным көріністері, ұлттық дәст‰р із-
дері жақсы сақталған. Лексикография тарихы
лингвомәдени тұрғыдан,
тілдік таным тұрғы-
сынан қарастырыла алады. Бұл т‰птеп келген-
де, тілдік бірліктердің когнитологиялық қы-
рын сипаттауға да м‰мкіндік берері хақ.
Лексикография теориясы лексикография
тарихына с‰йенгенде ғана дұрыс нәтижелерге
қол жеткізе алады.
Лексикография тарихын-
сыз, оның теориясын жасау м‰мкін емес. Бұ-
лар бір-бірімен тығыз байланыста, өзара бір-
лікте ғана таныла алады.
Адамзат мәдениетінің дамуында әрт‰рлі
сөздіктер жасалған. Олар әрт‰рлі
мақсатты
көздеген, алуан т‰рлі ж‰йе мен құрылымда
т‰зілген. Сөздікте тілдік таңбалар арқылы
бейнеленген халық дәст‰рі таңбаланған. Сөз-
дік арқылы халықтық ‰лгілер хатқа т‰сіп, ха-
лықтық білім мен
біліктің шежіресіндей рөл
атқарған.
Араб тілдес ғалымдар жазған т‰ркология-
лық зерттеулердің ең алғашқысы және ең
көлемді де құндысы т‰ркі әулетінен шыққан.
Бағдат ғалымы Махмұд Қашқаридің
«Дивани
Достарыңызбен бөлісу: 
