Қазақ тілі (фонетика, лексика)
жүктеу/скачать 0,83 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- «Жалданады»
- «Меймандықтың»
| 7-жаттығу. 1. Төмендегі үзінділерден функционалды семантика заңы,
ұқсату заңы, бөлшектің бүтінге ауысу заңына байланысты жасалған сөздерді теріп жазыңыздар. Сөздіктерді пайдалана отырып, олардың әрқайсысының мағынасын түсіндіріңіздер. 1. Бірақ үй иесі: «Үйімде кісі бар» - деп қондырмайды. 2. Шернияз ел қыдырып жүріп бір үйге түстеніп отырған Байсақал бидің үстіне кіріп келеді. 3. «Тозбасты ұста соқпаған, өлместі құдай жаратпаған» демей ме? 4. Үйсінбай шешенді Қамбар төре сөз бастауға басшы қылып қасына ертіп жүріпті. 5. Боран жас кезінде жарлы болып, Жантай деген байға жалданады. 6. Басқа бақ жарасады, батырға жақ жарасады. /Шешендік сөздер/. 7. Бір үйдің іші түгел ауырса, жеңіл тие ме? 8. Үш миллионнан халқы артық дүниеде бір қала да бар, дүниенің бас-аяғын үш айналып көрген кісі толып жатыр. 9. Ел бағу? Жоқ елге бағым жоқ. /Абай «Қара сөз»/. 10. Осы күзеу кезінде тай-құлындарға бас үйретіледі. 11. Қазақ жылқыны оның табиғатына сай бағып пайдаланады. 2. Семасиология деген не және ол нені зерттейді? 3. «Жалданады» деген сөз қандай мағыналарда жұмсалады? 8-жаттығу. 1. Үзіндіден негізгі сөздерді бір бөлек, көмекші және шылау сөздерді бір бөлек теріп жазыңыздар да түсінік беріңіздер. 1. Бала қырқынан шыққан соң атасы мен әжесі немесе әкесі мен шешесі ауыл-аймақты жинап, баланың қарын шашын алып, бесікке салу тойын жасайды. 2. Бәйбішелер қырандай көреген болсын деп бесіктің арқалығына бүркіттің тұяғын байлайды, жын шайтаннан, көзден сақтасын деп тұмар жаздырып тағады. 3. Сол арқылы бала ата дәстүрін жалғастырса екен деген мақсат көзделген. 4. Бірақ баланы өз руының адамдарын ғана қолпаштап, жақсы, текті, асыл азаматтар тек біздің рудан ғана шыққан деген өзімшілдік, теріс көзқараста тәрбиелеу дұрыс емес. 5. Меймандықтың аяғына дейін отырсаңыз үй иелерімен, басқалармен бірдей қоштасып, жақсы өткізген кешіңіз үшін ризашылығыңызды білдіру керек. 6. Сонымен, оқу құралында осыншама халық мұрасының ішінен адам тіршілігіне байланысты көне және бүгінгі күннің салт-дәстүрлерінің негіздері ғана сөз болды. 7. Наурыз мейрамын атап өту соңғы елу жыл ішінде аяқсыз қалып келген еді. 8. Қазақстан тарының отаны деген болжамдар да бар. 9. Сондықтан оны күн жылып, топырақ қызған соң жер жыртып егеді. 10. Ал қазақтар болса тұздап, кептіріп, қақтайтын және ыстайтын. 2. Семасиология қандай салалардан тұрады? 29 3. «Меймандықтың» деген сөздің лексикалық және грамматикалық мағыналарын анықтаңыз. жүктеу/скачать 0,83 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|