Дәріс 1 Тақырып: Кіріспе


Дәріс 11. Тақырып: ТҰҚЫМДАРЫ Г‡ЛТ‡ЙІНІНІҢ ҚАБЫРҒАСЫНА ЖАНАСА ОРНАЛАСҚАН БОС ЖЕЛЕКТІЛЕР ҚАТАРЛАР ТОБЫ – TEІCHІOSPERMATOPHYTA CHORІPETALAE. 1-сағат



бет175/215
Дата04.11.2023
өлшемі0,72 Mb.
#121980
1   ...   171   172   173   174   175   176   177   178   ...   215

Дәріс 11. Тақырып: ТҰҚЫМДАРЫ Г‡ЛТ‡ЙІНІНІҢ ҚАБЫРҒАСЫНА ЖАНАСА ОРНАЛАСҚАН БОС ЖЕЛЕКТІЛЕР ҚАТАРЛАР ТОБЫ – TEІCHІOSPERMATOPHYTA CHORІPETALAE. 1-сағат


Дәрістің мақсаты. Каперстер, құлқайырлар, қалақайлар қатарларының г‰лдерінің, жемістерінің құрылысымен негізгі өкілдерімен таныстыру.

Қарастырылатын мәселелер:


  1. Каперстер қатары.

  2. Қалақайлар қатары.

  3. Құлқайырлар қатары

Бұл топқа филогенетикалық тұрғыдан аз зерттелген, негізінен тропикалық тұқымдастар жатқызылады.


Крестг‰лділер, немесе капустаг‰лділер тұқымдасы (крестоцветные или капустные)- Crucіfera, Brassіcaceae


Крестг‰лділер жер бетіндегі құрлықтардың (континенттердің) барлығында, әсіресе қоңыржай және суық климатты облыстарда, тіптен Арктикаға дейін кең таралған. Т‰рлерінің саны 3 мыңдай болады (350 туыс). Өмірлік формалары негізінен шөптесін өсімдіктер, бұталарыда кездеседі. Олардың барлығының бір-бірімен туыстық байланысының тығыз болатындығы сонша, жекелеген т‰рлерді былай қойғанда , көп жағдайда тіптен туыстардың өзінің арасында айқын морфологиялық айырмашылық жоқ. Қалыпты жағдайда бұл жапырақтары кезектесіп орналасатын, жапырақтақталары тұтас, немесе тілімделген болып келетін, қосалқы жапырақшалары жоқ өсімдіктер. Бұларда глюкозидтер жиналады, олар ыдырағанда қыша майы (горчичное масло) т‰зіледі. Г‰лдерінің құрылысы біртектес, г‰ластыжапырағы мен г‰ластыжапырақшасы болмайды. Г‰лшоғыры шашақ немесе сыпырғы тәрізді. Г‰лдері актиноморфты, қосжынысты, г‰л серігі қосарланған болып келеді. Тостағаншасы екі қатар шеңбер т‰зіп орналасқан 4 тостағанша жапырақшадан тұрады. К‰лтесі де 4 бос к‰лтежапырақшадан тұрады, бірақ ол бір ғана шеңбер т‰зіп орналасады. Андроцейі екі шеңбер т‰зіп орналасатын 6 аталықтан тұрады. Оның 4 ұзыны ішкі шеңберді, ал 2 айқын қысқа болып келетіні сыртқы шеңберді т‰зеді. Гинецейі ценокарпты, 2 жеміс жапырақшадан тұрады. Жатыны (г‰лт‰йіні) жоғарғы екі жалған перделерінің болуына байланысты 2 - ұялы болып келеді. Аналықтың мойны жоғарғы жағында екі жақтауы бар аналықтың аузымен ұштасады, кейде аналықтың аузы шоқпарбас болып келеді. Шырындығы жақсы жетілген, ол қысқа аталықтардың т‰п жағында томпайып немесе тұтас жастықша тәрізді болып тұрады. Г‰лінің формуласы:  Ca4 Co4 A2+4 G(2).
Жемісі бұршаққап, кейде бұршаққын, екі жақтауы арқылы қақырап ашылады. Жалған пердеден төменнен жоғары қарай қақырауы арқылы айқын ажыратылады. Кейбір т‰рлерінің жемісі қақырамайтын көпдәнді немесе бірдәнді, бунақты бұршаққын, қанатша болып келеді. Дәндерінің эндоспермі болмайды.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   171   172   173   174   175   176   177   178   ...   215




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет