Ежелгі шығыс елдерінің құқықтық мұралары

5.Қылмыстық құқық

• 5.Қылмыстық құқық
• Ежелгі Қытай заңдарында қылмыстың жалпы 3000 түрі белгіленіп, олар негізгі бес бағытқа жіктелді.:
• 1)мемлекетке қарсы қылмыстар: яғни бүлік шығару, астыртын сөз байласу;
• 2)діни қылмыстар: шамандық жасау, оттың күлін көшеге төгу;
• 3)жеке адамға қарсы қылмыс: кісі өлтіру, дегенге зақым жасау;
• 4)меншікке қарсы қылмыстар:ұрлық, тонау, бөтеннің малын сойып алу т.б.
• 5)әскери қылмыстар: белгіленген уақытта себепсіз әскери жиналу орнына келмеу, сатқындық
• жасау, қорқақтық т.б.
• Мемлекеттің пайда болып, дамуымен байланысты рулық қоғам аясында қолданылған “қанға-қан” жазасы алмастырылып, оның орнын тән жазалары мен өлім жазасы басты. Қытай заңдарындағы жазаның негізгі мақсаты қылмыскерлерді қорқынышта ұстау болды. Осы тұрғыдан жазалардың төмендегідей негізгі түрлері қарастырылды:
• 1)алуан түрлерде қолданылатын өлім жазасы (сотқа өртеу, адамның дене мүшелерін бөлшектеу,
• көзді ойып алу, тірідей жерге көму);
• 2)дене мүшелеріне қатысты жазалар (мұрынды, құлықты жұлу, қолды-аяқты кесу,көзді шұқу,ер адамдарды піштіру);
• 3)айыппұл салу;
• 4)түрмеге, абақтыға жабу. Сонымен бірге бетке қара бояу жағу арқылы көпшіліктің алдына масқаралау жазалары да қолданылады.