Аралық ғылымипрактикалық конференция II том
жүктеу/скачать 7,07 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- СУЛЕЙМАН ДЕМИРЕЛ АТЫНДА УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ СУЛЕЙМАНА ДЕМИРЕЛЯ SULEYMA
- «ИННОВАЦИИ В ОБРАЗОВАНИИ И НАУКЕ»
- МИНИСТЕРСТВО ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН MINISTRY OF EDUCATION AND SCIENCE OF THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN
- ЫЛЫМ САЛАСЫНДАҒЫ ИННОВАЦИЯЛАР
- ЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ МИНИСТЕРСТВО ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН MINISTRY OF EDUCATION AND SCIENCE OF THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN
- "Innovations in education and science"
- «Инновации в образовании и науке»
- Әмірғалиева С.Н.
- Ысқақұлы Д.
- Гуверджин С.
- Нургабдешов А.Р.
- Кульчимбаева Б.С.
- Ергебеков М
- Мұхамади Қ
- Кусниева А. – MA, Техникалық редактор
- УДК 001:37.0 (063) ББК 72.4
- Қазақ, орыс және түрік филологиясының ортақ мәселелері Common problems of Kazakh, Russian Philology and Turkology
- ҚАРАҚАЛПАҚСТАН ҚАЗАҚТАРЫ ТIЛIНДЕГI ТУЫНДЫ ЭТНОГРАФИЗМДЕР Аннотация.
| ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ Ж МИНИСТЕРСТВО ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН MINISTRY OF EDUCATION AND SCIENCE OF THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN СУЛЕЙМАН ДЕМИРЕЛ АТЫНДА УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ СУЛЕЙМАНА ДЕМИРЕЛЯ SULEYMA Қазақстан Республикасы Т Сулейман Демирел атында
атты халықаралы Internati
dedicated to the 25 th anniversary of Independence of the Republic of Kazakhstan and 20 th anniversary of Suleyman Demirel University Международ «ИННОВАЦИИ В ОБРАЗОВАНИИ И НАУКЕ» посвященная 25 и 20летию у
Республикасы Тəуелсіздігінің 25 – жылдығы мен Сулейман Демирел атындағы университеттің 20 – жылдығына арнал ЫЛЫМ САЛАСЫНДАҒЫ ИННОВАЦИЯЛАР аралық ғылымипрактикалық конференция II том
"INNOVATIONS IN EDUCATION AND SCIENCE" anniversary of Independence of the Republic of Kazakhstan anniversary of Suleyman Demirel University Volume II
Международная научнопрактическая конференция «ИННОВАЦИИ В ОБРАЗОВАНИИ И НАУКЕ» посвященная 25летию Независимости Республики Казахстан летию университета имени Сулеймана Демиреля том 1I
Қаскелен, 2016 Kaskelen, 2016 1
МИНИСТЕРСТВО ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН MINISTRY OF EDUCATION AND SCIENCE OF THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN Ы УНИВЕРСИТЕТ ы мен
ына арналған Ы ИННОВАЦИЯЛАР» anniversary of Independence of the Republic of Kazakhstan летию Независимости Республики Казахстан
2
УДК 001:37.0 (063) ББК 72.4 Б 94
Б 94 Қазақстан Республикасы тəуелсіздігінің 25 – жылдығы мен Сулейман Демирель атындағы университеттің 20 – жылдығына арналған «Білім және ғылым саласындағы инновациялар» атты халықаралық ғылымипрактикалық конференция материалдары, 14 қазан 2016 жыл. – Қаскелең. б. – Қаз., ағыл., түр., орыс. Materials of the International scientificpractical conference "Innovations in education and
th anniversary of Independence of the Republic of Kazakhstan and 20 th
anniversary of Suleyman Demirel University, October 14, 2016, Kaskelen. p. – Kaz., Engl., Turk., Russ..
Материалы международной научнопрактической конференции «Инновации в образовании и науке» посвященной 25летию Независимости Республики Казахстан и 20летию университета имени Сулеймана Демиреля, 14 октября 2016 год, Каскелен. стр. – Каз., англ., тур., русс. Баспаға Сулейман Демирель атындағы университеттің Ғылыми кеңесімен ұсынылған, №2 хаттама, 29.09.2016 ж. Редакциялық алқа: Editorial collegiums: Редакционная коллегия:
профессор, Әмірғалиева С.Н. – фм.ғ.д., профессор, Бірінші проректороқу ісі жөніндегі проректор, Сейтқұлов Н.А. п.ғ.д., профессор Ғылыми істер жөніндегі проректор, Ысқақұлы Д. ф.ғ.д., профессор, Кочак А. – Əкімшілік істері жөніндегі проректор, Йылмаз Х.С. Құқық жəне əлеуметтікгуманиарлық ғылымдар факультетінің деканы, пед.ғ.к., ассоц.проф. , Гуверджин С. Инженер жəне жаратылыстану ғылымдары факультетінің деканы, PhD. Акбаров А.А. Филология жəне педагогика ғылымдары факультетінің деканы, PhD. Нургабдешов А.Р. Экономика жəне əкімшілік басқару ғылымдары факультетінің деканы, ассист.проф., PhD. Татибеков Б.Л. э.ғ.д., проф, Экономикалық, əлеуметтік жəне бизнес зерттеулер ғылыми институтының директоры, Кульчимбаева Б.С. п.ғ.к., Ғылым департаментінің директоры, Айдоғду Ш. ф.ғ.к., ассист.проф., Адилова К.А. – з.ғ.к., ассист.проф., Төлен Ж. PhD, Ергебеков М. ассоц.проф. PhD, Эрдоған А. ассоц.проф., PhD. Дүйсебеков Ж. – магистр, Касымова Г.М. д.п.н.,
В сборнике представлены научные статьи по мониторингу инноваций в образовании и науке, перспективы
развития науки и подготовки высокопрофессиональных кадров в Республике Казахстан.
УДК 001:37.0 (063) ББК 72.4
2016 3
SESSION 8 Қазақ, орыс және түрік филологиясының ортақ мәселелері Common problems of Kazakh, Russian Philology and Turkology Kazak, Rus ve Türk Dilbiliminin Müşterek Sorunları Общие проблемы казахской, русской филологии и тюркологии
ƏӨЖ 8122 Адилова Г. А. Бердақ атындағы Қарақалпақ мемлекеттік университеті Түркі филологиясы кафедрасының меңгерушісі
ЭТНОГРАФИЗМДЕР
встречающихся в языке казахов Каракалпакстана.
Қарақалпақстандағы қазақтардың тілі басқа да диаспоралар тəрізді ерекше құрылымға ие. Бөтен тілдік ортаға түскен диаспора өкілдері өзін қоршаған өзге халықтардың мəдениетімен де қарымқатынасқа түседі. Мұндай жағдай этномəдени лексиканы байытады. Қарақалпақстандағы қазақтардың этнографиялық лексикасы қазақ тілінің жалпыхалықтық негізін сақтай отырып, өзбек, қарақалпақ, түрікмен тілінің əсерін сезінеді, сонымен қатар батыс сөйленістеріне жақын аймақтық ерекшеліктер көрінісі де ұшырасады. Мұндағы туынды сөздер атау қажеттілігіне сай заңдылықтар арқылы жүзеге асқан. С. Исаев: «Сөзжасам сөз таптарын жасау, тудыру емес, тілдің лексикалық құрамын байытатын жаңа мағыналы сөз тудыру, тек одан кейін жаңа жасалған сөздің грамматикалық сипаттары арқылы белгілі бір сөз табына енеді»[1:244], дейді.Мысалы, үйлену салтына байланысты қуғыншы атауы, жерлеу салтына орай жасалған сүйекші,
Сөйтіп, сөзжасамда басты мəселе– туынды сөз. Осы туынды сөз терминін айқындау барысында оның табиғатына қатысты мəселелер, көзқарастар анықталады. А. Ысқақов туынды сөз қатарына жұрнақ арқылы жасалған сөздерді жатқызады [2:8990], бұл тұжырым бойынша елші, елшілік типіндегі сөздер туынды, жалаң түбірлер саналады да біріккен, қысқарған, тіркескен, қос сөздер күрделі сөздер қатарына жатқызылады. Туынды түбір этнографизмдер сөзжасамның синтетикалық тəсілі арқылы жасалады. Қазақ тілінің басқа лексикалық қабаттары тəрізді əдетғұрып лексикасы атаулары да сөзжасамның тəсілдері арқылы жасалады. Қарақалпақстан қазақтарының əдетғұрып лексикасында этнографизмдер негізінен шы/ші, -лық/лік, -ма/ме, -у жұрнақтары арқылы жасалатыны байқалады.
4
Жергілікті қазақтар тілінде шы/ші жұрнағы арқылы жасалған сүйекші, күзетші, қуғыншы, жаушы т.б. этнографизмдер қолданылады. Бұл жұрнақтың ісəрекетті жасаушы, субъектіні білдіретін мағынасы көне жазбалардан (бедізчі) белгілі [3:175]. Шы/ші жұрнағының осы «ісəрекеті жасаушы, субъект» мағынасы түркі тілдерінің қазіргі қолданысында бірнеше парадигмалық байланыста қатысымға қызмет етеді. А. Ысқақов оның: 1) кəсіп иелерінің я мамандық атауларын, белгілі кəсіппен шұғылданатын адамды (тілші, т.б.); 2) адамның белгілі дағдыға айналған ісəрекеті мен қабілетқасиеттерінің аттарын (аңдушы т.б.); 3) қоғамдық көзқарасты жақтаушының жəне белгілі бір қоғамдық ұйымға қатысушының атын (берсиевші, спортшы, т.б.) білдіретін көрсетеді [4:150]. Б.Орузбаева аталған жұрнақтың «мамандық, кəсіп» ұғымдары атауын (малчы) жасайтынын айтады [5:145]. Т.М.Гарипов бұл жұрнақтың татар, қазақ, өзбек, түрікмен, чуваш тілі тəрізді түркі тілдері мен монғол тілдеріндегі дыбыстық нұсқаларын салыстыра келе, башқұрт тіліндегі «істі істеуші, мамандық» мағыналарын олардың белгілі затқа, іс əрекетке қатысына қарай айқындайды, бұлар себепші негіз қызметін атқарады дейді [6:61 65].
Қарақалпақстандағы қазақтар тілінен алынған деректер бойынша да аталған мағыналарды көруге болады. Қуғыншы– алып қашып кеткен қыздың артынан іздеп барушы, іздеуші мағынасында қолданылатын этнографизм. Архисема– қуу болғанымен, бұл атаудың семантикасы басқа, яғни, «қыздың іздеушісі, сұраушысы» бар дегенді білдіреді.
туыстары деген мағынада қолданылатын этнографизм. Мұнда жергілікті сипаттағы сема «құрмет», ол басқа қонақасы т.б. ырымдарымен ұласып жатады. Бұл этнографизм күзет түбіріне туынды есім жасайтын ші жұрнағы жалғану арқылы жасалған.
қатысатын адамдар мағынасында қолданылатын этнографизм. Бұл этнографизм сүйек есіміне –ші жұрнағы жалғану арқылы жасалған. Қарақалпақ тілінде сүйек сөзі екі түрлі мағынада қолданылады: 1.Адамдар мен жанжануарлардың денесінің негізгі қатты бөлімі, дене қаңқасы. 2.Өлінің денесі. Соңғы мағынасына байланысты сүйекші, сүйекке кіру, сүйекшілер жəне т.б. сөздер пайда болған [7:231]. Ал қазақ тілінде сүйек сөзі төрт түрлі мағынада қолданылады: 1.Адам мен айуан денесінде қаңқа жəне оның бөлшектері. 2.Ру, текті білдіреді. 3.Өсімдіктің тұқымы. 4.Ауыспалы мағынада өлік дегенді білдіреді. Осы соңғы мағынасына байланысты сүйекші, сүйекке кіру жəне т.б. этнографизмдері қалыптасқан [8:290]. Шы/ші жұрнағы арқылы жасалып, жалпыхалықтық тілде көне сөз саналып жүрген этнографизмнің енді бірі жаушы/саушы лексемасы. Қазақ тілінің «Диалектологиялық сөздігінде» оның мағынасы «құдалар арасында жүруші, хабаршы, елші» болып ашылған (ДС.275). Ал Қарақалпақстандағы қазақтар тілінде саушы, саушы жіберу тұлғаларында жұмсалады. М.Қашқарида саб- сөз дегенді білдірумен қатар, а) мақал-мəтелдер, ə)қисса, б) хикая, в) хат, хабар, кітапша, г) хабар тəрізді семаларды жəне савшы тұлғасында «елші, қызкүйеулер, құдалар арасында келіпкетіп, хат хабар жеткізіп, елшілік жасайтын адам» мағынасында түсіндірілген (МҚ,3,214215). Сөздің көнелігін оның қазіргі түркі тілдерінде (өзбексовчы, татаряучы, чуваш-иевче) сақталуы танытады. 5
Р. Сыздықова оғыз тілдеріндегі (саашчы) жəне ескі өзбек тіліндегі (совчы) «елші, туыстар мен құдалар арасында хат тасушы адам» мағынасы да, қырғыз тіліндегі жуучу, қазақ тіліндегі жаушы сөздерін саучы тұлғасының варианты деп таниды. Қазақ тіліндегі сөз саптау, сауын айту тіркестерінде сақталған саб/сау түбірлерінің архисемасы– сөз. Ғалымның пайымдауынша сөз мағынасы тарылып, сараланған[9:77].Қазақ тілінде сөздің архисемалық варианты сөз саптау, сауын айту тіркестерінде сақталған да, тілдердің ыдырау кезеңінде қазақ тілінде ж варианты басымдылық танытқан. Архетипі «сав-сөз» ұғымын білдіретін жаушы/саушы лексемасы құда түсер алдында қыздың əкешешесіне барып, келісімін алып қайтатын адам мағынасында қолданылады. Сөйтіп, шы/ші жұрнағы түркі тілдерінің бəрінде өнімді сөз тудырушы əрі омоним жұрнақ екенін тіл деректері дəлелдейді. Зерттеліп отырған тақырыпқа оның сөз тудырушы қызметі ғана қатысты.
этнографизмнің түбірі қала болып, ол, «қолқа салу, сұрау» дегенді білдіреді (ҚТТС, 5.580). у жұрнағы арқылы «сұрау, өтіну, таңдап сұрау» мағынасындағы туынды этнографизм жасалған. Бұл қосымша қала етістігіне жалғанып сұрау, бұрау, тілеу, көсеу, қанау, жабу, жоқтау, жерлеу жəне т.б. туынды түбірлер сыяқты жаңа термин жасаған. Қалеу түрінде «бұйымтай сұрап, қалап алмақшы болған нəрсе, қолқа» (ҚТТС,5,585), ат- түйедей қəледі, құда қалесе, қалеуің білсін сыяқты тұрақты сөз тіркестерінде де, қазақ тіліндегі қалау рай терминінде де осы мағына берілген. Қарақалпақстан қазақтарының тілінде қарақалпақ тілінің əсерімен қалеу түрінде қолданылады.
қуаныштыатапөтуретіндебереді. Нəресте дүниеге келгенде, келін түскенде, құда келгенде, жақындары алыс сапарданкелгендежəнет.б. осы сыяқтықуаныштыкүндердеəйелдерқұрттан, кəмпиттен, бауырсақтаншашушашады. Шашу шашу арқылы қазақтар өз қуанышымен сезімінің асып төгілуін көрсеткенжəнебұлқуаныштыбасқаларменбөлісіп, соларға
да тілектестігінбілдірген. Ілу (іл+у)– қызын тəрбиелеп өсіргені үшін ұрын барғанда берілетін қаде. Е.Жанпейісовтың пікірі бойынша, ілу монғолша өлгий сөзінің фонетикалық варианты деп есептеледі. Өлгий сөзі «бесік» жəне «күміс құймасы», «алтын» деген мағыналарды білдіреді. Қазақ тілінде өлгий сөзі бұрын елгей формасында қолданылған [11:38]. Аластау (алас+та+у). Бұл сөз діни сенімдерге байланысты пайда болып, ол «барлық жаман нəрселерден баланы қашық ұстау» дегенді білдіреді. Мысалы: Алас, алас, бəледен алас, Алас, алас, дəртіңнен алас. Р.Г.Ахметьянов алас сөзін Орта Азия, Сібір, Қазан татарларының тілінде «көктемде от жағып, үстінен секіру, яғни аластау, барлық жаманшылықтан тазару» деген мағынада қолданылатынын көрсеткен жəне алас сөзін қыпшақтардың алаш ұранымен байланыстырады. Сондай–ақ оның пікірінше, алас сөзі парсы тіліндегі ал– «от, жалын» сөзінен шыққан, ол отқа табынумен байланысты шыққан «от» деген түсінікті білдірген. Ал, аластау сөзінің екі мағынада қолданылатынын көрсеткен: 1) «ауыруды отпен ұшықтап емдеу, ескі сенім бойынша қас күштерді қуудың ырымын жасау»; 2) «қылмысты адамды жазалау, масқаралау»[10:67]. 6
арналып қайғылы əуенмен айтылатын жыр «Жоқ» сөзі ескі түркі тілінде «қайғы» мағынасын білдіріп, өліні жерлеуге байланысты дəстүр немесе қайтыс болған адамға берілетін ас [12:136] мағынасында қолданылған. А.Н.Кононов ескі түркі тіліндегі уоq сөзінің бір мағынасы «қаза, өлім» екендігін көрсетеді [13:114]. Күйеуі өліп, қаралы болған əйел қайғысының ауырлығын білдіру үшін бес саусағымен бетін жыртып, қан шығарады. Өлген адамның əйелі күйеуі қайтыс болған күннен бастап, басына қара жамылады. Əйелі, қыздары, апақарындастары жыл бойы күн сайын таңертең ерте тұрып, жүзін керегеге қаратып, дауыс шығарып жоқтау айтатын болған. Жоқтау жырында қайтыс болған адамның елжұрт, ағайынтуыстарына тигізген пайдасы, қамқорлығы, ерлігі жəне т.б. қасиеттері туралы айтылады. «Жоқтау» лексемасының қазақ жəне басқа түркі тілдеріндегі мағынасы, этимологиясы туралы мəліметтерді этнографғалым Е.Жанпейісовтың «Этнокультурная лексика казахского языка» атты еңбегінен көреміз. Автор жоқтау этноатауының мағынасын «плач, причитания, оплакивать» деп түсіндіре отырып, семантикасы бойынша жоқтау этнографизмі жоқтау айту, дауыс айту, дауыс ету лексемаларымен сəйкестігін көрсетеді, сондайақ, қарақалпақ тіліндегі «дауыс шығару» этнографизмімен мағыналас екендігін келтіреді [14:6668]. Біздіңше, бұл формалар сырттай қарағанда мағыналас көрінгенімен олардың арасында айырмашылық бардай сезіледі. Біріншіден, жоқтау, дауыс айтуды тек əйелдер ғана айтады. Екіншіден, «ат қою» немесе «дауыс шығару» бұл өлік жатырған үйге келе жатырған адамдардың шығаратын дауысы. Бұлар жоқтау айтатын əйелдердей біраз уақыт дауыс шығарып отырмайды. Жоқтау сөзінің астарында бардың жоғалуы, болған нəрсенің жоқ болуы, өткен адамның қадірқасиеті, қазаның орны толмайтындығы, қайғылы шері аңғарылады. Тілмен айтып жеткере алмайтын, сағынышты жүректің шерлі көңілі жоқтау арқылы сыртқа шығып, мауқын басады. Жоқтаудың негізгі мағынасы да осында деп айтуға болады. Ал жоқтау айтылмаса, жанашыры, жоқтаушысы жоқ деп кінə тағылған, кешірілмейтін айып деп есептелген.
болып есептеледі. Бұл жұрнақ арқылы жасалған есімдер түбірде білдірілген əрекетке тиісті болған немесе сол іс нəтижесінде пайда болған предметті білдіреді. –пе жұрнағы зат есім жасаудағы ең бір өнімді жұрнақтардың қатарында болғанымен, этнографизмдерден тек ентікпе, тыштырма деген сөздерді ғана жасап, басқа өз алдына сөз жасау қасиетіне ие емес. Тыштырма (тыш+тыр+ма). Бұл сөздің негізгі мағынасы– «балаға бесік құт дарытсын» деген түсінік. Кексе əйел баланы бесікке салғанда төңірегіндегі əйелдердің көмегімен бесікке салу ырымдарының бəрін жасап отырады жəне бесікке салатын əйел балаға арнап киім, шашуын да қосып алып келеді. Шашуға алып келген заттарды бесіктің түбегі тұратын тесіктен шашып, «тышты ма?» деп сұрайды, төңіректегі адамдар «тышты, тышты» деп жауап беріп отырады. Бұндағы мақсат– «сол тесіктен кіретін жын– шайтан, жаман пəлекеттер баланың дəретінің астында қалды, енді ол балаға жақындай алмайды, адам көп жерден аулақ болады» деген сенімге негізделу. -дық//-дік жұрнағы. Бұл жұрнақ та абстракт есімдерді жасайтын өнімді жұрнақ, ал оның этнографизмдерді жасаудағы өнімділігі шектелген: көрімдік, қалыңдық. 7
көрген адамға берілетін қаде [15:216]. Бұл этнографизм көр етістігіне зат есім жасайтын –
«келіншек» сөзі пайда болған. Оған татар жəне башқұрт тілдеріндегі кəлəш «айттырылған қыз, келіншек»[16:86] сөзін де жақындастыруға болады. Бұл сөз қазақ тілінде қалаш түрінде қолданылып, ол тек күрделі сөздің құрамында ғана қолданылады: қатын–қалаш. Себебі екеуі де қалашжəне кəлəш сөздері бір морфема болып есептеледі, яғни, қалыңдық сөзіне семасиологиялық жағынан қалаш лексемасы жақын жəне екеуі де бір мағынаны білдіреді. Этнографизмдерді пайда етуде қатысатын жұрнақтар түркі тілдерде қолданылып келе жатырған жұрнақтардан бүтіндей айырылып тұратын өзіне тəн грамматикалық формалар емес, ал бұл тілдерде əр түрлі мағынадағы сөздерді жасауда қатысатын жұрнақтық морфемалар болып есептеледі. Қарақалпақстан қазақтары тілінде синтетикалық тəсіл арқылы жасалған туынды түбір этнографизмдер көп емес, жергілікті сипаттағы атаулар біренсаран. Себебі жергілікті қазақтардың мəдениеті тамырын жалпытүркілік, оның ішінде қазақтың ұлттық мəдениетінен алады, қазақ мəдениетінің аймақтық бояу, реңкімен өрнектелген синтезді көрінісі болып табылады. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі: 1 Исаев С. Қазіргі қазақ тіліндегі сөздердің грамматикалық сипаты. Алматы: Рауан, 1998, 244б. 2 Ысқақов А. Қазіргі қазақ тілі. МорфологияАлматы: Ана тілі, 1991,8990б. 3 Салқынбай А. Тарихи сөзжасам. – Алматы: Қазақ университеті, 1999, 225б. 4 Томанов М. Қазақ тілінің тарихи грамматикасы. Алматы: Мектеп, 1988, 175б. 5 Орузбаева Б.О. Словообразование в киргизком языке. – Фрунзе: Илим, 1964.с.145. 6 Гарипов Т.М. Башкирское именное словообразование. Уфа, 1959.с.6165. 7 Қарақалпақ тилиниң түсиндирме сөзлиги. Нөкис.Қарақалпақстан, 1992. Т.IV. 231б. 8 Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. –Алматы. Қаз ССР Ғылым Академиясы, Т.II.1961.290б. 9 Сыздықова Р. Сөздер сөйлейді. – Алматы: Санат, 1994,77б. 10 Ахметьянов Р.Г. Общая лексика духовной культуры народов Среднего Поволжья. М., Наука, 1981, 67бет. 11 Жанпеисов Е.Историкоэтимологические заметки.// Известия АН Казахской ССР. Серия филологическая. 1980.№1, 38бет. 12 Махмуд Қошғорий Девонулуғотиттурк. Тошкент. 1967. 136б. 13 Кононов А.Н. Грамматика языка тюркских рунических памятниковVIIIХ вв. Л., 1980. c.114.
14 Е. Жанпейiсов. «Этнокультурная лексика казахского языка» А, Наука, 1989.6668 б. 15 Қазақ тілініңтүсіндірмесөздігі. 5т. Алматы. Ғылым. 1980. 216б. 16 Егоров В.Г. Этимологический словарь чувашского языка, Москва, 1980. 86бет.
8
УДК 81 жүктеу/скачать 7,07 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|