Білім және ғылым
жүктеу/скачать 2,97 Mb.
|
| 6.12-сурет. Полистиролдың бензолдағы ерітіндісінің тұтқырлығының оның концентрациясына тәуелділігі
6.13- сурет. Еріген заттың және еріткіш молекулаларының сұйытылған ерітіндідегі сызбанұсқа түріндегі бейнесі. а-төменмолекулалық зат; б-полимер; 1-еріген заттың молекуласы; 2-еріткіштің молекуласы; 3-полимер молекуласының статистикалық шумағы сегменттері әдетте бір-біріне жанаспайтын аймақ құрып, не бір координациялық гидродинамикалық сфера түзіп қалыптасады (6.14- сурет). Координациялық сфералар бір-бірінен алшақ орналасады. Полимердің концентрациясы координациялық сфераның ішін- де аз-ақ, бірақ ерітіндінің орташа концетрациясынан жоғары болады. Демек, бір макромолекуланың алатын көлемінің екінші макромолекуланың көлеміне ешқандай әсері болмайды. Осындай бір-біріне әсер етпейтіндей оқшау орналасқан макромолекулалардың көлемі макромолекулалардьң оқшауланған көлемі (β) деп аталады. Макромолекуланың оқшауланған көлемі оның физикалық көле- міне тең емес. Ол бөлшектердің пішіні мен полимер-полимер және полимер-еріткіш әрекеттестігінің шамасымен (еркін энергиясымен) анықталады. θ - еріткіште буынаралық әрекеттесу болмайды, оның орнына буындар мен еріткіш молекулаларының әрекеттесу қалыптасады. Макромолекулалардың, олардың ешқандай өзара байланысын болдырмайтын θ еріткіштегі мөлшерін макромолекула- ның ұйытқымаған мөлшері дейді (6.15-сурет). Ұйытқымаған макромолекула статикалық шумақ түрінде болады. Егер сұйытылған ерітінді θ жағдайда болса, (яғни Т=θ, А2= 0) макромолекуланың оқшауланған көлемі нөлге тең (β=0). Полимерлердің еріткішпен термодинамикалық әрекеттесу неғұрлым күшті болса, яғни, A2 мәні неғұрлым жоғары болса, макромолекула соғұрлым көбірек «ісінеді», демек оқшауланған көлем үлкенірек болады (β >0). Сонымен, макромолекулалардың оқшауланған көлемі сұйытылған ерітіндінің энергетикалық сипаттамасы. Ол температураға, полимердің молекулалық массасына, полимер |