Ә с I гі т I к б I л I m г. А. Кактаева философия
IIТ А Р А У ЭЛЕМ - Ш Ы НДЫ ҚТАР Ж И Ы Н ТЫ ҒЫ
жүктеу/скачать 12,84 Mb. Pdf көрінісі
|
httpkmib.netuchebnikifilosofija.g.kaktaeva-2.pdf
- Бұл бет үшін навигация:
- П ар- менид
| IIТ А Р А У
ЭЛЕМ - Ш Ы НДЫ ҚТАР Ж И Ы Н ТЫ ҒЫ РЕТІНДЕ 3 тақырып. "Материя жэне сана" 1. Болмы сты ң негізгі түрлері. 2. М атерия үғымы. 3. Қозғалыс, кеңістік пен уаңыт. 4. Сана. 1. Болмыс - тарихи ңалыптасңан кең мағы налы , терең ауңымды ф илософ иялы қ үғы м. Әр заманда өмір сүрген ойш ылдар бүл үғы мды көбінесе ж үйелі философиялың толғаныстардың бастапңы негізі деп ңараған. Осы уаңыт- ңа дейін де болмыс туралы бүл көзңарас өз мәнін саңтап келеді. Болмыс туралы философиялың мәселені түсіну үш ін ең алдымен оның адамзаттың ш ынайы өмірінде қан- дай түбегейлі орын алаты ны н үғыну қаж ет. Адамның дүниеге ңатынасының негізінде қандай ңүн- ды лы қ ж атса да, оның бастамасы - болмыс. М әнділік жө- нінде айтңанда не нәрсенің болса да дүниеде болу ж олы немесе тәсілі оның негізін ңүрайды дегенбіз. Болу жолда- ры ж әне сан алуан ңүнды лы ңтар - бәрі де ең алдымен ж ал п ы болуға тиіс. Онда болмыс деген не нәрсе? Б үл сүраңқа оның барлы қ формаларының мазмүнын аш у ар- ңылы ғана ж ауап беруге болады. Болмыстың нақты, жеке формаларының бәріне ортаң ж алпы ңасиет, ол - болу. Философия тарихында таза болмысты абсолюттік ақи- ңат ретінде алғаш ж ари я етіп, дәлелдеуге тырысқан П ар- менид (б.д.д. VI-V) болатын. Оның айтуы нш а дүниеде болмыс қана бар, одан басқа ешнәрсе ж оқ, болмыс - бір- түтас, ол ж іктелм еген, бөлектенбеген. 47 Б ол м ы с м әсел ес ін іц уш ц ы ры м ен сы р ы бар. Болмыст ыц бірініиі цы ры мен сыры мынадай сүраң- тар мен ж ауаптар тізбегіне кел іп тіреледі. - Не өмір сүреді? Дүние. - Қайда өмір сүреді? Осында ж әне бар- лы к жерде. - Ол қалай үзақ өмір сүреді? Қ азір де ж әне әр қ а ш а н дүни е б о л ған , бар ж өн е бола б ер ед і, ол түпкілікті. - Ж еке заттар, организмдер, адамдар, олар- дың тірш ілік ңызметі қалай үзақ өмір сүреді? Олар шек- теулі, өткінші. Дүние болмысы мен ж еке заттардан ңүра- латын нәрселердің болмысының арасы нда айы рмаш ы - лың бар. Сөйте түра, дүниенің өмір сүруінде аж ы рамас бірлік, әмбебап түтасты қ түны п түр. жүктеу/скачать 12,84 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|