Алматы №1 (135) 2012


К‰ндөл‰к турмушта колдонулган



Pdf көрінісі
бет398/446
Дата10.10.2022
өлшемі4,15 Mb.
#42089
1   ...   394   395   396   397   398   399   400   401   ...   446
1. К‰ндөл‰к турмушта колдонулган 
коштошуу сөздөр‰. Кыргыз тилинде бул топ-
тогу коштошуу сөздөр‰ конокко барып кайт-
канда, жолдон жолугушуп калганда, жумуш-
тан кайтканда ж.б. ар кандай кырдаалдарда 
колдонулат да, тутуму жагынан көб‰нчө кыс-
ка болот, эки-‰ч сөз аркылуу гана уюшулушу 
м‰мк‰н: кайыр, кош, мейли анда, болуптур, 
болуптур эмесе, макул анда, көр‰шкөнчө, 
жолугушканча, эртеңкиге чейин. Ошондой 
эле коштошуу учурунда айтылуучу туруктуу 
этикет бирдиктери, кээде макал-лакаптар кол-
донулуп калышы да м‰мк‰н: Мисалы: Кош 
болуңуз! Жакшы барыңыз! Саламатта калы-
ңыз! Саламатта барыңыз! Келип туруңуз. 
Кирип туруңуз.
“Кел демей бар, кет демей 
жок”. ж.б. К‰ндөл‰к турмушта колдонулган 
коштошуу сөздөр‰н этиштин каалоо-тилек 
ыңгайынын -АйЫн/-йЫн (жекелик сан), -
АлЫ/-йлЫ (көпт‰к сан) м‰чөлөр‰ да уюшту-
рат. Мисалы: кетейин, барайын, жөнөйл‰, 
кайталы ж.б.
2. Жатар алдында колдонулган кош-
тошуу сөздөр‰: Жакшы жат(ыңыз)! Жакшы 
укта(ңыз)! Жакшы жатып, жай тур(уңуз)! 
Жакшы т‰ш көр‰п жат(ыңыз)!
Телевидение, радиодо, ошондой эле офи-
циалдуу конокторго карата Т‰н‰ң(‰з) бейпил 
болсун! деген этикет сөз колдонулат. Бул сөз 
жалпы элдик тилде дээрлик колдонулбайт. 
Анткени бул сөз - башка тилдерден калька-
ланып алынган сөз болуп эсептелет.
3. Кишини алыс сапарга узатуудагы 
коштошуу сөздөр‰. Алыска кетип бараткан 
киши менен коштошууда көб‰нчө Сапа-
рың(ыз) байсалдуу болсун! Ак жол! Аман-эсен 
барып кел(иңиз)! Аман-эсен жетип ал(ыңыз)! 
Аман барып, аман кел(иңиз)! Кош! Кош 
бол(уңуз)!
Жолуң(уз) ачык болсун! Аман-эсен 
бол(уңуз)!, Саламатта бол(уңуз)! ж.б. кош-
тошуу сөздөр‰ колдонулат.
Алыс сапарга узатууда туруктуу сөз ай-
каштары, кээде тамаша иретинде айтылган 
туруктуу сөз айкаштары да колдонула берет: 
«Жолуң шыдыр болсун, жолдошуң кыдыр 
болсун!», «Ай ж‰р, аман ж‰р!» 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   394   395   396   397   398   399   400   401   ...   446




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет