Литература
1. Аветисова К.Р. Половое воспитание девочек // Педагогика здоровья. М., 1990.
2. Агиев В.С. Психологические и социальные функции полоролевых стереотипов //
Вопросы
психологии.
1987.
№
2.
3. Кон И.С. Психология половых различий // Вопросы психологии. 1989, № 2.
4. Репина Т.А. Анализ теорий полоролевой социализации в современной западной
психологии
//
Вопросы
психологии.
1987.
№
2.
5. Фрейд А., Фрейд З. Детская сексуальность и психоанализ детских неврозов /
ӘДЕМІЛІК ПЕН ӘСЕМДІКТІҢ ӘЛІППЕСІ-ШЫҒАРМАШЫЛЫҚҚА БАУЛУ
Рысқұлова Әсем Қайдарқызы
Балқаш қаласы ЖББ №8 орта мектебі
Шығармашылық – бүкіл болмыстың, қозғалыстың, дамудың, бір сөзбен
айтқанда, тіршіліктің көзі. Табиғат, қоғам құбылыстарында , жеке адамның ақыл-
санасында, іс-әрекетінде, ішкі жан-дүниесінде – бәрінде шығармашылықтың табиғи
үрдісі үздіксіз жүріп жатады және ол үрдіс бейберекет, жүйесіз жүрмейді, белгілі
бір табиғи заңдылықтармен, табиғи жүйемен дамиды. Бұл өзінің өрі мен жеңісі, асуы
бар қат-қабат, шытырман, қия-қиядан тұратын жол.
Қазір педагогика ғылымында оқушы шығармашылығына бағыт-бағдар беру
мәселесі кеңінен көтерілуде.Алайда осы дарынды,талантты балалардың қабілітін
дамытуда
«жүзеге
асыру
керек»
деген
қорытындыдан
әрі
аса
алмауда.Жалпы,табиғат,болмыс ішкі шығармашылық үрдістерді негізінен өзі
басқарады. Ал қазір біздің тілге тиек ететін құбылысымыз – табиғи шығармашылық
үрдістердің үздіксіз дамуына себепкер болатын сыртқы факторлар-педагогикалық
қауымның жас ұрпақ тәрбиесіне бағытталған мақсат-мұраттарының,әдіс-тәсілдернің
жүйесі болмақ.
954
Өздігінен білім алудың негізгі жолы – оқушыны таным үрдісіне үйрету. Ол үшін
бүкіл сыныптағы оқушыларға өздігінен жұмыс жасауға жағдай туғызу керек.
Бүлдіршін шәкірттің қиял әлемін шарықтататын қоршаған ортадағы жансызға жан
бітіріп әңгіме, ертегі құрастыру,өлең шумағын жалғастыру, белгілі мазмұнды өз қиялы
бойынша жалғастырып аяқтау сияқты шығармашылық қабілетін шыңдау жұмыстары
шебер мұғалімнің қолында
Өз ойынан еркін тақырыпқа құрастыруға берілген әдеби шығармашылық
бағыттағы жұмыстарды орындата білу,оқушыдан талап етілетін мақсат-мүдделерді
оған дұрыс түсіндіре білу және сол арқылы оның дәріс уақытындағы іскерлік қабілетін,
оқушы ойын шыңдайды.
Шығармашылық – әдемілік пен әсемдіктің әліппесі. Шығармашылық қасиетті адам
баласының бойына қалыптастыруда сөз өнерінің берері мол. Мектепте бұл мәселені
жоғары сыныптардағы әдебиеттік оқу сабағындағана емес,бастауыш білім беру
кезеңінде де оқушыны отандық өнер өкілдерімен таныстырып,ақын-жазушылардың
туындыларын оқытып,насихаттаған дұрыс деп ойлаймынСебебі төменгі сыныптардың
өзінде-ақ . өнерге,оның ішінде сөз өнерін өзі пір тұтып, өзі сүйіп айналысатын талантты
жас жеткіншектер де жеткілікті. Оқушыларды сөз өнеріне баулу, үйрету ісін қолға алу
үшін баланың қай жаста шағармашылық қабілетінің ашылу мүмкіндігі мол болады? –
деген сұрақтар бастауыш сынып мұғалімдері,бізді,толғандырмай қоймайды. Баланы
жастайынан шығармашылық өнеріне қалай баулу керек? Оның жолдары, әдіс-тәсілдері,
мазмұны қандай?-дегенді ойластыруда психологтер зерттеуіне жүгінеміз.Сондағы
көптеген психологтердің ортақ пікірі кез келген жаста баланың шығармашылыққа
баулуға өзек болардай өзіндік ерекше қабілет, бейімділік бар деген ойға келісіп
тоғысады.Ескеретін жағдайда бастауыш буынның шығармашылық дамуын дер кезінде
бағыттап, бағдарламаса, онда орта, жоғарғы сыныптарға барғанда, көбінің
шығармашылық мүмкіндігі шектеліп, тоқырап қалатындығы хақ.Сонымен,
оқушыларды сөз өнеріне баулып, үйрету үшін қажетті жағдайлардың мазмұнына
тоқталар болсақ:
-
Мұғалім ең алдымен сыныпта шығармашылық көңіл-күй тудыру үшін баланың
назарын бір нарсеге бағыттауы тиіс. Яғни шығармашылық арнаға оқушы назарын бұру
үшін үнемі шығармашылық тапсырмалар , жаттығу, ойын түрлерін ұсынып отырғаны
жөн.
-
Әрбір шығармашылық тапсырманы оқушыға ұсынудың ретін, жолын, әдіс –
тәсілін білу керек.
-
Ол
тапсырмалардың
мазмұны
жеткіншектердің
жас
ерекшелігіне,
қызығушылығына сәйкес келуі тиіс.
-
Мұғалімнің басты міндеті: бала белгілі бір көркемдік шешім тауып, өз туындысын
ұтымды тиянақтап аяқтағанға дейін оны назарынан тыс қалдырмау, оған бағыт-бағдар
беру.
Шығармашылықпен балалардың көпшілігі айналасатындай ахуал туғызу.
Мұғалім шығармашылықпен өзі де айналысса, өз нұсқасымен балалармен пікір
алмасып отырса, оның әсері шексіз.
Жалпы шығармашылықты тежейтін үш нарсе бар.
1.
Сәтсіздіктен сескеніп, жүрексіну;
955
2.
Өзіне өзі сенімсіздік, риза болмау;
3.
Жалқаулық.
Мұғалім дер кезінде осы жағдайларда шеберлікпен көмек қолын созуы тиіс.
-
Оқушының шығармашылықпен айналысуына мектепте, сабақта, үйде жағдай
туғызу;
-
Баланы саналы, жүйелі бағыттап отыру;
Мұғалім оқушы шығармашылығын дамыту, бағыт-бағдар беру ісінде мыналарды
ескерсін:
-
Шығармашылық тапсырманың түрлерін ойлап, тауып, түрлендіру;
-
Оған оқушыны тартудың жолдарын меңгерсін;
-
Оқушыға нақты ұсыныс, бағыт-бағдар беріп, онын жұмысын тұжырымдап
бағасын беру.
Сөз сонында айтарым:Бала бойындағы жалт еткен жақсылықты көріп,дамыта
алсақ,өз парызымызды өтегеніміз.Болашақ данышпан тәрбиелейтін де,дамытатын
да,таланттың көзін ашатын да мектеп пен мұғалім.Ендеше,бұл екеуінің жұмысына
қатысты нәрсенің бәрі тез арада шығармашылыққа бт бұруы керек.
Болашақ данышпан тәрбиелейтін ,дарындыларды дамытатын, таланттың көзін
ашатын мектеп пен мұғалім. Ендеше,бұл екеуінің жұмысына қатысты нарсенін бәрі
тез арада шығармашылыққа бет бұруы керек.
МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ ҰЙЫМДАРДА КӨПТІЛДІ БІЛІМ БЕРУ
Сағит К.Ж.
№64 НОМ жанындағы шағын орталық
Бүгінгі таңда көкейкесті мәселелердің бірі болып «Көптілділік» мәселесі
саналады. Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Әбішұлы
Назарбаев Қазақстан халықтары Ассамблеясының ХІІ сессиясында:
«Қазақстандықтардың жас ұрпағы кем дегенде үш тілді білулері тиіс: қазақ, орыс,
ағылшын тілдерін еркін меңгерулері қажет» – деп атап өтті. Кем дегенде үш
тіл меңгеру–заман талабына айналып отырған қажеттіліктердің бірі. Елбасы Н.Ә.
Назарбаевтың “Жаңа онжылдық – жаңа экономикалық өрлеу – Қазақстанның жаңа
мүмкіндіктері”
атты
Жолдауын
жүзеге
асыру
мақсатында
дайындалған Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға
арналған мемлекеттік бағдарламасы – білім беру жүйесінің бәсекеге қабілеттілігін
арттыру, адам капиталын дамыту үшін білім мазмұнын түбегейлі жаңғырта отырып,
білім саласында кезек күттірмей тұрған мәселелерді шешуге бағытталған. «Қазақстан
әлемде тұрғындары үш тілді қатар қолданатын, яғни қазақ тілі – мемлекеттік тіл, орыс
тілі – халықаралық тіл ретінде ағылшын тілі – әлемдік экономиканың жетістікті
интеграциясы ретінде, жоғары білімді елдер қатарында қабылдануы тиіс», – дейді Н.Ә.
Назарбаев.[1]
Ана тілінің базалық құндылықтарын меңгерген, мемлекеттік және басқа да
тілдерде мәдени – әлеуметтік өзара қатынасқа дайын, мектеп жасына дейінгі көптілді
956
тұлғаны тәрбиелеу – шағын орталықтың басты мақсаты болып табылады.[2, 15 б]
Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту үздіксіз білім беру жүйесінің алғашқы деңгейі
ретінде қазіргі тұрақты өзгеріп тұрған әлемде табысты бейімделуге қабілетті бала
тұлғасының қалыптасуы мен дамуы үшін жағдайлар жасайды. [2, IV]
Мектепке дейінгі жас өте қолайлы кезең, өйткені осы кезеңде баланың есте сақтау
қабілеті жақсы дамиды. Сондықтан тілдерді әрі қарай оқып білу үшін үш тілді оқытуды
сәбилік жастан бастаған жөн.
Біздің шағын орталықта мемлекеттік тілді және орыс, ағылшын тілдерін үйрету 3
жастан басталады. 3 – 4 жастағы балаларға ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті аптасына
бір рет, ал 5 – 6 жастағы балаларға аптасына екі рет 25 – 30 минут ұзақтылығымен
өткізіледі. Орыс тілінде оқитын тәрбиеленушілерге қазақ тілі бойынша сабақтар
кіріктірілген, мемлекеттік тіліндегі топта қазақ тілі орыс тілімен алмастырылған.
Ағылшын тілі ұйымдастырылған оқу іс-әрекетінен тыс вариативті компонент болып
аптасына бір рет өткізіледі. Әр ұйымдастырылған оқу іс-әрекетінде қостілділі
компонент кеңінен қолданылады. Тәрбиешілер балаларға таныс қазақша, ағылшынша
және орысша сөздерді әр түрлі ұйымдастырылған іс-әрекеттерінде қолданады. Мысалы:
математика іс-әрекетінде балалар үш тілде санайды, қоршаған ортамен танысу іс-
әрекетінде жануарлардың, жеміс – жидектердің атауларын үш тілде айтады.
Ұйымдастырылған оқу іс-әрекетінен алған білімдерін күнделікті күн тәртібінде
(сәлемдесу, киіну, тамақтану, ойнау және серуендеу кезінде) бекітеді. Балалардың
сөздік қоры молаяды, дұрыс сөйлеу біліктіліктері қалыптасады, ана тілін және өзге тілді
қабылдай алады, түсіне біледі. Қазақша, ағылшынша, орысша тілдерге оқыту кезіндегі
бастапқы мақсат – коммуникативтік тілдік дағдылары мен іскерліктерін қалыптастыру
және дамыту.
Балабақшада тілдерді оқыту үшін ақпараттық технологиялар кеңінен қолданысқа
енгізілген. Мысалы: аудио, компьютерлік және мультимедиялық құралдар.
Компьютерлік ойындар балаларға жеңіл, әрі қызықты түрде ағылшынша, қазақша,
орысша сөздерді, қарапайым сөйлемдерді есте сақтауға көмектеседі. Және де қазіргі
таңда тәрбиешілер электронды оқулықтар мен үш тілдік әліппелерді қосымша құрал
ретінде қолданады. Мұндай оқулықтарды пайдалану алдымен балалардың
қызығушылығын арттырып, оқу іс-әрекеттерге деген танымын, белсенділігін арттыра
түседі. Сонымен, балалар құлақпен естіп, көзбен көрген нәрсені бойына сіңіріп,
күнделікті өмірде, келешекте оны қолдана алады.
Ақпараттық – технологияларды пайдалану тәрбиеленушілердің танымдық
белсенділігін арттырып қана қоймай, логикалық ойлау жүйесін қалыптастырады,
шығармашылықпен еңбек етуіне жағдай жасайды.
Бала тез електегіш, үлгі тұтатын нәрсенің бейнелі жағына көңіл аударғыш келеді,
бұл сөзді мәнерлеп айтуда болсын, жалпы тілді меңгеруде болсын, бала педагогке
еліктейді деген сөз. Сондықтан педагог ұйымдастырылған оқу іс-әрекетін әр баланың
жеке ерекшеліктерін ескере отырып ұйымдастыра білгені жөн.
Бүгінгі мектеп жасына дейінгі бала – ертеңгі еліміздің иесі. Қай заманда болмасын
адамзат алдында тұратын ұлы мақсат – саналы ұрпақ тәрбиелеу. Болашақ ұрпақ –
келешек қоғам иелері. Жан-жақты жетілген, ақыл – парасаты мол, мәдени – ғылыми
өрісі озық азаматтарды тәрбиелеу – біздің де қоғам алдындағы борышымыз.
957
Әдебиет:
1.Көптілділік–зияткер
тұлға
қалыптастырудың
негізі
//http://student.zoomru.ru/pedagog/kptldlkziyatker-tla-alyptastyrudy-
negz/209876.1701042.s1.html
2. Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту. Негізгі ережелер. ҚР МЖМБС 1.001 - 2009
– Астана – ІV - 15 б
ПОДГОТОВКА ДЕТЕЙ ДОШКОЛЬНОГО ВОЗРАСТА К ШКОЛЕ:
ОРГАНИЗАЦИЯ РАБОТЫ ПО ПРЕЕМСТВЕННОСТИ «ДЕТСКИЙ САД –
НАЧАЛЬНАЯ ШКОЛА
Садуова Эльмира Токеновна
ОКШДС№77, методист детского сада
«Быть готовым к школе уже сегодня
- не значит уметь читать, писать,
считать. Быть готовым к школе -
значит быть готовым всему этому
научиться».
А.Л Венгер
Подготовка ребенка к школе является одной из важнейших задач обучения и
воспитания детей дошкольного возраста, ее решение в единстве с другими задачами
дошкольного образования позволяет обеспечить целостное гармоническое развитие
детей
этого
возраста.
Как показывает практика, формирование и объективная оценка требуемого
уровня школьной готовности невозможны без активного участия воспитателей и
родителей, а для этого им необходимы определенные знания об особенностях детей
старшего дошкольного возраста, способах формирования школьной готовности и
возможных трудностях в начале школьного обучения. Для того чтобы ответить на
наиболее часто возникающие вопросы родителей будущих первоклассников, помочь им
правильно организовать занятия с дошкольниками можно организовать систему
мероприятий в виде групповых (родительские собрания, "круглые столы",
организационно – деятельностные игры и др.), индивидуальных (собеседования)
консультаций, привлечь к работе с родителями дошкольного психолога.
Подготовка детей к обучению в школе начинается задолго до поступления в
школу и осуществляется на занятиях в детском саду на основе привычных для ребенка
видов деятельности: игры, рисования, конструирования и др.
Комплекс «Школа – детский сад» №77 нацелен на реализацию образовательной
задачи, которая состоит из двух взаймодействующих:
1)
подготовить ребенка дошкольного возраста к обучению в 1 класс
2)
в начальной школе заложить качественную базу для дальнейшего активного
обучения в основной и средней школе.
958
«Программа преемственности дошкольного и начального образования и адаптации
первоклассников в условиях комплекса «Школа детский сад».
Цель программы: обеспечение преемственности на уровне «Детский сад - школа»
и создание единого образовательного пространства через координацию деятельности
педагогов детского сада и школы по подготовке детей к обучению в 1- ом классе.
Задачи Программы:
соблюдение преемственности в учебных планах дошкольного и начального
образования:
создание условий для развития игровой и учебной деятельности
развитие творческих способностей и мыслительной деятельности детей
психологическая подготовка детей к школе
обеспечение сохранности и укрепления здоровья дошкольников и младших
школьников
родительский всеобуч по вопросам подготовки детей и их адаптации к школьной
жизни
Ожидаемый результаты
«Программа преемственности дошкольного и начального образования в условиях
комплекса «Школа детский сад».
Построение Модели ПЕРВОКЛАССНИКА, владеющего:
психологической и мотивационной готовностью к обучению в школе
Эмоциональным и физическим здоровьем
Коммуникативными навыками
Творческим воображением.
1.Основные разделы:
«Программа преемственности дошкольного и начального образования и адаптации
первоклассника в условиях комплекса «Школа – детский сад»:
1.
Административная работа.
2.
Методическая работа.
3.
Работа с детьми.
4.
Работа с родителями.
2.Основные разделы:
1.Административная работа.
1. Совещание «Преемственности в воспитании и обучении между детским садом и
школой» с участием методистов и воспитателей групп предшкольной подготовки
ОКШДС №77 и детского сада «Толагай» с целью координирования цели, задач,
содержания, методов, средств и форм организации образовательных процессов.
2. Психолого – медико – педагогический консилиум «Итоги усвоения Пргораммы
предшкольной подготовки» с целью определения уровня усвоения программы
воспитанниками детского сада с участием методиста и воспитателей групп
предшкольной подготовки.
3. Комплектование 1-х классов. Распределение детей.
4. «Круглый стол» на тему «Адаптация учащихся 1- го класса к обучению в школе»
3.Основные разделы:
959
2.Методическая работа
1. Совместное заседание по обсуждению совместного плана работы по подготовке
детей к школе. (Ознакомление с программами детского сада и школы) с участием зам.
Директора по УВР, руководителя ШМО начальных классов, учителей 1 –х классов,
методистов д\сад и воспитателей группы ПП.
2.Посещение учителями рабочих и открытых занятий в группах предшкольный
подготовки. Наблюдение за развитием воспитанников ПП, изучение технологий, форм,
методов обучения и воспитания. В течение года.
3.Преемственность физического воспитания в детском саду и школе. Определение
показателей физического ,психического состояние здоровья будущего первоклассника.
– В течение года.
4.Диогностика овладение ЗУН воспитанников ПП по основным дисциплинам:
- подготовка к обучению грамоте (развитие речи),
- ознакомление с художественной литературой,
- развитие элементарных математических представлений,
- творческих способностей детей.
5.Посещение методистам детского сада, воспитателями уроков математики,
обучения грамоте, физкультуры в 1 –ом классе. Наблюдение за успехами
воспитанников, окончивших ПП, развитием индивидуально – личностных качеств
детей, уровнем адаптации детей к новым условиям.
4.Основные разделы:
3. Работа с детьми.
1.
Участие воспитанников детского сада и групп ПП в открытых
мероприятиях школы – комплекса с целью развитие творческих способностей детей,
уверенности, умения выступать на публике.
2.
Утренники – праздник осени, новый год, 8- марта, Наурыз,итд. спортивные
праздники «Веселые эстафеты», семейные эстафеты. Итд.
3.
Проведение праздника «Скоро в школу я пойду!» - создание условий для
возникновения желания учиться в школе.
5 .Основные разделы:
4. Работа с родителями.
1.
«День открытых дверей» в детском саду и школе с целью ознакомления
родителей с работой воспитателей и учителей начальной школы по подготовке детей
к школе.
2.
Родительское собрание в детском саду – Подготовка к школе в системе
«Детский сад – семья - школа» с целью ознакомления родителей с требованиями
учителей к уровню подготовки выпускников детских садов к обучению в школе.
3.
Консультационный пункт для родителей будущих первоклассников: -
«Практические рекомендации по подготовке руки ребенка к письму», «Развиваем речь
ребенка». (В течение года)
4.
Тематические выставки: «Наши успехи», «Родителям будущих
первоклассников», «Вы спрашивали - мы отвечаем ». (Помощь родителям в создании
условий, способствующих интенсивному развитию познавательных возможностей,
привлечь их к активному участию в УВП). (В течение года)
960
5.
Родительское собрание «Первый раз - в первый класс» (психолого-
социальная готовность ребенка к школе) (Ознакомление родителей с основными
задачами и трудностями первичной адаптации, тактикой общения и помощь детям).
Психологическое сопровождение Программы:
1.
Семинар – тренинг «Психическое развитие и возрастные особенности детей
шестого года жизни» с участием педагогов школы, методистов, воспитателей групп
предшкольной подготовки.
2.
Психолого – педагогическое обследование предшкольной группы с целью
диагностики особенностей психических процессов, социальных навыков и подготовки
детей предшкольной группы к школе (мониторинг).
Ожидаемые результаты
Такая целенаправленная работа по подготовке детей к школе должна
способствовать:
Созданию и совершенствованию благоприятных условий для обеспечения:
личностного развитие ребенка:
укрепления психического и физического здоровья
целостного восприятия картины окружающего мира
формирования социально – нравственных норм и готовности к школьному
обучению:
преодоления разно уровневой подготовки.
Создание единой системы диагностических методик за достигнутым уровнем
развитие детей и дальнейшего прогнозирования его развития.
Совершенствованию форм организации учебно – воспитательного процесса и
методов обучения в ДО и начальной школе.
Обеспечение более успешной адаптации детей к обучению в начальных классах,
сохранению желание дошкольников учиться и развиваться
Для педагогов организация работы по предшкольному образованию дает
возможность лучше понять детей и выстроить свою работу в соответствии с их
развитием.
Список литературы:
1.
Ребенок в детском саду республиканский журнал – 2015г
2.
Семейное воспитание. Книга №1 2012 год
3.
Семейное воспитание дошкольников:
4.
Ребенок в детском саду республиканский журнал – № 12 2011г
5.
Энциклопедия психологических тестов для детей. – М, Арнадия,1998
961
Достарыңызбен бөлісу: |