Дәріс №7 Тақырыбы: Химиялық өндірісте қолданылатын энергия көздері

Екіншілік энергия көздері

• Екіншілік энергетикалық ресурстар (ЕЭР) – технологиялық агрегатта түзілетін, бірақ сол агрегаттың өзінде қолданылмайтын қалдықтардың, қосымша жəне аралық өнімдердің энергетикалық потенциалы. Ол басқа өндірістерді аздап немесе толығымен энергияны қамтамасыз ету үшін қолданылуы мүмкін.
• Басқаша айтқанда, екіншілік энергоресурстар деп соңғы, қосымша және аралық өнімдер мен қалдықтардың энергетикалық потенциалын айтады.
• Мысалы, реакциялардың жылу эффектілері, процестен шығатын екіншілік энергоресурстарға өнімнің (экзотермиялық) жылуы, қысылған газ бен сұйықтың потенциалды энергиясы жатады. Көбіне ол химиялық, мұнай өңдеу, мұнай химиясы, металлургия, газ, машина шығару өндірістерінде болады.

Химиялық отын

• Энергияның негізгі көзі - химиялық отын (қазылатын көмір, торф, мұнай өнімдері, табиғи және техникалық газдар) химия өндірісінің энергоресурсының 10% құрайды. Оның ішінде газ - 19,4%, қатты отын -30,9%, мұнай өнімдері - 47,2%, 2-орында пайдаланатын су энергиясы және ядролық энергия. ГЭС энергиясы 12%.
• Отынның құрамын төмендегідей жалпылама формуламен сипаттауға болады: C + H + O + N + S + W + Z = 100%
• мұндағы көміртек, сутек, оттек, азот және күкірт өзіне сай таңбалармен белгіленген; ал W – ылғал мөлшері; Z – күл мөлшері. Отынның құрамындағы элементтердің сандық қатынасы әртүрлі және оның типінен ғана емес, сонымен қатар оның пайда болу орнына да байланысты өзгеріп отырады. Бірақ барлық жағдайда да оның негізгі бөлігі (орташа 80 %) көміртектен тұрады. Сондықтан да тек осы компонент отынның жылу беру мүмкіншілігін анықтайды:

С + О2 → СО2 + 393,5 кДж/моль

• Отын жануының негізгі өнімі көміртек диоксиді CO2, оның өте көп мөлшері атмосфераға жылу электр станциялары (ЖЭС), көліктер және заводтар арқылы түседі, мұның салдары «парниктік әсерге» әкеледі.

• Арзан
• Ауаны ластамайды
• Сарқылмайды


Кемшілігі:


• Балық санының азаюы;
• Өзендердің ластануы
• Топырақтың сусыздануы;
• Құстар мен жануарлардың азаюы;

- Егістіктерді су басуы
.