Ә с I гі т I к б I л I m г. А. Кактаева философия


Үлы тцлгалардыц өнердегі, гылы м дагы өнегелі өмір-



Pdf көрінісі
бет22/96
Дата04.12.2022
өлшемі12,84 Mb.
#54707
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   96
Байланысты:
httpkmib.netuchebnikifilosofija.g.kaktaeva-2.pdf

Үлы тцлгалардыц өнердегі, гылы м дагы өнегелі өмір- 
лерінен т әлім-т әрбиелік, т аны м ды ц мәні бар хикая- 
ларды цалай т усінесіздер?
1. 
Көне заманны ң үлы ғалы м ы Аристотель ш ығарма- 
лары ны ң бірінде ш ыбынның сегіз аяғы бар деп ж азы п- 
ты. Екі м ы ң ж ы лға таяу уақы т ғалы мдар бүған күмәнсіз 
сеніп келген. Бірде я-алғыз ш ыбын ы зы ңдап м аза берме- 
ген соң ғалымдардың бірі оны қағы п түсіреді де, әзілдеп 
аяғын санайды. Сөйтсе ш ыбында не бары ал ты ая қ бар 
екен. Осыншама уақы т өткенш е мүны тексеру неге еш- 
кім нің ойына келмеген?
44


2. Ертедегі грек философы Сократты өлім ж азасы на 
кескенде, онымен қош тасу үш ін досы келген екен. Сөйт- 
се, Сократ үстазы үйреткен әнді ж анын салып пысықтап, 
қай та-қайтаай ты п отырады. Таңдана қараған досы: "Сен 
ертең өлесің, ал бүгін ән үйреніп ж атңаны ң ңалай?" де- 
генде: "Бүгін үйренбегенде, енді қаш ан үйренем? Өлген- 
нен кейін үйренем бе?", - депті Сократ.
3. Сократ бір бай адаммен сапарлас болады. Жол-жөне- 
кей олар бүл ж ерлерде үры -қары ны ң көп болатынын ес- 
тиді.
- Олар мені таны п ңалса ңайттім? - дейді зәре-ңүты 
қаш қан бай үрейленіп.
- Олар мені таны май ңалса ңайттім? - дейді Сократ 
қуланы п.
4. Б іздің эрамызға дейін 580-500 ж ылдары өмір сүрген 
атаңты ғалы м П ифагор геометриядан көп ж аңалы ңтар 
апщ ан. Оның бір ж олдасы: "Ғалым адам ғой, өмірге пай- 
далы кеңес сүрайын" деп келсе, Пифагордың айтқан ке- 
ңесі мынадай екен:
1) Таразыны елемей өтпе.
2) Ж асты қң а отырма.
3) Отты найзамен көсеме.
4) Қ арлы гаш ты ш аты рды ң астына ңондырма - деген 
екен.
Б үл не дегені деп тексере келсе:
1) Ә ділеттілікті бүзба.
2) Ж етістікке мастанба.
3) Ы залы адамға тиіспе.
4) А узы ж еңіл адамды ж ан ы ңа ж уы тпа - деген екен.
5. А таңты Гиппократ өзіне емделуге келген бір ауруға:
- Есіңде болсын, біз үш еуміз - мен, сен және ауру. Егер 
сен менің ж ағы ма ш ы қсаң екеуіміз бір ауруды оңай жеңе- 
міз. Ал, егер сен оны ң ж агы н да болсаң, мен ж алгы з қала- 
мын да екеуіңді ж еңе алмаймы н, - депті.
6. Ертедегі грек философы Платон: "Ештеңе білмейтін 
және еш теңе де білгісі келмейтін адамнан түңіл, өйткені, 
оған екі бірдей кесел ж абы сңан", - деген екен.
45


7. А тақты Галилейдің ж ер ш ар бітімдес, ол айналы п 
түрады деген ілім іне дін басылары ңарсы ш ы ғы п, сол 
үш ін діни сотңа ш ақырған. 70 ж астағы Галилейді ж үгін- 
діріп қойып:
- Сен райыңнан ңайт, Ж ер айналы п түрады деген ілі- 
мің ж алған деп ж арияла. Сонда сені өлтірмей, аман қал- 
дырайың, - деген.
- Ж арайды, айтайын, - деп уәде береді. Орнынан түра 
беріп:
- Мен райдан қайтқанмен, Ж ер айналуы н тоңтатпай- 
ды ғой, - депті.
8. Бір мекеме басшысы Ш експир ш ы ғарм алары ны ң 
бір бетін бір сағат оңып түсінбеген соң, оны хатш ы сы на 
үсынып:
- Мынаны оңыдың ба? Бүдан не түсінуге болады? - дей- 
ді дегбірсізденіп.
- Оңығанмын. Тек түсінсем бүйырмасын, - депті хат- 
шысы.
- Мен ж ы нданған ш ы ғармы н деп ойлап едім. Қ үдайға 
ш үкір, сау екем ғой, - деп, бизнесмен ңуанып кетіпті.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   96




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет