Кҥш қабілеттерінің маңызы

633 

 

3)

 

дҽл осы жаттығулардағы максималды жылдамдықтардың деңгейі. 

Волейболда  жылдамдық  қасиеттерінің  тежелу  жылдамдығы  секілді 

спецификалы  кҿрініс  табуы  қолданылады,  бұл  лезде  тоқтау  жҽне 

қозғалысты басқа бағытта бастау қажеттігімен байланысты болып келеді. 

 

Тӛзімділіктің спецификалылығы 

 

Спортшылардың дене қабілеті даярлығы жүйесінде тҿзімділік ҿзінің 

құрылымы,  ҿлшеу  тҽсілі  жҽне  даму  ҽдістемесі  бойынша  адамның  ҿзге  де 

қимыл-қозғалыс  қабілеттерімен  салыстырғанда  ең  кҿп  құрамдас  бҿлікті 

болып табылады. 

Тҿзімділіктің  жоғары  деңгейі  іс  жүзінде  бір  старт,  жүгіру  немесе 

ойын  процесінде  де,  спорттың  жекелеген  түрлерінде  ұзақ  уақыт 

жалғасатын  барлық  жарыс  процесінде  де  жоғары  спецификалы  жұмысқа 

қабілеттілікті сақтау үшін, сонымен қатар ұзақтығы бойынша алуан түрлі 

циклдарда тұтас жаттықтыру процесін тиімді жүргізу мақсатында жоғары 

жұмысқа қабілеттілікті сақтап қалу үшін де жоғары спецификалы жұмысқа 

қабілеттілікті сақтап қалу үшін спорттың барлық түрлерінде қажет. 

Жаттығу  жҽне  жарысу  қызметіндегі,  ҽрекетіндегі  тҿзімділіктің 

жоғары  деңгейі  арта  түсетін  шаршап-шалдығуды  жеңіп  шығуға  ықпал 

етеді.  Сондықтан  спортшының  тҿзімділігін  кҿбінесе  артып  келе  жатқан 

шаршап-шалдығуға қарсы тұру қабілеттілігі ретінде анықтайды. 

Спортшының  арнайы  тҿзімділігі  осылардың  ара  қатынасы  ҽртүрлі 

спорт түрлерінде, оның ішінде волейболда да спецификалы болып келетін, 

жекелеген  құрамдас  бҿліктерден  тұратын,  құрылымы  бойынша  күрделі 

қимыл-қозғалыс қасиеті болып табылады. 

Сондықтан  спортшының  арнайы  тҿзімділігі  спорттың  таңдап 

алынған  түрінде  нҽтижеге  қол  жеткізу  үшін  функционалдық 

мүмкіндіктерді  максималды  шоғырландырған  кезде,  спецификалы  жарыс 

ҽрекеті  жағдайларында  шаршап-шалдығуға  қарсы  тұру  қабілеті  болып 

табылады.  Алайда,  ҽсіресе  ұзаққа  созылатын  жаттығу  ҽрекеттері 

жағдайларында,  негізгі  бұлшық  ет  топтарының  кҿпшілігі  кҿбінесе 

майлардың ыдырауы есебінен ҿтетін аэробты энергиямен қамтамасыз етілу 

режимінде  ҽрекет  жасаған  кезде,  жоғары  жұмысқа  қабілеттілікке  қол 

жеткізу  мақсатында  спортшылар  жалпы  тҿзімділік  деп  аталатынға  ие 

болуға  тиіс.  Ол  ағзаның,  ҽрекеттің  алуан  түрлерінде  тҿзімділіктің  кҿрініс 

табуының  спецификалы  емес  негізін  құрайтын  функционалдық 

қасиеттерінің жиынтығы ретінде анықталады. Жалпы тҿзімділіктің негізгі 

құрамдас  бҿліктері  болып  энергиямен  қамтамасыз  етудің  аэробты 

жүйесінің мүмкіндіктері, функционалдық жҽне биомеханикалық үнемділік 

табылады. 

 

 

 

 

634 

 

Резюме 

    

 В статье речь идет о физической подготовке спортсмена. 

 

Ҽдебиеттер 

 

1.Фурманов А.Г. «Студенческий волейбол». - Мн.:Высш.школа, 2000 

2.Фурманов А.Г. «Играй в мини-волейбол». - М.: Советский спорт, 1999  

3.Волейбол.  Пер.  с  нем.  Под  общ.  ред.  М.  Фидлер.  -  М.:  Физкультура  и 

спорт, 2005 4.Железняк Ю.Д. 120 уроков по волейболу. – М.: Физкультура 

и спорт, 2007 

5.Бальсевич  В.К.,  Запорожанов  В.А.  Физическая  активность  человека.  - 

Киев: Здоров'я, 1997. - 224 с. 

 6.Астранд П.О. Факторы,   обусловливающие   выносливость спортсмена 

// Наука в олимпийском спорте. - 1994. -№1.-С. 43-47 

 

УДК 677.21.021 

 

Математическое моделирование процесса деформирования гибких 

нитей и стержней 

 

Мавлянов Т., д.ф-м..н., профессор, Абдиева Г.Б., к.т.н. (Ташкентский институт 

текстильной и легкой промышленности),  Жанабаев Ж.Д., к.т.н., доцент,  Китайбеков Е, 

магистр, ст.преподаватель  (Университет «Сырдария» ) 

 

 

Современную  науку  невозможно  представить  без  широкого 

применения математического моделирования. Сущность этой методологии 

состоит в замене исходного объекта его моделью и дальнейшем изучении 

модели  с  помощью  реализуемых  на  компьютерах  вычислительно-

логических алгоритмов. 

 

На  первом  этапе  математического  моделирования  выбирается 

«эквивалент»  объекта,  отражающий  в  математической  форме  важнейшие 

его  свойства-законы,  которым  он  подчиняется.  При  этом  математическая 

модель  исследуется  теоретическими  методами,  что  позволяет  получить 

предварительные знания об объекте. 

 

Второй  этап  –  выбор  алгоритма  для  реализации  модели  на 

компьютере. На третьем этапе создаются программы и алгоритмы расчета. 

Создав 

последовательность 

модель-алгоритм-программа, 

имеем 

универсальный,  гибкий  и  недорогой  инструмент,  который  позволяет 

проводить  с  моделью  разнообразные  и  подробные  опыты,  дающие  все 

требуемые качественные свойства и характеристики объекта. 

 

Рассмотрим  некоторые  подходы  к  построению  простейших 

математических моделей, иллюстрирующие применение фундаментальных 

законов механики. В качестве конкретного примера рассмотрим  влияния 

натяжения  нитей  на  строения  тканей.  Вначале  рассмотрим  процесс 

деформирования нитей. 

635 

 

При  выводе  основных  уравнений  нить  будем  рассматривать  как 

криволинейный  пространственный  стержень.  Пусть  s  криволинейная 

координата. Нить подвергается распределенным нагрузкам q(s), p(s). 

С  учетом  вида  контактной  площадки  между  взаимодействующими 

основной  и  уточной  нитями  [1],  возникает  сила  трения,  которая 

определяется уравнением,  обобщающим закон трения сухих тел: 

,

S

N

R









                                                            (1) 

где 



-коэффициент трения между нитями; 



-коэффициент сцепления; 

N

- 

нормальное  давление  между  нитями; 

S

-  площадь  контактной  площадки. 

Коэффициенты 



и 



  определяются  по  методике,  приведенной  в  [2]. 

Согласно [3]  уравнения состояния нитей в векторной форме в виде 

,

0

)

(







B

s

Y

ds

dY

A

                                                   (2) 

где A и B – матрицы постоянных и внешних сил; Y(s)-вектор неизвестных. 

Будем  считать,  что  модуль  упругости  является  функцией  радиуса 

кривизны  и  времени.  В  общем  случае  плотность  зависит  от  материала  и 

формы  поперечного  сечения  нити.  Далее  рассмотрим  поверхность 

контакта уточной и основной нитей (рис.1) 

Предположим,  что на  поверхности  контакта  действуют  нормальные 

и  касательные  напряжения.  Очевидно,  слабая  точка  на  поверхности 

определяется двумя координатами s1 и s2. Началом отсчета будем считать 

двойственную  точку  О1-О2.  Пусть    Q(s1,s2)  –  описывает  распределение 

контактных  напряжений  на  поверхности  контакта.  Пусть  в  полярной 

системе  координат  контуры  поперечного  сечения  уточной  и  основной 

нитей , соответственно определяются по формулам: 

)

2

,

(

),

1

,

(

2

2

2

1

1

1

s

r

r

s

r

r









                                                    (3) 

Форма  деформирования  сечения  под  действием  распределенной 

нагрузки  Q(s1,s2)  приведена  на  рис.2.  Допустим,  что  закон 

деформирования в дифференциальной форме имеет вид 

dE

t

E

B

dQ

)

,

(



                                                         (4) 

Функция 

)

,

(

t

E

B

, входящий в (0) зависит от конкретного вида нити, ее 

материала  и  прочностных  свойств.  При  заданном  недеформированном 

контуре  поперечного  сечения 

)

(



r

  и  заданном  нагружении 

)

(



Q

  найти 

деформированный  контур 

)

(



r



  поперечного  сечения  в  этом  заключается 

поставленная задача. 

Решение такой задачи может быть записано в виде 

















2

0

*

)]

,

(

,

),

(

),

(

[

)

(

d

t

Q

V

Q

r

F

r

                                                (5) 

Выбор  начала  координат  в  плоскости  сечения  и  знание 

)

(



r



  уже 

однозначно определяют момент инерции 

).

(s

J

 

Из уравнения (2) введем явные выражения для прогибов и смещений: 

 

636 

 



















































;

)

,

cos(

]

5

.

0

5

.

0

[

)

,

,

(

;

)

,

cos(

]

5

.

0

5

.

0

[

)

,

,

(

;

)

,

(

)

(

)

(

)

(

;

)

,

(

)

(

)

(

)

(

;

0

)

(

;

0

)

(

;

0

)

(

)

(

;

0

)

(

)

(

)

,

,

(

;

0

)

(

)

(

;

0

)

(

)

(

)

,

,

(

1

2

1

2

2

22

2

1

11

00

2

1

2

2

2

1

1

2

2

22

2

1

11

00

2

1

1

1

2

2

2

2

2

2

2

2

1

1

1

1

1

1

1

1

2

2

2

2

2

2

1

1

1

1

1

1

2

2

2

2

2

2

2

2

2

2

2

1

2

2

2

2

1

1

1

1

1

1

1

1

1

1

2

1

1

1

1

1

ds

n

n

s

Q

s

Q

Q

y

y

s

q

ds

n

n

s

Q

s

Q

Q

y

y

s

q

s

y

J

t

k

E

s

M

s

k

s

y

J

t

k

E

s

M

s

k

ds

dT

ds

dM

s

k

ds

dT

ds

dM

s

k

s

N

s

k

ds

dT

s

T

s

k

y

y

s

q

ds

dN

s

N

s

k

ds

dT

R

s

T

s

k

y

y

s

q

ds

dN

s

s

(6) 

,

)]

,

(

,

,

),

,

(

),

(

),

(

[

)

,

,

,

(

;

)]

,

(

,

,

),

,

(

),

(

),

(

[

)

,

,

,

(

2

0

2

1

2

1

2

1

2

2

1

2

2

*

2

2

0

2

1

2

1

2

1

1

2

1

1

1

*

1





























d

t

Q

U

y

y

s

s

Q

r

r

F

y

y

s

r

d

t

Q

U

y

y

s

s

Q

r

r

F

y

y

s

r

 

где 

)

(

1



r



 и 

)

(

2



r



 - деформированные контуры сечений уточной и основной 

нитей; 

)

(

1



r

  и 

)

(

2



r

-  недеформированные  контуры  сечения; 

)

,

(

2

1

s

s

Q

-

распределения  контактных  напряжений  на  поверхности  контакта; 

)

,

(

t

Q

U

-

функция, характеризующая нелинейный закон зависимости  E от Q; 

2

1

, y

y

- 

соответственно прогибы уточной и основной нитей. 

Далее запишем граничные условия: 

).

0

(

)

,

0

(

)

(

)

(

);

0

(

)

,

0

(

)

(

)

(

;

0

)

(

;

0

)

5

.

0

(

;

)

(

;

0

)

(

;

0

)

(

);

(

;

0

)

5

.

0

(

;

)

(

;

0

)

(

2

2

0

2

0

2

1

1

0

1

0

1

0

2

2

2

)

0

(

2

0

2

0

2

0

1

0

1

1

1

1

)

0

(

1

0

1

0

1

2

y

t

E

s

k

s

M

y

t

E

s

k

s

M

s

y

k

T

s

T

s

N

s

y

ds

k

T

s

T

s

N

x































             (7) 

Для решения полученной системы уравнений (6) с граничными условиями 

(7)  используем  программный  комплекс  «Mathcad».  При  этом  в  качестве 

распределенной нагрузки использована функции 

).

sin(

)

(

);

sin(

)

(

2

2

1

1

s

a

s

q

s

a

s

q





                                                (8) 

Полученные результаты хорошо согласуется с эксперименталь 

 

Резюме

 

 

          Мақалада  мақта  талшығынан  дайындалған  жіптің  деформациялану  процессін 

зерттеуге арналған математикалық модель баяндалған

 

                                            

 

Summary 

 

         In this statement is given about deformation which is prepared from the cotton piece for 

the future searchings. 

               

Литературы 

 

1.

 

Мигушов. И.И Механика текстильной нити и ткани, 1980,М: Легкая 

индустрия, 160 с. 

637 

 

2.

 

Колтунов  М.А..  Ползучесть  и  релаксация,  М:  Высшая  школа, 

1976,278 с. 

3.

 

Абдиева  Г.Б.  К  расчету  динамических  характеристик  текстильных 

материалов  на  основе  теории  вязкоупругости,  Вестник  ТашИИТ, 

2009,№1, с.31-33. 

4.

 

Абдиева  Г.Б.,  Мавланов  Т.  Определение  демпфирующих  свойств 

текстильных материалов. Проблемы текстиля. 2006. №3, с.80-82. 

 

ОӘЖ 37.037 

 

Қазақстандағы қазақ кҥресіні даму кезеңдері 

 

Ҿрісбаев Е.Б.

 

«Дене шынықтыру жҽне спорт» кафедрасының аға оқытушысы

 

Қазақстандағы қазақ күресінің даму кезеңдері бойынша халықаралық 

спорт  түріне  дейін  тұрақты  түрде  дамып  келе  жатқандығы  анықталды. 

Қазақ күресінің дамыундағы осы спорт түрі бойынша мамандар дайындау 

жағдайлары,  ҽдістемесі  мен  құралдарының  қарқынды  жақсарту  қезендері 

бҿлініп  белгіленді.  Мамандар  дайындау  бағдарламаларында  жҽне 

спорттың осы түрі бойынша сабақтар ҿткізуде оқу, дағды мен біліктіліктің 

кең  ауқымын  игеруді  жоспарлаған  ғылыми,  ҽдістемелік  жұмыстар 

талданды.  Қорытынды  жасап  айтқанда,  қазақ  күресінің  ҽдіс-тҽсілдерін 

қалыптастыру,  жалпы  жҽне  арнайы  дене  дайындығын,  спорттық  жаттығу 

мен  жарыс  ҿткізу  ережелерін  жетілдіру,  қазақ  күресінің  ҽдістемелік 

құралдары  мен  оқулықтарын  шығару  кезеңдерімен  дамуы  белгіленді. 

Зерттеудің нҽтижелері негізінде мынадай тұжырымдар жасауға болады: 

1  Қазақ  күресінің  Қазақстанда  қазақ  ұлттық  күресінен  мамандар 

дайындаудағы  оқу  пҽні  жҽне  жастардың  дене  тҽрбиесі  құралы  ретінде 

тұрақты  дамып  кележатқан  халықаралық  спорт  түріне  дейін  қалыптасу 

кезеңдері атап кҿрсетілді: 

Бірінші.  20-ғасырдың  жиырмасыншы-отызыншы  жылдары  (1920-1939 

жж.)  –  спорттың  ұлттық  түрлерінің  дамуына  түрткі  болған  жағдайлар, 

қазақ  күрестен  жарыс  ҿткізудің  бірыңғай  ережелерінің  құрылуы,  салмақ 

санаттарына 

бҿлу, 

бүкілқазақстандық 

спартакиадалардың 

бағдарламаларына енгізу, республикалық жарыстарды ҿткізу. 

Екінші.  Қыркыншы-елуінші  жылдар  –  спорттың  олимпиадалық  жҽне 

халықаралық  түрлерінің  елеулі  бҽсекесі  жағдайында  дамуы,  қазақ 

күресінің  балуандарын  спорттық  күрестің  басқа  түрлеріне  тарту, 

Қазақстандағы дене тҽрбиесі мен спорттың, соның ішінде қазақтың ұлттық 

спорт  түрлерінің   даму  тарихын  зерттеу,  қазақстандық  ғалымдардың 

ғылыми,  тарихи  жҽне  ҽдістемелік,  соның  ішінде  қазақ  күресі  жҿніндегі 

еңбектерінің тұтастай  топтамаларының шығарылуы. 

Үшінші.  Алпысыншы-жетпісінші  жылдары  –  ҚазКСР  Спорт  комитетінің 

қазақтың  ұлттық  спорт  түрлерінің  жіктемесін  енгізуі  жҽне  осы  спорт 

638 

 

түрлері  бойынша  спорттық  дҽрежелерін,  қазақ  күрестен  «Қазақ  КСР-нің 

спорт  шебері»  спорттық  атағын  беру  жүйесінің  құрылуы,  ҚазДТМИ-да 

қазақ  күресі  мамандығының  енгізілуі,  қазақ  күресінің  техникасы  мен 

ҽдісінің  жіктемесі  жҿніндегі  ҽдістемелік  жұмыстардың,  қазақ  күрес 

тҽсілдерін  үйрету  ҽдістемесінің,  қазақ  күресінен  мамандар  дайындау 

жҿніндегі  оқу  құралдарының,  оқулықтар  мен  бағдарламалардың 

шығарылуы. 

Тҿртінші. Сексенінші-тоқсаныншы жылдардан 20-ғасырдың соңына дейін 

– қайта құрудың аласапыран жылдарындағы, тҽуелсіздік алу мен Қазақстан 

Республикасының  құрылуы  жылдарындағы  дамуы,  қазақ  күресінен 

жарыстар ҿткізу ережелерін жетілдіру, қазақ күрестен жарыстар ҿткізудің 

бастаулары мен ұлттық дҽстүрлеріне оралу, қазақтың ұлттық спорт түрлері 

мен  қазақтың  ұлттық  күресінің  дҽстүрлерін  зерттеу  бойынша  ғылыми 

жұмыстардың  тұтастай  топтамасының  жүргізілуі.  Қазақтың  ұлттық  спорт 

түрлері  бойынша  кандидаттық  жҽне  докторлық  диссертациялардың 

қорғалуы. 

Бесінші. 21-ғасырдың алғашқы онжылдығы. Қазақ күресінен жүйелі түрде 

халықаралық  сайыстарды  –  Орталық  Азия  аймағынан,  Қытайдан, 

Моңғолиядан  жҽне  Ресейден  шыққан  командалардың  дҽстүрлі,  Венгрия, 

Түркия,  Германия  жҽне  басқа  елдердің  командаларының  оқтын-оқтын  

қатысуымен Азия, Ҽлем чемпионаттарын ұйымдастыру жҽне ҿткізу. 

2  Қазақ  күресін  спорттық  күрестің  басқа  түрлерімен  салыстыра  отырып, 

ҽдіс-алайлылық,  тҽсілдердің  қайсыбір  топтарының  түрлерін  қолдану 

жиілігі  мен  нҽтижелілігіндегі  елеулі  айырмашылықтар  айқындалды. 

Талдау  жасалған  сайыстарда  қолданылатын  тҽсілдердің  барлық 

топтарының  ішінде  балуандар  санмен  аяқ  сыртынан  не  ортадан  қағып 

түсіруды  бҽрінен  жиі    (0,73  ҽрекет/мин)  жҽне  нҽтижелі  (0,35  ұпай/мин) 

қолданған.  Ҽрі  қарай,  қолданымдылық  кҿрсеткіштері  бойынша  жамбасқа 

алып  лақтыру,  кеудедеден  ұстап  қағып  жығу,  арқалап  алып  лақтыру, 

табанмен  қағып  түсіру  ҽдіс  топтары  жатады.  Қарсыласқа  жарияланатын 

ескертулер есебінен балуандар орта есеппен  – 0,21 ұпай/мин   алған жҽне  

мезгілінен  бұрын  0,05  жеңіс/мин.  Аталғандардан  басқа,  талдау  жасалған 

жарыстарда  тҽсілдердің  ең  жиі  ҽрі  нҽтижелі  қолданылатын  топтарына 

 жағадан  жұлқып  жығу,  сирақпен  іліп  жығу,  қарсыластың  аяғын  орап 

лақтыру, иықтан асыра тастау (қол ұстап кеудеге таянып), кеудеден асыра 

тастауды да жатқызуға болады. 

Қазақ  күресінен  жарыстарда  тұрып  лақтырудың  ҽр  түрлі  ҽдістері 

қолданылады,  оны  спорттық  күрестің  басқа  түрлерінде  де  қолдануға 

болады. Сондықтан, жамбасқа алып лақтыру, арқалап алып лақтыру жҽне 

аяқ ҽрекеттерін (санмен аяқ сыртынан не ортадан қағып, табанмен қағып, 

сирақпен  іліп  жҽне  қарсыластың  аяғын  орап)  қолданудың  жоғары 

белсенділігі  мен  нҽтижелілігі  қазақ  күресі  жарыстарының  ережелері 

спорттық  күрестің  басқа  түрлерінен  айырмашылығына  байланысты.  Бұл 

ҽдістерді  қазақ  күресіндегі  орындау  тҽсілін  қоян-қолтық  ұрыс,  дзюдо, 

639 

 

самбо,  еркін  жҽне  грек-рим  күресетерінде  балуандарды  дайындауда 

пайдалануға болады. 

3  Қазақстанда  қазақ  күресіңің  танымалдығы  спорттың  бұл  түрін 

сауықтыру  орындарында  дене  жаттығуларымен  жаппай  шұғылдануды 

дамытудағы  маңызын  арттырады.  Қазақ  күресінің  қазіргі  заманғы  дамуы 

спорттың  осы  түрі  бойынша  мамандар  даярлау  жағдайларын,  ҽдіснамасы 

мен сапасын жақсартуды талап етеді. 

Қазақ  күресі  жарысының  кеңінен  танылуы  мен  мектеп  жасындағы 

балалардың дене тҽрбиесі сабақтарында, сабақтан тыс уақытта жҽне спорт 

секцияларында  дҽл  осы  спорт  түрімен  шұғылдануды  қалауы  сабақтарды 

ұйымдастыруға белгілі бір талаптар қояды. 

4  Қазақ  күреспен  айналысу  жеке  тұлғаның  денсаулығының  нығаюына, 

оның  үйлесімді  дамуына,  шұғылданушылардың  денесінің  дамуы  мен 

шымырлануына  сеп  болатындығы,  жастардың  дене  қабілеттерін  (күш, 

жылдамдық,  ептілік,  тҿзімділік,  икемділік)  дамытудың  жҽне  дене 

тҽрбиесінің тиімді құралы болып табылатындығы дҽлелденді. 

Қазақ  күресінің  кең  танымалдығы,  түрлі  қолданбалы  дағдыларды 

қалыптастырудағы оқыту тиімділігі, ішкі ағзалардың физиологиялық ҿмір 

сүру қабілетін дамытуды, дене даярлығының сапасы мен  дене қабілеттерін 

қамтып,  күш-жігер  мен  басқа  да  психологиялық  сапаларды  тҽрбиелеу, 

денсаулықты нығайту тҽсілдерін тҽрбиелеу үдерісіне енгізілуі, сауықтыру 

тиімділігі  мен  жастардың  дене  тҽрбиесіне  кҿп  жағдайда  қажеттілігі  жҽне 

олардың  күреске  қызығушылықтары,  осы  күрес  түрінің  орта  мектептегі 

дене  тҽрбиесі  пҽні  бойынша  оқу  жҽне  сыныптан  тыс  сабақтар 

бағдарламасына енгізілуіне ықпал етеді. 

 

Пайдаланған ҽдебиеттер 

 

1.  Матущак  П.  Ф.,  Мухиддинов  Е.  М.  Казахша  курес.  Алматы:  Рауан, 

1995.  

2. Қазақша курес. Жарыс ережесі. Алматы: Туран. 2002.  

3.  Таникеев  М.Т.  Казахские  национальные  виды  спорта.  Современные 

проблемы. Алматы. 1991. 

4. Байдосов К.Р. Казахская национальная борьба. Алматы: Мектеп, 1987. 

5. Таникеев М.Т. Мир народного спорта. Алматы. 1998. 

 

жүктеу/скачать 5,96 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: