Бөж философия древней Индии



бет5/11
Дата15.11.2023
өлшемі493,61 Kb.
#123399
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Қорытынды
Ежелгі дүние философиясы жаңа мəселелерді дəстүрлі жолмен шеше алмайтын қоғамда туады. Ол қоғамға бардан бастауға жəне болу керек нəрседен өзін іздеуге мүмкіндік беретін идеалды қалыптастыруға бағытталған; индивидке өзінің табиғатынан шығуға жəне өзінің қалаған «Менін» жобалауға мүмкіндік береді. Философия ескі дүниенің орындылығына жəне қалай болатынына күмəн ретінде туады оның жаңа формаларының тұлғалануы. Ол этнос рухын мифологиялық жəне діни тұрғыдан ерекшеленетін идеологиялық координаттар жүйесінде көрсетеді жəне бекітеді. Философия - бұл жеке адамның өзін-өзі көрсету еркіндігінің өлшемі бар халық мəдениетінің жаны.
Ежелгі Үндістан философиясының негізгі тақырыптары мен концепциялары ішінара ведалық əдебиетте (əсіресе оның кейінгі бөлігінде - Упанишадтарда) қамтылған, онда ғалам мен білімнің басталуы туралы сұрақтар көтерілді. Бастапқыда əртүрлі брахмандық мектептер арасындағы пікірталас ритуалистік сипатта болды, өйткені пікірталас тақырыбы Ведалық пантеон құдайларына жəне ата-бабалар рухтарына қашан жəне қалай дұрыс құрбандық шалу керек деген сұрақ болды. Дəлелдеу өнері сол немесе басқа ұстанымды негіздеп, қажетті қорытынды жасай білуден көрінді. Үнді риторикасы мен логикасының қарсылас пен аудиторияға бағытталған бастапқы фокусы кейіннен таза философиялық сипаттағы мəтіндерде - сутраларда жəне көбінесе диалогтық принципте құрылатын сутраларға түсініктемелерде көрініс табады. Үндістанның тарихи аренасында философияның пайда болуы дəстүрлі брахмандық идеяларға қарама-қайшы дүниенің құрылымы туралы өз көзқарастарын қорғаған кезбе аскеттік мұғалімдер дəуірінде болды.
Глоссарий:
Буддизм (санскритше – बुद्ध धमर्, buddha dharma Будданың ілімі) — дүниежүзіне кеңінен таралған негізгі 3 діннің бірі. Б.з.б. V-VI Үндістанныңбүгінгі Бихарштатындапайда болды.
Атман - үнді философиясы мен индуизм дінінің орталық ұғымдарының бірі:
мəңгілік, өзгермейтін рухани болмыс. Абсолют, өзінің бар екенін біледі. Жоғары өзін, адамды жəне барлық тірі заттарды сипаттау үшін қолданылатын термин.
Брахман — үнді идеалистік философиясында (жалпы ведалық философияда да, атап айтқанда йогада да) — трансперсоналды, немқұрайлы абсолютті, «əлемнің жанын» білдіретін ұғым, барлық заттар мен құбылыстардың негізгі принципі.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет