132
үшін биік өкшелі, балтырды қажамас үшін ұзын қонышты етік
пайда болды.
Кентавр – мифологиялық бейне. Оның ежелгі грек әдебиеті мен
өнерінде пайда болуы – ежелгі Эллада тұрғындарына құдды атпен
тұтасып кеткен далалық адам бейнесінде көрінген сол замандағы
ақиқаттың түсініксіз әрі ғажайып құбылысын санаға үйлесімді
сіңіруі.
Салт атты далалықтардың сипаттамасы мынадай: «Динлин
патшалығы бар. Ондағы адамдардың тізесінен төмен жүн өседі,
(олар) жылқы тұяқты, жаяу жүргенді ұнатпайды». «Тағы да онда
жалбыр жүн басқан, жылқы аяқты батырлар бар. Бұлар Динлин
елінің тұрғындары екен. Олар өз-өздерін аяқтарынан қамшымен
сабалап, күзгі аспандағы жабайы қаздардай «га! га! га!» деп қиқу-
лап, сақарада желдей жүйткіп өтеді».*
Кентаврлардың (жартылай адам-жартылай ат) бейнелеріне,
әсіресе, антикалық классикалық әдебиет пен өнер бай. Мифтер-
де кентаврлар құмарлыққа салынған, кепкен етпен қоректенетін
дөрекі, хайуан кейпінде көрінеді. Олардың негізгі қаруы – ауыр
шоқпарлар мен дұшпанға жойқын күшпен лақтыратын зор жартас
сынықтары. Олар құдды грек өркениеті мен мәдениетіне дұшпан,
дөкір күштің бейнесіндей болды. Сірә, Грекия мен Даланың алғаш
беттесуі, белгісіздік пен таңғажайыптың алдындағы үрей осындай
бейнелерді тудырған болар. Жануар терісінен жасалған киіммен
жапан далада желдей жүйткіген салт аттыларды ежелгі жаяу грек-
тер басқаша пайымдай алмас еді.
Бірақ уақыт өте келе дөрекі жануар бейнесі неғұрлым жұмсақ
сипатқа ауысты.
Антикалық орта дәуірде кентавр мүлдем басқа кейіпте
қабылданды. Мұнда кентаврлар көптеген атақты грек қаһарман-
дары мен батырларының – Ахиллестің, Леонның, Кастордың,
Полидевкінің және Гераклдың ұстаздары ретінде танылды. Әсіресе,
дана кентавр Хиронның аты жұртшылыққа кеңінен мәлім. Ол
Достарыңызбен бөлісу: