Биохимия кіріспе •Биологиялық химия
жүктеу/скачать 2,67 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Суда еритін витаминдер (
| Биологиялык кызметі. К витаминінін жалгыз ғана кызметі - ол каннын уюна катысады. Бірак онын озі тікелей кан уюы жуйесіне кірмейді. К витамині жетіспеген кезде протромбиннін, антигемофильдік глобулин шамасынын темендейтіні, сол сиякты қандағы проконвертінің және Х факторынын молшерінін азаятыны аныкталды. Протромбин бауырда тузіледі жоне ол К витамині жок кезде оны тромбинге айналдыратын кальций иондарын байланыстыра алмайды. Фибриногеннін фибринге айналуы ушін тромбин катализ кызметін аткарады, кан уюнын мағынасы осы негізге байланысты.
Ғ витамині Химиялык курылымы жоне касиеттері. Ғ витамині поликаныкпаган май қышқылы ол адамдар жәнe жануарлар организмінде баска заттардан синтезделмейді және ауыстырылмайтын зат. Соңғы ғылыми мәліметтерге қараганда ауыстырылмайтын май қышқылдарына тек линол кышкылы гана жатады. Линол кышкылы улпада жеткілктІ мелшерде жиналган кезде одан линолен кышкылы мен арахидон кышкылы тузіледі (8.6.4.).Линол кышкылын омега-6 май кышкылы, линолен кышкылын омега-Змай кышкылы деп атайды. Биологиялык кызметі. Поликаныкпаган май (эссенциал) кышкылдары клетка мембраналары курылымынын курамына кіреді (пластикалык кызмет аткарады). Ауыстыруга болмайтын май кышкылдарынын айтарлыктай кызметі -олар эйкозаноидтардын алгы заттары болып табылады Клеткаларда олар негізінен арахидон кышкылынан тузіледі. Эйкозаноидтарга жататындар: простагландиндер, лейкотриендер, тромбоксандар, простациклиндер.Простагландиндер коптеген биологиялык процестерді реттеупи касиеті бар, жуйке жуйесінін, кан айналу жуйесінін жумысына,жылтыр булшык еттердін жиырылуына катысады.Бул ушеуінін ішіндегі ен активтісі арахидон кышкылы, онын биологиялык активтитілігі,линол кышкылы мен линолен кышкылынын активтілігімен салыстырганда 10 есе басым болады. Суда еритін витаминдер (B, B; (PP), B6, B12, Bo, Bis витаминдері және баскалар.) В1 витамині (тиамин, антиневриттик витамин, анервин) 1911 жылы К. Функ куріш кебегінен бөліп алған және бери-бери (сал болу ауруынан емдеп жазатын препарат әр турли заттардың қоспасы екені анықталды. Тиамин - ақ тусті катты зат, суда және этил спиртінде онай ериді.Хлороформда, бензолда,ацетонда ерімейді. Тиамин кышкыл ортада турақты болады, онын судагы ерітіндсінен қышқылдық реакциясы бар. РР витамині (Вз витамині, никотин кыликылы,антипеллагралык витамин) Химиялык курылымы және касиеттері. Никотин кышкылы барлык витаминнін ішіндегі курылымы ен карапайым косылыс, ол карбоксил тобы бар пиридин сакинасынан куралады, мундағы карбоксил тобы ушінші жагдайда турады. Биологиялык кызметі. РР витаминінін биологиялык кызметі онын НАД жане НАДФ коферменттердін курамына кіруімен байланысты Бул коферменттер тиісті апоферменттермен косылып курделі ферменттер - пиридин дегидрогеназаларын тузеді. В6 витамині (пиридоксол, пиридоксал, пиридоксамин, адермин) Пиридоксол (пиридоксин) 1938 жылы бауырдан, ашыткыдан алынды жане сол жылы синтезделіп шыгарылды. В6 витаминінін тагы екі турі белгілі, олар - пиридоксаль (альдегид) мен пиридоксамин (амин), бул екеуін 1944 ж. Снелл табиги коздерден тапкан болатын. В6 витаминінін бул уш турі де жануарлардын тіршілігіне бірдей әсер етеді. Химиялык курылымы және касеттері. В6 витаминінін молекуласы пиридин сакинасынан турады, онда сутегінін уш атомынын орнын әр турлі уш топ баскан. Олар - метильдік топ, гидроксильдік топ жэне гидроксиметильдік топ. Будан баска азот атомынын пара-жагдайында пиридоксолда біріншілік спирт тобы,пиридоксальде - альдегид тобы, ал пиридоксаминде амин тобы бар.Пиридоксол - туссіз кристалды зат. Балку температурасы 160°С. Суда, спиртте, ацетонда жаксы ериді, ал эфирде жоне хлороформда іс жузінде ерімейді.Пиридоксаль мен пиридоксаминнін пиридоксолдан айырмасы балқу температурасына байланысты. Ол екеуінін балку температурасы тисінше 165°С жане 193°С. В6 витаминінін уш турі де кышкылдар мен сілтілердін әсеріне туракты, тіпті 100°С дейін кыздырган кездін озінде олар әсер етпейді. Ультракулгін сәулелерінін әсерінен В6 витамині тез бузылады, әсіресе бейтарап жане сілтілік ортада өте тез бүлінеді. Билогиялык кызметі. 1937 ж. совет галымдары А. Е. Браунштейн менМ. Г. Крицман амин кышкылдарынынкайта аминдену (трансаминдену)реакциясын ашты. Бул реакцияны аминотрансфераза ферменті катализдейді, онын коферменті В6 витаминінін фосфорланган туындысы болып табылады. В12 витамині (цианкобаламин, антианемиялык витамин) 1926 жылга дейін катерлі кан азаю ауруын (пернициоздык анемия) емдей алмайтын, одетте ондай ауруга ушыраган адам олетін. Мино мен Мерфи (1926ж.)екеуі бул ауруга бауырды коп беру ем болатынын аныктады. 1948 жылы Ві витамині кристалл турінде беліп алынды жоне ол катерлі анемия ауруына ем екені белгілі болды.Химиялык курылымы және касиеттері.В12 витаминінін химиялыккурылымын Дороти Ходжкин (1956 ж.) рентген соулелерімен дифракция жасау әдісі аркылы аныктады. В12 витамині химиялык курамы ен курделі витаминге жатады және курамында металл бар бірден-бір витамин болып табылады. Онын эмпириялык формуласы: жүктеу/скачать 2,67 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|