Ќазаќстан республикасыныѕ білім жјне єылым министрлігі
Лекция №3. Кәсіпорынның материалдық-техникалық қамтамасыз етілуін жоспарлау
жүктеу/скачать 394 Kb.
|
УМКД ОПиМП каз 2021-2022
- Бұл бет үшін навигация:
- Ағынды өндірістік қорды
- Сақтандыру қоры деп
| Лекция №3. Кәсіпорынның материалдық-техникалық қамтамасыз етілуін жоспарлау.
Материалдық-технмкалық қамтамасыз ету жоспарын құрастыру кезінде оны өндіріс жоспарымен және күрделі құрылыс жоспарымен өзара байланыстырады. Материалдық- техникалық қамтамасыз ету жоспарын жасап шығарудың бастапқы кезеңі қажетті қорларды, жылжымалы тізбекті, жабдықтарды, шендеутер мен жанар майды және т.с.с.алуға берілетін тапсырыстарды құрастыру болып табылады. Автокөлік кәсіпорындарындағы тапсырыстарды құрастыру үшін негіз, кәсіпорынның әртүрлі пайдалану материалдарындағы (жанар майдағы, шендеуіштердегі және т.с.с.) қажеттілігін анықтайтын тасымалдаулар жоспары болып табылады. Тасымалдаулар жоспарына сәйкес жылжымалы тізбекті жөндеу үшін арналған айналым құралдарына (агрегатына), қосалқы бөлшектер мен материалдарға берілетін тапсырыстарды құрастыру үшін негіз болып табылатын жылжымалы тізбекті техникалық баптау және жөндеу жоспарын құрастырады. Жол шаруашылығының кәсіпорындарында тапсырыстарды жол-құрылыс жұмыстарының бекітілген бағдарламасы негізінде құрастырады. Материалдардағы қажеттілікті материалдық қорлардың әрбір түрі бойынша алынған прогресшіл шығын нормалары (қалыптары) бойынша есептейді. Бұл қалыптардың ғылыми- техникалық прогресс жетістіктері мен алдыңғы қатарлы тәжірибелерді сараптамалау негізінде орнатылуы және факт жүзінде қол жеткізілген шығындармен салыстырғандағы ең төменгі материалдар шығынын қарастыруы қажет. Жанар майдағы қажеттілікті шығынның меншікті немесе жол бойындағы қалыптарын пайдалана отырып анықтайды. Меншікті қалыптар жоспарланған ұйымдастырушылық және техникалық жағдайлардағы көлік жұмысының 100 бірлігіне шаққандағы жанар май шығының ең төменгі деңгейін, ал жол бойындағы қалыптар тап сол жағдайлардағы жүрістің 100 км-не шаққандағы жанар май шығының ең төменгі деңгейін орнатады. Соңғы жағдайда қосымша қалыптарды: (жүргізушілер еңбегін төлеудің келісімдік жүйесі кезіндегі жүк автомобильдері үшін) көлік жұмысының 100 т. км-не шаққандағы қалыпты, (автомобиль-өзі аударғыштар үшін) жүгі бар бір жүріске шаққандағы қалыпты пайдаланады. Жанар май шығыны қалыптарының жол және ауа райы жағдайларын, тасымалдау процесін ұйымдастырудың өзіндік ерекшелігін және т.б. ескеруі қажет. Шендеуіштердегі қажеттілік ҚР Қаржы Министрлігінің нұсқамасымен орнатылған шендеуіштің қалыптық жүріс өлшемімен анықталады. Автомобильді жөндеу үшін қосалқы бөлшектер мен материалдардағы қажеттілік көлік құралдарының 1000 км жүрісіне шаққандағы шығынның натуралдық немесе құндық көрсеткіштерінен шыға отырып анықтайды. Өндірістік қажеттіліктерге алынған қорлардағы қажеттіліктерден басқа, автокөлік кәсіпорындарында қоймалардағы сақтау үшін қажетті қорларды орнатады. Өндірістік қорлардың екі негізгі түрлерін ажыратады: ағынды және сақтандыру (кепілдік) қорлар.
Әдетте ағынды өндірістік қорлардың орташа мәндерін пайдаланады (материалдарды бірқалыпты тұтыну жағдайы кезінде): Сақтандыру қоры деп - жеткізулердегі бірқалыпсыздық жағдайында жұмыс істеуге кепілдік үшін кәсіпорында жасалынатын қорды атайды. Оны факт жүзінде жеткізулердің жоспарлық жеткізулермен салыстырғандағы ауытқуының орташа мерзімінен шыға отырып есептейді. Ереже бойынша, бұл мерзімді алдыңғы кезеңдердегі жабдықтаудың бірқалыпсыздығын ескере отырып, тәжірибиелік жолмен орнатады. Алдыңғы және сақтандыру қорлары кәсіпорын қоймаларында бірге сақталады және олардың жалпы көлемі кәсіпорындағы жалпы өндірістік қордың өлшемін құрайды: Мұндағы : Дтек, Дстр – сәйкесінше, ағынды және сақтандыру қорларының қалыптары, күндер. Өндірістік процестің үздіксіздігін қамтамасыз ету үшін кәсіпорындарда шикізаттың, жанар май мен еңбектің басқа да заттарының тұрақты қорына ие болу қажет.Оларды сақтау үшін кәсіпорындарда өндірісті барлық қажетті материалдармен жоспарлық және үздіксіз жабдықтауды қамтамасыз етуі қажет қоймалар қарастырылады. Қоймаларда сақтаудан басқа материалдардың өндірістік тұтынуға дайындығымен байланысты болатын жұмыстардың тұтас кешені орындалады. Автомобиль көлігінің кәсіпорындарында автомобильдік жанар майды, майлау материалдарын, шендеуіштер мен рәзіңке техникалық бұйымдарды, қосалқы бөлшектер мен агрегаттарды, құрылыс материалдары және т.б. сақтау үшін арналған қоймалар салынады. Сақталатын материалдардың түрі мен сипатына қарай автокөлік кәсіпорындарындағы қоймалар мен әмбебап және арнайы мамандандырылған қоймалар болып бөлінеді. Әмбебап қоймалар материалдардың алуан түрлерін сақтау үшін, ал арнайы мамандандырылған қоймалар – тек материалдық қандай да бір белгілі түрін сақтау үшін жарақталады.
жүктеу/скачать 394 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|