68 ҚазҰУ хабаршысы. Филология сериясы. №1(135).2012 Неонимдердің ерекшеліктерін зерттеу олар-
дың синонимияның әсеріне де т‰сіп отыра-
тындығы туралы қорытыдыға әкеледі.
Мысалы:
банкрот – дефолтер;
деривативтер – туынды қаржылық аспаптар;
депорт - беквардейшн.
Айта кететіні, синонимия мәселесі термино-
логияның негізгі және мәңгі мәселелерінің
бірі болып табылады, мұнысы неонимдерге де
қатысты. Ж‰йе ішіндегі бірнеше синонимия-
лық неонимдердің орын алуы мазмұндық
бұрмалануды тудыратын өзгешеліктерді іздеу-
ге деген талпынысты тудырады.
‡шінші кезең – ескіру. Бұл кезең неоним-
нің дамуы ретінде қарастырылады, соның
барысында ол жалпы қолданыстағы терминге
не сөзге айналады, яғни жаңалық реңін жоғал-
тып және тілдің белсенді қорына қосылады.
Мысалы, бұрында «ғарыштық ж‰к кемесі»
ретінде қаралған «ж‰к көлігі» неонимі тер-
минологиялық лексикадан бұрыннан бері шы-
ғып кеткен және қазіргі кезде жалпы қолда-
ныстағы сөз болып табылады.
Неонимдердің өмірлік кезеңдерін зерттеу
әрбір өмірлік кезеңде болып отыратын про-
цестер мен келесідегідей сипаттамаларды шы-
ғаруға негіздеме болды:
Келтірілген кестеден көріп отырғанымыз-
дай, неонимдердің әрбір өмірлік кезеңінің
өзіндік ерекше қасиеттері мен ғылым тілін
сөзсіз т‰рде байытатын процестері болады.
1-кесте Неонимдердің өмірлік кезеңдерінің сипаттамалары Өмірлік
кезең
Сипатта-
масы
Ықтимал
процестер
Туындауы
Тар ғылыми
салада
туындап
отырады
Тілдің ұлттық
элементтерінің
не
интернационалды
элементтерінің
көбеюі
Қолданыс-
та бекітілуі
Ғылыми
еңбектерде
беткітілуі
және
лексиграфия
лық тіркелуі
Мағынасының
бөлінуі не
дамуы, қызмет
етудің тар
бағытталған бір
саласынан
екіншісіне өтуі
Ескіруі
Жалпы
қолданыста-
ғы термин
Неоним
жаңалық реңін
жоғалтады
_____________
1. Rondeau G. Introduction a la terminalogie. – Quebec,
1981
2. Дихтль Е., Хершген Х. Практический маркетинг -
М.: Высшая Школа, 2006
3. Базарбаева З.Корифей казахской терминологии //Казахстанская правда 11/04/2006 4. Оразалин К. Ж., Жантасов М. М. Русско-казахский
толковый словарь по современной экономике. – Алматы:
Лем, 2001.
5. Вендина Т. И. Введение в языкознание – М.: Выс-
шая школа, 2005