Білім және ғылым

6.8-сурет. π/с әртүрлі еріткіштердегі полимер ерітінідісінің концентрацияға тәуелділігі. 1- идеал еріткіш; 2- «жақсы» еріткіш; 3- «нашар» еріткіш

A₂ 
₁
M₁₂
^{1 / 2  }
(6.25)

мұндағы M₁ мен ρ₁ − еріткіштің молекулалық массасы мен тығыздығы, ρ₂ − полимердің тығыздығы, χ − Флори-Хаггинстің әрекеттесу параметрі. Сондықтан A₂ коэффициенті еріткіштің табиғатына елеулі тәуелді болады, бірақ ол концентрацияға тәуелсіз. Полимердің концентрациясы біршама төмен болғанда A₂ еріткіштің термодинамикалық сапасын, яғни ерітінді компонеттерінің термодинамикалық ынтықтығын сипаттауға қолданылады. A₂ неғұрлым үлкен болса, еріткіштің термодинамикалық сапасы соғұрлым жоғары. Жақсы еріткіштер үшін A₂>0, термодинамикалық нашар еріткіштер үшін А₂<0. Соған сәйкес χ мәндері 1/2-ден кем не артық болады. A₂=0 болғанда (6.23) теңдеу идеал ерітінділерге арналған Вант-Гофф теңдеуіне айналады. Флори-Хаггинс параметрі

бұл кезде ^{  1}
2
болады.

Сонымен:
A₂=0; χ=1/2 идеал ерітінді A₂>0; χ<1/2 жақсы ерітінді A₂<0; χ>1/2 нашар ерітінді
χ − параметрі Гиббстің әрекеттестік энергиясын сипаттайды, демек ол еріткіштің жылулық эффектісін де, бағдарлану эффектісін де ескереді. Сондықтан χ энтальпиялық (k₁) және энтропиялық (ψ₁) факторлардан тұратын екі қосынды арқылы беріледі:

^{1 / 2    1  k1  1} ^{1  / T} 
(6.26)

мұндағы θ=k₁T/ψ₁ өлшемі − температура өлшемімен берілетін θ (тэта) температура деп аталатын параметр. (6.26) теңдеуін (6.25) қойып, A₂ мен температураның арасындағы байланысты алуға болады:

A₁ 

₂ ₁(1 –  / T )
M 

1

1 2
(6.27)

T=θ болғанда, A₂=0 айналады, яғни ерітінді идеал ерітінді сияқты болады. θ температураны A₂=f(t) тәуелділігін A₂=0 экстрополяциялау арқылы табады. A₂=0 болған жағдайды θ жағдай дейді, ал осы жағдай туатын ерітіндіні θ ерітінді дейді. Сонымен полимер ерітіндісі θ жағдайда, яғни θ температура мен θ еріткіште формальды түрде идеал