Дістемелік материалдар
Тақырып 2. Педагогикалық менеджменттің мақсаты мен міндеттері
жүктеу/скачать 201,57 Kb.
|
| Тақырып 2. Педагогикалық менеджменттің мақсаты мен міндеттері
1.Педагогикалық менеджмент субъектері қызметінің мақсаты. 2.Педагогикалық менеджмент міндеттері . 3.Білім берудің ұлттық жүйесі: түсінік және құрылым .Білім беру жүйесінің міндеттері Педагогикалық менеджмент субъектері қызметінің мақсаты. Өндірісті шоғырландыру мен жаратылыстану техникалық білімдері жетістіктері нәтижесінде басқаруға ғылыми жүйе ретінде қызығып көңіл бөлу 20 ғасырдың басынан орын алды. 1911 жылы жарияланған Фредерик У. Тейлордың «Ғылыми басқару қағидалары» атты еңбегі осы үлкен ғылыми бастаманың ұйытқысы еді. Тейлордың пікірінше тиімді ғылыми басқару ұдайы бақылау, тәжірибе жасау және ой- саналық, топшылау арқылы анықталған көрсеткіштер көмегімен бизенсті жпандандыратын қызмет саласы болып саналады. Тейлор өз теориясын тұжырымдай келе, мынадай тоқтамға келеді: «дәстүрлі әдістің орнына – ғылым, қарама- қарсылықтың орнына – үйлесімділік, дербес жұмыстың орнына ынтымақтастық, еңбек өнімділігін арттыру, өте қажетті барынша қолайлы жағдай жасау...» Басқару ол біздің айналамыздағы дүние элементтерінің бірі болып табылады. Бірақ басқару процестерін тарихтан тыс және басқаруды жүзеге асыру саласынан қол үзген деп қарастыруға болмайды. Басқарудың анықтамалары көп. Олардың кейбіреулері мынандай: Басқару дегеніміз жүйенің жаңа сол жүйеге арналған күйге көшуі (академик Берг); Басқару – не істеуге тура келетінін және мұны қайткенде, мейлінше жақсы және арзан істеуге болатынын білу өнері (Тейлор). Басқарудың екі жағы бар. Бірінші жағы еңбек бөлінісінің қажеттігіне байланысты. Екінші жағы басқару қашанда билігі бар өкілеттікпен (әлеуметтік экономикалық аспект), белгілі бір мақсатты іске асырумен байланысты. Барлық қоғамдық жүйелер ішінен зерттеу үшін басқару ғылымы қоғамдық өндірісті басқаруды таңдап алады. Ол мынандай буындардан: жалпы қоғамдық өндірісті басқару, материалдық игіліктер өндіруді басқару, рухани игіліктер өндіруді басқару және қызмет көрсетуді басқару буындарынан тұрады. Бұл арада олардың арасында көлбеу байланыстар бар екені әбден айқын көрінеді. Материалдық игіліктер өндіру басым болады, өйткені басқарудың басты объектісі сол. Ол материалдық негіз ретінде рухани игіліктер өндіру мен қызмет көрсетуді алдын – ала анықтайды, ал сонымен қатар, олар материалдық игіліктер өндіруге ықпал жасайды. Басқарудың бастапқы негізі басқарудың қалыптастырылуы мен мақсатын таңдап алу болып табылады. Адамның кез- келген қызметінің басты белгісі – нысаналы қызмет. Сондықтан да ерекше әлеуметтік қызмет ретінде басқаруға нысаналық тән. Әлеуметтік басқарудың айырмашылығы мынада: басқару субъектісі басқару объектісіне қызметтің мақсатын анықтау жолымен ықпал жасайды. Кең мағынасында алғанда, басқару дегеніміз- қоғамдық ұдайы өндірісті нысаналы түрде үйлестіріп отыру. Басқару табиғаттың барлық құбылыстарына тән. Бүкіл айналадағы дүниеден оның үш компонентін: өлі табиғаттағы тірі табиғатты және адам қоғамын бөліп көрсетуге болады. Мұның өзі басқару процестерін былайша ірі көлемде саралауға мүмкіндік береді: өлі табиғаттағы басқару процестері техникалық жүйелер (техникалық жүйелерді басқару), Ф. Энгельс еңбек құралдарын басқаруға «заттарды басқару» деген анықтама берген: тірі организмдерді (биологиялық жүйелердегі) басқару процестері; қоғамдағы (әлеуметтік жүйедегі) басқару процестері Кәсіби педагогикалық іс-әрекет педагогикалық жүйелерді басқару мәнін, принциптерін, мазмұнын толық білуді қажет етеді. Педагогикалық үрдісті басқару – қойылған мақсатқа сәйкес шешім қабылдау, ұйымдастыру, бақылау, басқару объектісін зерттеу, алынған ақпараттарды талдау және қорытындылау іс-әрекеті болып табылады. Басқару объектісі биологиялық, техникалық, әлеуметтік жүйелер бола алады. Білім беру әлеуметтік жүйеге жатады және елдің, өлкенің, облыстың, қаланың және ауданның аумағында қызмет етеді. Сондықтан басқару субъектілері министрлік, облыстық, қалалық, аудандық білім беру басқармалары болып бөлінеді. Жалпы білім беретін мектептер күрделі динамикалық жүйе ретінде мектепішілік басқару объектісі болып табылады. Мектепішілік басқару – тиімді нәтижелерге қол жеткізу мақсатында тұтас педагогикалық үдерістің объективтік заңдылықтарын тануға негізделген оған қатысушылардың мақсатты, саналы өзара әсерлесуі. Білім беру ұйымының тиімді қызмет атқаруы менеджментті ішкі басқару жүйесінің тұжырымдамалық негізі ретінде пайдалануға негізделеді, соның нәтижесінде оқу-тәрбие үдерісін ұйымдастыруда адамға бағдарланған тәсіл іске асырылып, ұйым қызметінің күтілетін нәтижелеріне қол жеткізуде барлық ресурстар жұмылдырылады. Педагогикалық менеджменттің бірінші жүйе құраушы факторы – оның мақсаты мен міндеттері. Оны мақсат белгілеуші немесе жобалаушы деп атауға болады.Басқару ісінде ең негізгі мәселе – мақсатты көре білу. Мақсат оның орындалуын дұрыс жоспарлауға және тиімді ұйымдастыруға жол ашады.Ұйымның мақсаттары оның қызмет ету және даму тұжырымдамасын көрсете отырып, мынадай қызметтер атқарады: ағымдағы қызметтің белгісіздігіне (екі ұштылығына) жол бермейді; қызмет нәтижелерін бақылаудың және бағалаудың өлшемдерін айқындайды; анықтауда нақты белгіленген мақсаттар педагогикалық процесс субъектілерінің жұмылып бірлікте жұмыс жасауына ықпал жасайды.Педагогикалық жүйенiң үнемi қозғалыста, үнемi даму үстiнде болуы оқу-тәрбие жұмысында мақсат қою мен жоспарлауды жетiлдiрiп отыруды қажет етедi. Әрине, тәрбиеленушiлердiң бойында белгiлi бiр қасиеттiң қалыптасуын дәл белгiлеу, жоспарлау мүмкiн емес. Ал жоспарлау жеке тұлғаның барынша және жан жақты дамуына қолайлы объективтi жағдай туғызуы тиiс.Сондықтан педагогтардың алдында тұрған мақсаттар мен мiндеттер қоғамның алдындағы жалпы мiндеттер мен мақсаттардың кӛрiнiсi болып табылады. Мақсат жоспардың өзегi болғандықтан ол педагогтiң де, оқушының да әрекеттiн қамтуы керек. Басқару қызметiнiң мақсаты – жұмыс түрлерi мен тәсiлдерiн, оның жалпы бағыттарын айқындайтын бастау.Сапалы түрде мақсат белгiлегенде директормен бiрге мұғалiмдер,оқушылардың да осы жұмысқа тартылуы, оладың әрқайсысыныңпедагогикалық процесте белгiлi бiр құқық, мiндет, жауапкершiлiк арқалауынажағдай жасайды.Мақсат қоюды осылай түсiну кешендi мақсатты бағдарламаны iске асыратын жоспарластыруға мүмкiндiк бередi. Кешендi мақсатты бағдарлама мектепжұмысы жоспарының қысқартылған моделi емес, ол мектептiң жалпыжоспарынан бөлiп алынған барынша маңызды 3-4 мәселенi нақтылана түскен бөлiгi. жүктеу/скачать 201,57 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|