Білім беру бағдарламасы тыңдаушыға арналған нұСҚаулық
жүктеу/скачать 1,43 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Сан туралы әңгіме жадынамасын
| Үш таңбалы сандардың нөмірленуін үйрету әдістемесі
Әрбір жиынтық бойынша нөмірлеуді үйрету жаңа есеп бірлігін енгізуден және оны нысандарды санау үшін қолдану жұмыстарын жалғастырудан басталады. Әрбір жаңа есеп бірлігі туралы түсінік қалыптастыру барысында негізгі бірлікке ерекше назар аудара отырып, кіші есеп бірліктерімен байланысты барлық мүмкін нұсқаларды қарастыру қажет – алдыңғы 10 бірлік бір жаңа бірлікті құраған кезде. Мысалы, мың қалыптасқан кезде негізгі жолы мынадай болады: 900 + 100 = 1000, бірақ одан басқа мыңды ондықтармен және бірліктермен санай отырып та алуға болады: 990 + 10 = 1000, 999 + 1 = 1000. Балалардың екі таңбалы, одан кейін үш таңбалы сандарды оқу және жазу қабілетін қалыптастыруға бағытталған жұмыс жалғасады. Балалардың үш таңбалы сандарды оқу және жазу дағдыларын қалыптастыру барысында жазуда нөлдері бар сандарға ерекше назар аудару керек. Бұл жағдайда балалардың санды жазуда санның негізгі мәнін игеруіне және олардың сан мен цифрды ажырата білу қабілетін қалыптастыруды назарда ұстау және бұл жұмысты жалғастыру қажет. Осы мақсатта балаларға мынадай тапсырмаларды ұсынуға болады: Сандарды оқыңыз: 348, 834, 489. Осы сандардың барлығын қалай атауға болады? Неліктен? Осы сандардың әрқайсысын таңбалау үшін қандай цифрлар қолданылған? Сандарды оқыңыз: 666, 663, 66, 600, 33, 366, 36. Мұндай сандар қалай аталады? Неліктен? Осы сандардың барлығын таңбалау үшін қандай цифрлар қолданылған? Осы сандардың әрқайсысын таңбалау үшін барлығы қанша цифр және қанша түрлі цифр қолданылған? 6,3,0 сандарының көмегімен бұл жазбада жоқ барлық үш таңбалы сандарды жазыңыз және т.б. Сандар жиынтығы түрінде санды ұсыну туралы мәселе балалар үшін жаңалық болмайды, бірақ тиісті жаттығуларды орындау кезінде балалар үшін қиынға соғатын жағдайларға назар аудару керек: 304=300+4 340=300+40 Бұл жердегі қиындық әдеттегі үш қосындының орнына екі ғана қосынды болуында. Мұнда санның, түрдің разрядтық құрамын білуге негізделген қосу және алу жағдайлары да қарастырылады: 400+50+6, 456-400, 456-50, 345+1, 600-1 және т.б. Көп таңбалы сандарды нөмірлеуді үйрету әдістемесі Көп таңбалы сандарды нөмірлеу – теріс емес бүтін сандарды нөмірлеуді қарастырудың соңғы кезеңі. Бұл тақырыпты зерттеудің міндеттері сан ұғымын қалыптастыру бойынша жұмысты жалғастыру, оқушылардың ондық сандар жүйесі мен сандардың табиғи тізбегі туралы түсініктерін кеңейту, балалардың ондық сандар жүйесіндегі көп таңбалы санның құрылымы туралы білімін дамыту және осы негізде бағдарламада қарастырылған кез келген көп таңбалы санды жазу және оқу дағдыларын дамыту болып табылады. Көп таңбалы сандардың нөмірленуін зерттеу үш таңбалы сандардың нөмірленуі туралы нақты білімге және балалардың үш таңбалы сандарды қосу мен азайтуды орындау қабілетіне негізделген. Сондықтан көп таңбалы сандардың нөмірленуін зерттеу 1000 ішіндегі сандарды нөмірлеуге байланысты негізгі сұрақтарды қайталаудан басталуы керек. Бұған үш таңбалы сандарды оқу, жазу және есептеу барысында ойда сақтау, әр санаттағы бірліктердің санын анықтауға арналған тапсырмалар және разрядтық қосындылардың сомасы түрінде санды ұсыну және т.б. кіруі керек. Көп таңбалы сандарды нөмірлеуді зерттеуде келесі негізгі кезеңдерді бөліп көрсетуге болады: бірліктер класы және мыңдықтар класы; миллиондар класы; миллиардтар класы, триллиондар класы. Осындай шектердегі көп таңбалы сандарды зерттеу балалардың сандар кластары қалай қалыптасатыны туралы түсініктерін қалыптастыруға және бекітуге, оларға оқуды, жазуды және кез келген көп таңбалы сандарды салыстыруды үйретуге мүмкіндік береді. Миллион ішіндегі сандарды зерттеу кезінде мына кезектілікті ұстану керек: жаңа есептеу бірліктерін (мың, он мың, жүз мың) және әрбір жаңа есептеу бірлігіне сәйкес келетін жаңа разрядтардың атауларын енгізу; бірліктер класы, мыңдықтар класы туралы жаңа түсініктерді енгізу; екінші класс бірліктері бар сандарды оқу және жазу қабілеттерін қалыптастыру; бірінші және екінші класс бірліктері бар сандарды оқу және жазу қабілеттерін қалыптастыру.
Осылай балаларды бірліктер класы мен мыңдықтар класы ұғымдарын түсінуге жетелейміз. Мыңдықтарды да бұдан бұрын бірліктерді, ондықтарды және жүздіктерді санаған сияқты санауға болатыны туралы әңгімелеу барысында мынадай жазбаны жаздырған жөн:
Осы екі кластың ұқсастықтары мен айырмашылықтарын анықтау керек. Ұқсастықтары: арақатынасы (төменгі разрядтың 10 бірлігі жоғары разрядтың 1 бірлігін құрайды, сондықтан біздің сандық жүйеміз ондық деп аталады); разрядтар саны (3-тен); разрядтардың атауы (ұқсас: бірліктер, ондықтар, жүздіктер). Айырмашылықтар. кластар атауы; әртүрлі есептеу бірліктері. Ондық құрам қарастырылады, мұндай сандарды алдымен кестеде, содан кейін кестесіз оқу және жазу жұмыстары жүргізіледі. Атқарылған жұмыс нәтижесінде біз балаларды мына қорытындыға келтіреміз: 1) бірінші класс сандарының бірліктерден құралғаны сияқты екінші класс бірліктері мыңдардан құрылады; 2) бұл сандарды оқығанда «мың» сөзі қосылады; 3) сандар оңнан солға қарай саналып, тиісінше 4, 5, 6 орынға цифрлармен жазылады; мыңдардың санын жазғаннан кейін орын өткізіледі (немесе нүкте қойылады) және үш нөл жазылады. Балалар көп таңбалы сандардың нөмірленуін үйренуде бірқатар қиындықтарға кездеседі. Ең үлкен қиындыққа ортасында нөлдері бар сандарды жазуда кездеседі. Бұған ерекше назар аудару керек (олар бір класта үш разряд бар екенін нақты түсінуі керек). Разрядтар мен кластардың кестесін көрсетіп қана қоймай, мұндай кестенің әрбір оқушыда болу керек екендігіне назар аудару керек. Оны перфокарта түрінде әзірлеген тиімді болады. Әр оқушы мұндай кестені өзіне дәптер парағының көлеміндей етіп жасап ала алады. Егер балалар бұл материалды үйренсе, онда миллиондар, миллиардтар және триллиондар класын зерттеу оларға ерекше қиындықтар туғызбайды. Негізінен оқу құралы ретінде разрядтар мен кластар кестесін қолдана отырып, оқушылар мыналарды түсінуі керек: аталған кластардың әрқайсысы үш разрядтан тұрады; әр кластың өзіндік есептеу бірлігі бар (миллион, миллиард, триллион); көп таңбалы санды оқу үшін оны оң жақтан бастап үш саннан ажыратып, кластарға бөлу керек; көп таңбалы санды оқығанда әр сыныптың бірлік саны және оның атауы (бірлік класынан басқа) жоғары деңгейден басталады; көп таңбалы санды жазу кезінде алдымен жоғары класс бірліктерінің саны жазылады, шағын аралық қалдырылады (немесе нүкте қойылады), содан кейін келесі (төменгі) класс бірліктерінің саны жазылады және т.б. Көп таңбалы сандарды зерттеу кезінде сандарды салыстыру, оларды разрядты қосындылар сомасы ретінде ұсыну, сонымен қатар олардың таптық және ондық құрамын бөлу қабілетін қалыптастыру жұмыстары жалғасады. Оқушылардың көп таңбалы сандарды нөмірлеу туралы білімдерін жинақтап тиянақтау үшін Сан туралы әңгіме жадынамасын қолдануға болады. Оның шамамен алынған мазмұнын және жұмыс үлгісін ұсынамыз. 6506 санын оқыңыз (алты мың бес жүз алты). Әр разрядтың және әр класс бірліктерінің санын атаңыз (1-разрядтың 6 бірлігі немесе 6 бірлік, 3-разрядтың 5 бірлігі немесе 5 жүз, 4-разрядтың 6 бірлігі немесе 6 мың; I-кластың 506 бірлігі, II-кластың 6 бірлігі). Әр разряд бірліктерінің жалпы санын атаңыз (6506 бірлік, 650 ондық, 65 жүздік, 6 мыңдық). Разрядтық қосындылар сомасы түріндегі санды елестетіңіз (6506 = 6000 + 500 + 6). Алдыңғы және кейінгі сандарды атаңыз (6505, 6507). Берілген санмен бірдей кластар мен разрядтарға ие ең үлкен және ең кіші сандарды атаңыз (1000, 9999). Осы санды жазу үшін қанша сан қажет болғанын көрсетіңіз? Олардың қаншасы әртүрлі? (4 сан, олардың үшеуі әртүрлі). Берілген санның барлық сандарымен жазылған ең үлкен және ең кіші сандарды жазыңыз (5066, 6650). Шама – бастауыш сынып математикасы курсының негізгі ұғымдарының бірі; оның маңызды міндеті – кіші мектеп оқушыларында шама туралы түсінікті қалыптастыру және оны физикалық денелер мен құбылыстардың салыстыру кезінде пайда болатын және өлшеумен байланысты, сондықтан сандық тұрғыдан бағаланатын қасиеті ретінде қарастыру. жүктеу/скачать 1,43 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||