Қазақстан республикасының Ғылым және жоғары білім министрлігі



Pdf көрінісі
бет25/143
Дата06.02.2023
өлшемі4,98 Mb.
#65444
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   143
Байланысты:
СӨЖ (2022-2023)

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
СӨЖ № 16-17-18 
Өсімдік шаруашылығы өнімдерін сақтаудың жалпы қағидалары. 
Іссанада қолданылатын өнімді сақтау тәсілі (немесе, басқаша айтқанда, 
консервілеу),өнімдегі өтіп жатқан биологиялық үрдістерді жарым-жартылай немесе 


толығымен басуға (тоқтатуға) негізделген. Осыған байланысты белгілі ғалым, профессор 
Я.Я. Никитинский оларды жіктеп 4 қағиданы бөліп алды: биоз, анабиоз, ценоанабиоз және 
абиоз. Бұлардың әрқайсысының бірнеше шешімі бар. 
І. Биоз - өз кезегінде ол қосымша 2 түрге ажыратылады: 
а) Эубиоз. Малдарды, құстарды және басқа да тірі ағзаларды асырау және тасымалдау. 
ә) Гемиобиоз. Жемістер мен көкөністерді жас күйінде сақтау. 
ІІ. Анабиоз. (қосымша 5 топқа бөлінген): 
а) Термоанабиоз (психро-2-крио-анабиоз). Салқындатылып немесе тоңазыған күйінде 
сақтау. 
ә) Ксероанабиоз. Азық-түлікті жарым-жартылай немесе толығымен сусыздандырып 
сақтау. 
б) Осмоанабиоз. Азық-түліктегі осмостық қысымды көтеру. 
в) Ацидоанабиоз. Өнімдегі қышқыл ортаны қышқылды енгізіп өзгерту. 
г) Есірткіанабиоз. Ауыртпайтын заттарды қолдану. 
ІІІ. Ценоанабиоз. (екі тобы бөлінген): 
а) Ацидоценоанабиоз. Белгілі бір микроағзаларды дамыту нәтижесінде өнімдегі 
қышқылдықты арттыру. 
ә) Алкоголеценоанабиоз. Микроағзалар бөліп шығарған спиртпен консервілеу.
IV.Абиоз. (төрт тобы бар): 
а) Жылумен залалсыздандыру. Жоғары температураға дейін қыздыру. 
ә) Сәулемен залалсыздандыру. Әр түрлі сәулелерді қолдану.
б) Химиялық залалсыздандыру. Антисептикалық заттарды енгізу. 
в) Механикалық залалсыздандыру. Сүзгіден өткізу. 
Консервілеу – латынның conservase-сақтау деген сөзі. Көптеген елдерде (әсіресе роман 
тілдерінде) бұл атау бір-ақ мәнді білдіреді «сақтау». Бізде оны жиі өте тар ұғымда, азық-
түлікті сақтау үшін одан герметикалық ыдыста консерв жасау тәсілін сипаттауға тән деп 
түсінеді. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   143




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет