Аралық/қорытынды аттестаттау сұрақтарының бағалаудың нақты критерийлері


Аритмияны тудыруы мүмкін басқа заттарға мыналар жатады



бет13/28
Дата22.12.2023
өлшемі239,06 Kb.
#142525
түріПротокол
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   28
Байланысты:
1 терапия.

Аритмияны тудыруы мүмкін басқа заттарға мыналар жатады:
* Темекі шегу
* Алкоголь немесе кофеинді көп ішу
* Нашақорлық
* Стресс немесе мазасыздық
* Белгілі бір дәрі-дәрмектер мен қоспалар, соның ішінде рецептсіз рецептсіз суық және аллергиялық препараттар мен тағамдық қоспалар
* Генетика
7. SТ жоғарылауы бар жедел коронарлы синдром (SТжбЖКС). ҚР ДСМ клиникалық протоколы бойынша SТ жоғарылауы бар ЖКС диагностикалық критерийлері және екшеу диагнозы, стационар жағдайында емдеу тактикасы. Шұғыл медициналық көмекті талап ететін патологиялық жағдайлардың екшеу диагнозы мен диагноз қою алгоритмі. Жоспарлы және шұғыл госпитализациялаудың көрсетпелері. Болжамы мен реабилитациясы. Уақытша және тұрақты еңбекке жарамсыздықтың сараптамасы.
ST-жоғарылауынсыз миокард инфарктісі, биомаркерлер бойынша, немесе ЭКГ белгілері бойынша, ферменттер өзгерісі бойынша анықталған миокард инфарктісі және тұрақсыз стенокардия жатады. Термин осы аталған жағдайлардың соңғы диагнозына дейінгі емдеу тактикасын таңдау қажеттілігіне байланысты пайда болған.

ST жоғарылауымен жедел коронарлы синдромға кеудесіндегі ауырсыну немесе дискомфорт және электрокардиограммадағы ST сегментінің тұрақты жоғарылауы немесе

«жаңа» (алғаш пайда болған немесе пайда болуы мүмкін) Гисс шоғыры сол аяғының толық блокадасы тән. ST сегментінің тұрақты жоғарылауы коронарлы артерияның жедел толық бітелуін көрсетеді.Бұл жағдайда емдеудің негізгі мақсаты тамыр бітелуін тез және тұрақты жою. Осы мақсатта тромболитиктер қолданылады (егер қарсы көрсеткіштері болмаса).

ST жоғарылауынсыз жедел коронарлы синдромға кеудесіндегі ауырсыну және элекрокардиограммада жедел ишемия белгілерінің болуы, бірақ ST сегментінің жоғарыламауы тән. Бұл науқастарда ST сегментінің тұрақты немесе өтпелі депрессиясы, Т тісшесінің инверсиясы, тегістелуі болуы мүмкін. Түскен кезде ЭКГ қалыпты болуы да мүмкін. Бұл науқастарда ишемияны және симптомдарды жою, ЭКГ-ны қайталап түсіріп бақылау және миокард некрозының маркерлерін (жүрек тропониндері, креатинфосфокиназа) анықтау қажет. Мұндай науқастарды емдеуде тромболитиктер қолданбайды.

Тұрақсыз стенокардия-ауырлығы және ұзақтығы миокард некрозын тудыруға жеткіліксіз жедел миокард ишемиясы. ЭКГ-да ST жоғарылауы жоқ, қанда миокард инфарктісі диагнозын қоюға жеткілікті мөлшердегі миокард некрозының биомаркерлері жоқ.

Этиологиясы.

-коронарлы артериялардың тромбозы

-коронарлы тамырлардың ұзақ спазмы

-миокардтың оттегіне қажеттілігінің кенеттен жоғарылауы

Патогенезі.

-коронарлы тамырлардың бітелуі

- миокардтың оттегімен жеткіліксіз қамтылуы

- жүрек бұлшық етінің некрозы

Жіктелуі.

Клиникалық өтуіне байланысты келесі түрге бөледі:

- ауырсынулы

-абдоминалды

-демікпелі

-аритмиялы

- цереброваскулярлы

- симптомсыз

Некроздың орналасуы бойынша:

-сол жақ қарынша инфаркті (алдыңғы, перделік, артқы)

-оң жақ қарынша инфаркті (өзіндік диагноз болып табылмайды, төменгі миокард инфарктімен бірге дамиды)

Жүрек бұлшық етінің зақымдануының тереңдігіне байланысты:

-Q-қалыптасатын (транс-муральды немесе ірі ошақты). Аурудың алғашқы сағаттарында ST жоғарылауымен және кейіннен Q тісшесінің қалыптасуымен сипатталады.

-Q- қалыптаспайтын (трансмуральды емес немесе ұсақ ошақты).Q тісшесінің қалыптасуы тән емес, теріс Т тісшелерімен сипатталады.

Асқынуының болуына байланысты:

-асқынусыз.

-асқынумен.

Клиникалық белгілері.

Төс артындағы және жүрек тұсындағы қысып немесе батып ауырсыну. Ауырсыну стенокардияның әдеттегі ұстамасынан күштірек, әдеттегіден ұзақ, 15 минуттан көп сақталады. Ауырсыну сол жақ немесе оң жақ қолға, мойынға,төменгі жаққа, сол жақ жауырын астына, эпигастрий аймағына таралуы мүмкін. Науқас қозған, мазасыз, қорқыныш сезімі пайда болады. Нитраттарды тіл астына қойғанда әсері жоқ немесе ауырсынуды толық жоймайды немесе ауырсыну қысқа уақыттан кейін қайтадан пайда болады. Тері жабындары бозғылт, суық тер басқан. Жалпы әлсіздік, ауа жетпеуі мазалайды.

Асқынулары:

-жүрек ырғағының бұзылыстары

-жедел жүрек жетіспеушілігі

-кардиогенді шок

-перикардит

Жедел көмек.

Нитроглицерин тіл астына 0,5-1 мг немесе спрей 0,4-0,8 мг немесе 1-2 Тдоза. Ауырсынуды басу үшін. Қажет болған жағдайда және артериалдық қысымның қалыпты деңгейінде әрбір 5-10 минутта қайталау.

Ацетилсалицил қышқылы (егер науқас жедел жәрдем келгенге дейін өзі қабылдамаса)160-325 мг.

Гепарин 5000 ЕД көк тамырға.

Ауырсынуды басу үшін наркотикалық анальгетиктер енгізіледі. Морфин 1 мл 1% ерітіндіні 20 мл 0,9% натрий хлорид ерітіндісімен араластырып көк тамырға әрбір 5-10 минутта 4-10 мл-ден бөліп енгізеді. Ауырсыну синдромы мен ентікпе жойылғанға дейін немесе жағымсыз әсерлері пайда болғанға дейін.( гипотензия,тыныс алудың тежелуі, құсу).

STжоғарылауымен және алғаш пайда болған Гисс шоғыры сол аяғының толық блокадасыменмиокард инфарктісінде қарсы көрсеткіштері болмаса тромболитиктер енгізіледі. Стрептокиназа 1500000 МЕ көк тамырға 30-60 минут ішінде енгізіледі. Гепарин енгізілмейді, ацетилсалицил қышқылын қабылдау жеткілікті. Алтеплаза-15мг көк тамырға алғашында, содан кейін 0,75мг/кг (50мг- нан көп емес) 30минут ішінде. Содан кейін 0,5мг/кг(35мг- нан көп емес) 60 минут ішінде. Ацетилсалицил қышқылымен бірге көк тамырға гепарин енгізу қажет. Тромболитиктер шеткі көк тамыр арқылы енгізіледі.

Менің тәжірибемде 2011 жылы 5 науқасқа (ST жоғарылауымен жедел коронарлы синдром ) стрептокиназа 1500000 МЕ енгізілді. Барлық жағдайда науқастар асқынусыз стационарға жеткізілді. 2 науқаста тромболитиктер енгізуге қарсы көрсеткіш болды. 1 науқаста ми қан тамырларынын аневризмасы. 1 науқаста жасы 82 жаста, артериалдық қысым 190/100 мм с.б болды.


8. Созылмалы жүрек әлсіздігі. Анықтамасы, этиологиясы, патогенезі, классификациясы, клиникалық көрінісі, диагностикасы, екшеу диагнозы, асқынуы, емдеу принциптері (соның ішінде қарт жастағы адамдарда) және ҚР ДСМ клиникалық протоколы бойынша реабилитациясы.
Созылмалы журек жетіспеушілігі
• Журек
жетіспеушілігі деп
агзалар мен
тіндердін дурыс жумыс аткаруна кажет
затармен катамасыз ету жоне метоболизм онімдерін шыгаруга негізделген канайналым
аппаратынын (сонын ішінде журек) озінін
жумысын аткара
алмауын
айтады. Созылмалы журек жетіспеушілігі бул езіндік
белек нозология емес, ол кобінесе эртурлі
ауруларга
екіншілік синдром ретінде
дамиды. Кобінесе Созылмалы
журек жетіспеушілігі журек кантамырауруларында, окпе, баур, буйрек, эндокринді ауруларда (кан диабеті, тиреотоксикоз, миксидема,
семіру) кездерінде дамиды.
Созылмалы журек жетіспеушілігінін себептері
(этиологиясы):
• 1. МИОКАРДТЫК (миокардтык жетіспеушілік, журек булшыкеті
закымдалуы) Біріншілік миокардтык жетіспеушілік (миокардит, дилатациялык кардиомиопатия) Екіншілік миокардтык жетіспеушілік (инфарктан кейінгі жоне диффузды кардиосклероз, гипотиреоз, журектін,
алкоголік закымдалуы, ДТЖА-да журек закымдалуы)
• 2. ЦИРКУЛЯТОРЛЫК (журек булшыкетіне артык куш тусу) Кысыммен
куш тусу (карыншаларта систолалык куш тусу) - он жак жоне сол жак
АВ какпакшалардын, аортанын, окпе артериясынын стенозы, артериялык гипертензия (жуйелік, окпелік) Колемдік куш тусу (карыншаларга диастолалык куш тусу) - журек какпакшалары жетіспеушілігі, журекішілік шунттар Аралас куш тусу (журек курделі акаулары, журекке
кысым мен келемдік куш тусуі)
3. КАРЫНШАЛАРДЫН
ДИАСТОЛАЛЫК, ТОЛУЫ БУЗЫЛУЫ Артериялык гипертония,
«гипертониялык журек» Гипертрофиялык жане
рестрикциялык кардиомиопатия
Жабыскак перикардит
Гидроперикард
• 4. ЖОГАРЫ ЖУРЕК ЛАКТЫРЫСЫМЕН
ЖУРЕТІН АУРУЛАР Тиреотоксикоз
Айкын семіздік Анык анемия Аритмиялык
кардиомиопатия (тахисистолиялык
аритмиялар)
Созылмалы журек жетіспеушілігінін жіктелуі («NYHA»
Нью-Йорк кардиологиялык ассоциация бойынша 1969)
• І ФУНКЦИОНАЛДЫК КЛАСС - кунделікті куштемеде журек
жетіспеушілігі белгілері (ентігу, журек кагу, алсіздік) корінбейді. • ІІ ФУНКЦИОНАЛДЫК КЛАСС — куштеме аздап шектелуі, журек жетіспеушілігі белгілері (ентігу, журек кагуы, алсіздік, кардиалгия) тыныштыкта корінбейді, ал кунделікті
куштемеде корінеді. ІІІ ФУНКЦИОНАЛДЫК КЛАСС — куштеме айкын шектелуі, журск жетіспеушілігі белгілері (ентігу, журек кагу, олсіздік, кардиалгия) тыныштыкта корінбейді, ал кунделікті куштемеден аз
куштемеде корінеді IV ФУНКЦИОНАЛДЫК КЛАСС - ешбір куштемені аткара алмау, журек жетіспеушілігі белгілері (ентігу, журек кагу, олсіздік,
кардиалгия) тыныштыкта корінеді, эр куштемеде арта туседі.
Созылмалы журек жетіспеушілігінін клиникалык корінісі
• Наукаста келесідей
шатымдар пайда болады:
Журек жетіспеушілігінін
бастапкы сатысында ентигу
физикалык жуктемеден
кейін пайда болады. Ал
айкын журек
жетіспеушілігінде тыныштык
уакытында да байкалады.
Ентігу себебі екпе
капилярларыда жане
веналарында кысым
жогарылауы журеді. Бул окпенін созылыштырын
темендетіп, дем алуга косымша булшыкеттердін
катысуына мажбур етеді.
Созымалы журек жетіспеушілігіне тан бір корінісі
ол ортопно -айкын ентігу кезіндегі тыныс алуды женілдету
ушін наукастын мажбурлі
жагдайда отыруы. Жаткан кезде
тыныс алудын киндауы
окпедегі капилярларда
суйыктыктын иналуына
байланысты онда
гидростатикалык кысым
жогарылауына байланысты.
Сонымен катар жаткан кезде кокет (диафрагма) біраз жогары кетеріліп, дем алуды киындатады. Тунгі уакыттагы пароксизмальді ентігу (журек астмасы). Мунын себебі окпенін интерстициальді ісінуі. Тунде уйкы кездінде айкын ентігу устамалары жетелмен, окпеде сырылдын пайда болуымен журеді. Журек жетіспеушілігі ары карай дами берсе, альвеолярлы екпе існуі дамиды. Наукастардын тез шаршатыш болуы - журек жетіспеушілігі себебінен кан аркылы оттегі канка булшыкеттеріне жеткілікті турде жеткізілмейді. Журек жетіспеушілігі бар наукастарды тагы келесі шагымдар мазалайды: журек айнуы, тобеттін темендеуі, іштін
ауруы, іш улкею (асцит) баурдаты какпа венасында кан іркілу
салдарынан пайда болады.
Созылмалы журек жетіспеушілігінін
диагностикасы.
ЭКГ
Гис шотырынын сол
немесе он аятынын
болокадасын, карынша
немесе журекше
гипертрофиясын,
патологялык, Q тістесін,
аритмияларды аныктауга болады. Кальпты ЭКГ
созылмалы журек
жетіспеушілігіне куман
тудырады.
ЭхоКГ Журек функциясын
зерттеп, журек
жетіспеушілігінін
ЭТИОЛОГИЯСЫН нактылауга мумкіндік береді. Негізгі корініс
сол жак, карынша кенею,
журек соккысынын
фракциясын темендеуі.
Рентген тусірілімі
Окпеде суйыктык, толыш, интерстициальді ісіну немесе екпе ісіну
белгілері пайда болады.
Гидроторакс (коп жагдайда
он жактык) аныкталады.
Ер адамдарда журек
колденен елшемі 15,5 см,
эйелдерде 14,5 см асканда
кардиомегалия
диагностикаланады.
Созылмалы журек жетіспеушілігінде келесі топ
дэрілер усынылады: АПФ ингибиторлары;
(беназеприл, эналаприл,
хинаприл жане т.б) Диуретиктер;
(спиронолактон, фуросемид,
гидрохлортиазид, буметанид
жане т.б)
В- адреноблокаторлар;
(метопролол, бисопролол,
карведилол жене т.б)
Альдестерон антогонистері,
• Журек гликозидтері;
• Ангиотензин II
рецепторларынын
антогонистері; (лозартан,
валсартан, кандесартан,
ирбесартан) • Перифериялык
вазодилятаторлар;
Метаболитикалык осері бар
препараттар
9. Бауыр циррозы. Анықтамасы, этиологиясы, патогенезі, классификациясы, клиникалық көрінісі, диагностикасы, екшеу диагнозы (соның ішінде онкологиялық патологиялардан), асқынулары және ҚР ДСМ клиникалық протоколы бойынша емдеу принциптері мен реабилитациясы. Шұғыл медициналық көмекті талап ететін патологиялық жағдайлардың екшеу диагнозы мен диагноз қою алгоритмі. Жоспарлы және шұғыл госпитализациялаудың көрсетпелері Болжамы мен реабилитациясы. Уақытша және тұрақты еңбекке жарамсыздықтың сараптамасы.
Бауыр циррозы - архитектоникасынын
бузыльсымен, фиброздын дамуымен жане
курылымы бурыс регенерация туйіндерінін тузілуімен журетін, акырында бауыр
шамасыздыты мен портальды
гипертензияга экелетін бауырдын, диффузды закымдану процесі. Бауыр циррозы кезінде
курылымы аномальды регенераторлы
туйіндер пайда болады.
Этиологиясы:
1. созылмалы вирусты гепатиттер.
2. созылмалы алкоголизм.
3. аутоиммундык гепатит.
4. туа біткен ферменттік жуйенін
кемістіктері(a1-
антитрипсин,галактоза-1-фосфат-
уридилтрансферазанын, тапшылыгы).
5. кор жинакталу аурулары (Коновалов-Вильсон ауруы, бауыр гликогенозы,
Гоше ауруы, гемохроматоз).
6. гепатотропты асер ететін улар мен
дармектер.
7. бауыр ішілік жане бауырдан тыс от
жолдарынын аурулары.
8. бауырда веналык каннын узак іркілісі.
9. криптогендік бауыр циррозы.
10. этиологиялык факторлардын
косарланган асерлері.
Патогенезі:
Бауыр циррозы кезіндегі патологиялык, процесстін негізгі моменті артурлі
этиологиялык, факторлар эсерінен гепатоциттердін, бузылуы. Паренхиманын олуі данекер тіннін (мезенхиманын) активті реакциясын шакырады, бул оз кезегінде интакты гепатоциттерге 2-лік закымдаушы эсер етіп баспалдакты некроздын тузілуіне экеледі- бул созылмалы гепатиттін бауыр циррозына айналу белгілері б.т. Бауыр циррозы дамуынын негізгі турткісі ар турлі
этиологиялык факторлардын, эсерінен
бауыр паренхимасынын закымдануы -
гепатоциттердін некрозы. Бауыр циррозы кезінде курылымы аномальды регенераторлы туйіндер - цирротикалык
туйіндер аныкталады. Закымдалган бауыр клеткалары еліп, олардын орнын фиброзды жане данекер тін алмастырады. Бул туйіндерде кан айналым бузылады, осыган
сайкес бауыр ез функциясын дурыс аткара
алмайды. Белшектердін, арихитектоникасы
бузылган тыртык ошактарында кан
синусоидтарга куйылмай бірден орталык
венага барады. Каннын сау калган
синусоидтарга туспеуінен, бауырдын
закымданбаган ошактары алдымен
ишемияга, содан кейін некрозга ушырайды.
Гепатоциттердін некрозынан белінетін
заттар кабыну инфильтраттарынын тузілуіне
септігін тигізеді.
Негізгі синдромдар:
» Диспепсиялык синдром
» Цитолитикалык синдром
» Мезенхимальды - кабыну синдром
» Холестатикалык синдром
» Геморрагиялык синдром
» Гиперспленизм синдром
Клиникалык, корінісі:
Алгашкы белгілері: табеттін темендеуі;
астениялык синдром; он жак кабырга астынын ауырсынуы немесе ауырлыкты
сезіну; асказандык, ішектік диспепсиянын белгілері (журек айнуы, кекіру, кыжылдау, іштін кебуі, ішектін шуркырауы)
Гепатомегалия - ен жиі (80-90 %) жиі
кездесетін белгі. Пальпацияда бауыр ТЫГ3,
шеті ушкір, беті будыр немесе тегіс.
Спленомегалия - портальды гипертензия
дамуынын куэгері. Кекбауыр консистенциясы тыгыз, шеті жумыр келеді.
Дене кызуынын шамалы кетерілуі. Бул белгі некроз бен кабыну процесінін кушенін корсетеді.
Саргаю. Цирроздын, алгашкы кезендерінде саргаю етпелі болса, онын кеш сатыларында турактыгы айналып, терінін тусі жасыл ренді
болады.
Холестаз белгілері: саргаюмен бірге терінін кышынуы, ксантомалар, тері
пигментациясы, остеопороз, канагыштык.
Тері мен шырышты кабаттары, тері осіндері езгерістері: терінін кукыл, кір баскандай рені; пальмарлык эритема;
тырнактардын агаруы немесе ак дактардын
болуы; саусак уштарынын дабыл
таякшалары тарізденуі; бет, жауырын, иык белдеуі терісіндегі жане ауыз, мурын
шырышты кабаттарындаты тамыр
«улдызшалары; геморрагиялык диатездін белгілері (петехиялар, канталау дактары);
"лактанган" жылтыр кызыл тіл, еріннін
кызаруы.
Булшыкеттін атрофиясы. Бауыр
циррозында иык белдемесенін,
кабыргааралыктарынын, кол- аяктардын
булшыкеттері басым атрофияланады.
Журек-кантамыр жуйесінін озгерістері: гиперкинетикалык, синдром (тері жамылгыларынын, кургактыгы мен жылылыты, толык, жи пульс, журек ушы турткісінін кушеюі, журек ушында
систолалык, шу, пульстык, кысымнын
биіктеуі, журектін минутты келемінін улгаюы, шеттік тамырлар тонусынын, темендеуі);
екпенін артерия-веналык
анастомоздарынан каннын солдан онга
тусуінен он карынша шамасыздыты дамуы мумкін.
Эндокринді бузылыстар:
» гиперэстрогенемиядан болатын
белгілер
» уйкы бездін фиброзы болганда
кантты диабет дамуы.
Портальдік гипертензия
Компенсация фазасынын керінісі. Кризден тыс кезде, портальдік гипертензия белгілері байкалмайды. Криз кезінде гана, метеоризм, газдын ішекте сінбеуінен іштін, керілу сезімі, журек айнуы, іштін етуі, эпигастрий
аймагынын жайылмалы ауырсынуы
байкалады.
Декомпенсация фазасынын керінісі.
Аталган белгілермен бірге спленомегалия, гиперспленизм, асцит, ісіну- асциттік
синдром, «медуза басы» пайда болады.
Эндоскопиялык зерттеуде онеш
веналарынын варикозды кенеюі
аныкталады.
Портальдік гипертензия аскынуы:
» Портальдік криз - какпа венасында
кан кысымынын, курт жогарлауы.
» Онеш веналарынан кан кету.
» Гепаторенальдік синдром (буйрек
ишемиясынын жане
гиповолемиянын, салдарынан
болатын). Олигурия, азотемия тан.
» Спонтанды бактериялык асцит - перитонит.
Какпа венасынын тромбозы.
» Биллиарлык циррозда ет кабында
жане от тутіктерінде тас тузілуі.
Бауыр-жасушалык, шамасздыктын,
белгілері:
» Табеттін жойылуы, журек айну, алкогольді кетере алмау, темекіні
жактырмау, арыктау, гиповитаминоз,
булшыкеттін атрофиясы;
» Эндокриндік бузылыстар,
гиперэстрогенемия,
» Геморрагиялык диатез (кан ую факторларынын, тапшылыгынан);
» Аскорыту жолынын гепатогендік
жаралары;
» Альбуминнін, протромбиннін азаюы;
» Энцефалопатия
Мезенхималык - кабыну синдромы
Онын негізінде аутоиммундык кабыну процесінін калыптасуы жатады. Бул синдром
эрдайым бауыр циррозы активтілігінін биіктігін корсетеді. Белгілері:дене кызуынын кетерілуї;
» спленомегалия;
» лейкоцитоз, ЭТЖ жогарылауы;эозинофилия;
» тимол сынамасынын улгаюы;
» гипер а2 жане у-глобулинемия;
» оксипролинурия;
» бауыр тініне антиденелердін, LE
жасушалардын болуы.
*сак, туйінді бауыр циррозы (портальды):
1 - этапта наукас шарымдары: компенсация сатысында аныкталмайды, субкомпенсация
сатысында басты симптомдар -
диспепсиялык (табеттін темендеуі, диарея, журек айну, кусу) жане астеновегетативті
синдром, он кабырга астында ауырсыну,
аурлык сезімі; декомпенсация сатысында іштін улкеюі, аяк ісінуі, АІЖ жогаргы белімінен кан кету, "бауырлык"
энцефалопатия керіністері - уйкы бузылысы,
ашушандык.
2 - этапта "бауырлык" белгілер аныкталады:
тамырлык жулдызшалар, пальмарлы
эритема, гинекомастия, туктенудін бузылысы. Алкогольдік цирроз болган
жагдайда соматикалык жане неврологиялык
езгерістерді аныктау: алкогольді
панкреатит, булшыкеттер атрофиясы. Суб -
жане декомпенсация кезінде - тері
жабындыларынын, саргаюы, бауыр улгайган,
жиегі ушкір, консистенциясы тыгыз.
Кокбауыры бауырдан улкен, асцит.
3 - этапта КЖА - анемия, жиі гипохромды.
Микроцитарлы анемия - кан кету салдарынан.
» КБА - компенсация - гиперпротеинемия, билирубин аз мелшерде жогарлаган;
декомпенсация - диспротеинемия,
протромбин, холестерин мелшері
темендеген, билирубин жогарлаган,
аминотрансфераза дагдылы белсенді.
» Иммунологиялык анализ
» УДЗ
» Рентгенологиялык зерттеулер -
енештін кок тамырларын варикозды
кенеюін аныктау;
эзофагогастроскопия, ректоскопия.
» Бауырды радионуклеидті сканерлеу -
бауыр курылымын аныктау.
» Лапораскопия жане бауырдан
биоптат алу.
Ірі туйінді бауыр циррозы
(постнекротикалык):
Этиологиясы жиі вирусты, айкын жане тез дамитын клиникалык, белгілер.
1 - этапта саргаю мен он кабырга астында ауырсыну, температуранын огарлауы,
диспепсиялык бузылыстар. Ерекшелігі тез
дамиды жане портальды гипертензиясыз
бауыр жеткіліксіздігі болады.
2 - этапта саргаю жане "бауырлык" белгілер,
асцит; бауыр мен кок бауыр улгайган,
пальпациялаганда ауырсыну.
» ЖКА жане БКА - гепатоциттердін функциональды жеткіліксіздігінін, белгілері: билирубин жогарлау,
холестерин жане протромбин темендеген, диспротеинемия,
аминотрасфераза, ЛДГ4 - 5
фракцияларынын, жогарлауы.
Бромсульфалеин сынамасы езгерген,
гиперспленизм белгілері: анемия,
тромбоцитопения, лейкопения.
» Рентгенологиялык, эзофагоскопия, ректоманоскопия.
УДЗ
» Лапароскопия жане биоптат алу.
Биоптаттан жагынды алып,
орсеинмен бояу.
Диагностикасы:
1. Бауыр циррозынын диагностикасы
келесі белгілердін болуына негізделеді:
2. Цитолиздік, холестаздык, портальдык
гипертензия синдромдарына жане олардын, баур - жасушалык
шамасыздыгы мен бірге журуіне;
3. Аталган синдромдардын
лабораториялык - аспаптык,
зерттеулермен далелденуіне;
4. Бауыр циррозынын морфологиялык
белгілеріне (ен, негізгісі).
1. Жалпы кан анализі. Анемия АІЖ-нан кан
кету салдарынан.
Бауыр циррозындаты липид жане
холестерин алмасуы бузылыстары
эритроциттер мембранасынын курылымдык
езгерістеріне жане гемолитикалык анемияга акеледі.
Лейкоцитоз, кейде гиперспленизм жане кан
тузілуі тежелуі лейкопения жане тромбоцитопенияга акеледі.2. Каннын биохимиялык
анализі. Биллирубин, холестерин денгейінін жане ЩФ активтілігін
жогарлауы (холестаз
синдромы). АсАТ/АлАТ, ЛДГ денгейінін кетерілуі - цитолиз синдромы натижесінде.
Гипоальбуминемия,
гипохолестеринемия жане кан ую
факторы санынын темендеуі - бауыр
клеткалык жеткіліксіздігі салдарынан.
Кан ую факторы синтезі бузылады, асіресе К-витамин тауелді, ПВ
узаруына акеледі. Бауырлык
энцефалопатияда гипераммониемия
байкалады, негізіне мочевина синтезінін темендеуі натижесінде.
Глобулин денгейі жогарылайды,
ретикулоэндотелиальды жуйе
активацисы натижесінде. Бул
мезенхимальды-кабынулык синдром маркеры болып табылады.Біріншілік биллиарлы цирроз диагнозын коюда ЩФ активтілігінін 2—5 есе
когарылауы, митохондрияга антидене 1:40, канда аномальды липопротеид X болуь
кемек болады. Екіншілік биллиарлы цирроз
ЦФ активтілігінін, тура билирубин
денгейінін, жогарылауымен, аминотрансфераза активтілігінін удеуімен,
аномальды липопротеид X болуымен
сипатталады, митохондриялара антидене
болмайды.
3. УЗИ: егер холестаз белгілері болса, ажырату ушін жургізілу керек (бауыр ішілік ет жолдарынын какпа вена
тромбозы, бауыр клеткалык рак жане т.б.).
4. Терілік бауырлык холангиография:
биллиарлы тракт обструкциясын
аныктауа болады.
5. Биопсия. Бауырдын, біркалыпты закымдалмауынан кателіктер болуы мумкін.
Эзофагогастродуоденоскопия. Портал
ьды гипертензиянын, косымша далелі
— енеш веналарынын варикозды
кенеюін аныктау.
Емі:
Этиологиялык, ем. Емнін бул саласы циррозга алып келген себептін туріне тауелді.
» Вирустык бауыр циррозында
интерферон колданылады.
» Алкогольдік гепатитте ішімдіктін барлык туріне тиым салынады.
» Біріншілік биллиарлы циррозда (бауыр трансплантациясын кутудегі
наукастарга) урсодезоксихол
кышкылын колданылады.
» Гемохроматозга байланысты цирроз
бауырдаты гистологиялык
озгерістерді кан агызумен біршама кайтарады, бірак калыптаскан циррозга бул ем эсер етпейді.
» Вильсон -Коновалов ауруында купренил цирроздын, барысына
біршама он асер етеді.
» Екіншілік биллиарлы циррозда
бауырдан тыс от жолдарынын
обструкциясы негурлым ерте емделуі
керек.
» Аутоиммунды цирроздын, активті
фазасында жане айкын
гиперспленизм болганда
глюкокортикоидты емді колданылады.
Портальды гипертензияда жургізілетін
симптомдык ем:
Какпа венасында кан кысымын темендету
максатымен вазодилятаторлардын біреуін
тандап, узбестен узак колданады, маселен
анаприлинді, капотенді, асері узатылган нитраты, кальций антогонисін. Портальды
гипертензиянын эндоскопиялык, корінісі Ірі
дарежеден асканда онеш венеларынын
склероздау емін карастырады.
Ай сайын 200-400 мл плазма немесе 40 г
альбуминді куяды. Асцит немесе ісіну пайда болганда олардын дозасын екі есе кобейтеді.
Верошприон, асцит болмаган жадайда 3
таблеткадан, асцит болаганда 6 таблеткадан.
Асцит болганда верошпиронга коса лазикс
40 мг аптасына 2 рет немесе одан артык
Улкен дарет кун сайын журмесе, дарет кун
сайын болмаганга дейін куніне 1-3 касыктан лактулозаны ішеді.
Ферменттік дарілер: креон, мезим-форте,
панкреатин т.б.
Экстракорпоральды хирургиялык, емдеу
тасілдері
Варикозды кенею айкын жане анамнезінде кан кету жок наукастарда тандау одісі онеш
веналарын эндоскопиялык лигирлеу болып
табылады. Кенейген веналарды лигирлеу
склеротерапияга караганда эффективті.
Анамнезінде кан кету болса, эндоскопиялык
лигирлеу эр 1-2 апта бойы ФГДС-та кенейген
варикозды веналар жогалганша жургізіледі.
ФГДС 3 айдан кейін, одан ары эр 6 ай сайын
жасалуы керек.
Лапароцентез
Лапароцентез — рефрактерлі асциттін, емдеу эдістерінін бірі. Оны вена ішілік
альбумин инфузиясымен бірге жургізу
керек.
Барлык асцитті суйыктыкты ар екі апта
сайын немесе симптоматика пайда болганда (курсак кабыргасынын, айкын
керілуі, тыныс алудын, киындауы) шыгару
кажет. Егер 5 л-ден артык суйыктык
шыгарса, арбір косымша литрга в/і 6,25 г альбуминді 50 г артык, емес енгізіп отыру
керек.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   28




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет