Білім беру бағдарламасы тыңдаушыға арналған нұСҚаулық
жүктеу/скачать 1,43 Mb.
|
| Екі таңбалы сандарды нөмірлеуді үйрету әдістемесі
Екі таңбалы сандардың нөмірленуін үйрету екі кезеңге бөлінеді: алдымен 11-ден 20-ға дейінгі сандар, содан кейін 21-ден 100-ге дейінгі сандар қарастырылады. Екінші ондықтың сандарын зерттеу балаларда жаңа санау бірлігі – ондық туралы ұғымды қалыптастырудан басталады. Ең алдымен балаларға оның қалай жасалатынын көрсету керек. Бұл үшін таяқшалармен немесе басқа заттармен практикалық жұмысты ұйымдастыру керек, жұмыс барысында әр бала 10 таяқшаны санап, оларды бумаға байлайды, осы арқылы бұл он таяқша немесе бір ондық екендігі белгілі болады. Сонымен қатар басқа да мысалдарды көрсетуге болады: текшелердің ондығын (10 текшеден тұратын ағаштар кесегі); шеңберлер, шаршылар ондығы және т.б. (10 шеңберден немесе 10 шаршыдан тұратын жолақ және т.б.). Ондықтың моделі ұсынылады: а) немесе б) Сонымен қатар қандай заттарды ондықпен санауға болатыны айқындалып, өмірде қандай жағдайларда (жұмыртқа, түймелер, таблеткалар және т.б.) ондықпен санау қолданылатыны талданады. Осыдан кейін оннан және белгілі бір бірліктерден тұратын балалар үшін жаңа сандарды қалай алуға болатынын қарастыруға көшу керек. Әрине, бұған дейін, жаңа сандарды енгізу қажеттілігі көрсетілуі керек, мысалы, «өзектілік» әдісін қолдана отырып, балаларға сыныптағы барлық ұлдарды (қыздарды) немесе бір қатардағы барлық оқушыларды қайта санауды ұсынуға болады. Мұның нәтижесінде балалардың білетін сандары жеткіліксіз болатын жағдай туындауы керек. Бұл жағдайда балалардан кім санай алатынын сұрауға болады. Осы тапсырманы орындағаннан кейін балалар сабақтың тақырыбы мен мақсатын тұжырымдайды. Тиісті оқу құралдарын қолдана отырып, оқушылар осы топтағы сандар мен олардың аттарын қалыптастырудың жалпы принципін түсінеді: әр сан ондықтан және бірнеше бірліктен тұрады; санды атай отырып, алдымен ондық атауын, содан кейін бірліктер санын атаймыз (он үш, он жеті және т.б.). Бұл жерде осы санға 1-ді қосу арқылы келесі санды және 1-ді алу арқылы алдыңғы санды алуға берілетін тапсырмаларды, сондай-ақ балалардың 20 сан шеңберіндегі сандар тізбегін игеруіне арналған тапсырмаларды ұсыну керек, оқушылар 11-ден 20-ға дейінгі натурал сандар қатарының кез келген кесіндісін ретімен және кері қарай атап беруі керек. Балалардың білімі мен дағдыларының қалыптасуына ықпал ететін тапсырмалардың мысалдары: Анам бір ондық жұмыртқа және тағы үш жұмыртқа сатып алды. Анам қанша жұмыртқа сатып алды? Ал егер ондық және тағы бес жұмыртқа болса ше? Қанша болады? Балалар шыршаға 12 шар іліп қойды. Сосын тағы бір шар алып келді. Барлығы қанша шар болды? Катя №13 пәтерде тұрады. Келесі бес пәтердің нөмірлерін атап шығыңыз, сонда сіз Ленаның пәтерінің нөмірін білесіз. Бұл жерде балалардың сан жазбасындағы әр санның мәні оның осы тізбекте алатын орнына байланысты екені туралы түсінікті қалыптастыру жұмыстары басталады. Осы мақсатта балаларға үнемі мынадай сұрақтарды қою керек: Санды белгілеу үшін қанша сан қолданылды? Бұл қандай сандар? Бұл сандардың әрқайсысы нені білдіреді? Неліктен? Екі таңбалы сандарды зерттеген кезде балаларға санды разрядтық қосылғыштардың қосындысы ретінде қарастыруға дағдыландыру жұмыстары басталады. Бұл жерде оқушылар алдымен санның разрядтық құрамын білуге негізделген қосу және азайту мысалдарын кездестіреді (10 + 3 = 13, 13 – 3 = 10, 13 – 10 = 3). Балалармен бұрын өтілген сандар мен жаңа сандарды бақылағаннан кейін, балаларды 0-ден 9-ға дейінгі сандарды белгілеу үшін тек бір сан, бір белгі қолданылатыны, сондықтан оларды бір мәнді деп атайтыны туралы, ал 10-нан 20-ға дейінгі сандарды белгілеу үшін екі сан, екі белгі қолданылатындықтан оларды екі таңбалы деп атайтыны туралы қорытындыға жетелеу қажет. 21-ден 100-ге дейінгі сандардың нөмірленуі және үш таңбалы сандардың нөмірленуі де осындай жүйемен қарастырылады. жүктеу/скачать 1,43 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|