Адам туралы негізгі тұжырымдар
НЕГІЗІГІ ТҰЖЫРЫМДАР
|
ӨКІЛДЕРІ
|
Адам – кіші ғарыш
|
Көне үнді, қытай, грек филоосфиясы
|
Адам – мәнгі, абсолютті рух
|
Йога, Веданта, Гегель, Блаватская
|
Адам – саяси жануар
|
Аристотель
|
Адам – құдайға ұқсас бейне
|
Христиан теологиясы, философиясы
|
Адам – ойлаушы тіршілк иесі
|
Декарт
|
Адам жанды машина
|
Ж. Ламетри
|
Адам екі әлемге жататын, табиғи қажеттіліктер мен адамгершілік таңдауға ие тіршілік иесі
|
И. Кант
|
Адам ақыл мен құштарлықтардың соғысын бастан кешетін, қарама-қайшылықтардың жиынтығы
|
Б. Паскаль
|
Адам қару жасайтын жануар
|
Б. Франклин
|
Адам таңдау жасай алатын тіршілік иесі
|
С. Кьеркегор
|
Адам мәнін айқындаудағы негізігі ыңғайлар
БИОЛОГИЯЛЫҚ (НАТУРАЛИСТІК) ЫҢҒАЙ
Адмның мәні – биологиялық тәнінде
Чарвака мектебі, Ламетри, Гоьббс, Фейрбах
|
ӘЛЕУМЕТТІК ЫҢҒАЙ
Адамның мәні – әлеуметтік қатынасында
Маркс және оның ізбасарлары
|
ТЕОЛОГИЯЛЫҚ ЫҢҒАЙ
Адамның мәні – жанында, жан рухани бастаудың бейнесі
Христиандық философия, индуистік, ислам философиясы
|
ӘЛЕУМЕТТІК-ҒАРЫШТЫҚ ЫҢҒАЙ
Адамның мәні – үш аспектіні қамтиды, олар: ғарыштық, әлеуметтік, биологиялық
Теософия, Тірі Этика лімі
|
Платон бойынша адамның антропологиялық құрылымы
1
|
Ноус
|
Рух
|
2
|
Логистикон
|
Ақылды жан
|
3
|
Алогон
|
Ақылысыз (жануарлық) жан
|
4
|
Дене
|
Дене
|
Аристотель бойынша адамның антропологиялық құрылымы
1
|
Ақылды жан
|
2
|
Ақылысыз (жануарлық) жан
|
3
|
Өсімтал жан
|
4
|
Дене
|
Антропогенездің негізгі концепциялары
ТҮРІ
|
КОНЦЕПЦИЯНЫҢ МӘНІ
|
ӨКІЛДЕРІ
|
ТЕОЛОГИЯЛЫҚ (КРЕАЦИОНИЗМ)
|
Адамды жаратқан Құдай. Жаратылу – эволюция емес, бір мезеттік акт.
|
Діни филоосфия
|
БИОЛОГИЯЛЫҚ ЭВОЛЮЦИЯ (ДАРВИНИЗМ)
|
Биологиялық эволюция нәтижесінде адам тәріздес маймылдардан жаратылды.
|
Ч. Дарвин, Ф. Энгельс, К. Маркс, В. Ленин, позитивистер және т.б.
|
ҒАРЫШТЫҚ-ЭВОЛЮЦИЯЛЫҚ
|
Ғарыштық және биологиялық эволюция нәтижесінде, ғарыштық және биологиялық ағзалардың даму нәтижесінде пайда болды.
|
Махатма, Блаватская, Ла Дью, Е. Рерих және т.б.
|
Йога және психоанализ философиясы бойынша адамның психикалық әлемінің құрылымы Адам санасының қалыптасуы мен дамуына әсер ететін факторлар
ХІХ ғғ. ғылыми парадигма бойынша
|
Теософия және Тірі Этика философиясы бойынша
|
Биологиялық тұқымқуалаушылық
Биологиялық өзгеріс (мутация)
Табиғи орта
Әлеуметтік-мәдени орта
|
Трансперсональды рухани ядро – өткен тәжірибе
Ғарыштық денелер мен прцесстердің психо-физиологиялық әсері
Биологиялық тұқымқуалаушылық
Психо-физиологиялық биологиялық өзгеріс (мутация)
Табиғи орта
Әлеуметтік-мәдени орта Табиғи орта
Әлеуметтік-мәдени орта
|
Адам өмірінің мәні мәселесіне байланысты философиялық тұжырымдар
№
|
ФИЛОСОФИЯЛЫҚ ТҰЖЫРЫМ
|
ФИЛОСОФИЯЛЫҚ АҒЫМДАР МЕН БАҒЫТТАР
|
1
|
Ләззат алу
|
Көне материализм – чарвака, эпикуризм
|
2
|
Сансара мен кармадан азат болу, жоғарғы рухани сфераға қол жеткізу
|
Үнді классикалық философиясы – санкхья, йога, веданта және т.б.
|
3
|
Азаптан құтылу, жоғарғы жағдай нерванаға жету
|
Буддизм
|
4
|
Рухани үндестікке және ажалсыздыққа жету
|
Қытай классикалық философиясы - даосизм
|
5
|
Құдайды тану және жанның Құдаймен мәңгілік өміріне жету
|
дін философиясы
|
6
|
Қоғамды дамыту
|
Диалектикалық материализм – марксизм
|
7
|
Әлемді жетілдіру және тану. Рухани өзін-өзі жетілдіру, сананың ғарыштық эволюциясы
|
Теософия, Тірі Этика лімі
|
Антропологиялық биоэтиканың қазіргі заманғы мәселелері
жасанды түсік
эвтаназия
клондау
ағзаны ауыстыру
өмірді жасанды ұзарту
суррогатты аналық
гендік инженерия
биологиялық жынысты өзгерту
|
Бақылау сұрақтары:
1. Адамның пайда болуы туралы қандай материалистік және идеалистік кӛзқарастарды білесіз?
2. Адам ӛзін -ӛзі қалыптастырушы деген сӛзді қалай түсінесіз?
3. Адамның биологиялық организм ретінде жануарлардан айырмашылығы бар ма?
4. Адамның әлеуметтік мәні неде?
5. Адам барлық қоғамдық қатынастардың жиынтығы деген анықтамаға қалай қарайсыз?
6. Адам ӛмірінің мәні неде?
7. Адамның шығармашылық құдіретін қалай бағалайсыз?
8. Өмірде атыңды қалдыру мақсат па?
9. Адам тұлғалық деңгейге қалай жетеді?
10. Адамның күш-қуаты неде?
11. Тұлға қалай қалыптасады?
12. Жеке бас тәуелділігін қалай түсінесіз?
13. Заттық тәуелділіктің мәні неде?
14. Тұлға мен қоғам арасындағы үйлесімділікке қалай қол жеткізуге болады?
15. Құқықтық мемлекет дегеніміз не?
Достарыңызбен бөлісу: |
