Емтихан сұрақтарының жауаптары 50. Өсімдіктердің суыққа төзімділігі


Фотоиммунитет туралы жалпы ұғым. Ырықсыз және ырықты иммунитет факторлары



бет53/56
Дата14.04.2022
өлшемі86,04 Kb.
#31020
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   56
110.Фотоиммунитет туралы жалпы ұғым. Ырықсыз және ырықты иммунитет факторлары.
Өсімдік организмінің патогенді микроорганизмдерге, олардың уыттьг заттарының әсеріне берілмеушілік, қарсы әрекет етушілік қасиеті - иммунитет деп аталады. Өсімдіктёр иммунитеті деп олардың патогендер арқылы пайда болатын ауруларға, сол ауруларды қоздыратын — туғызатын белгілі микроорганизм және басқа қолайлы жағдайлар бола түрса да қабылдаушыльпы, берілмеушілігіне байланысты биологиялық қасиетін айтады. Өсімдіктердің тотеп бергіш (иммунды) түрлеріне, сорттарына аурудың жүғуы, немесе оны қоздыратын патогеннің енуі мүлде мүмкін болмайды, немесе қоздырғыш енген бойына опат болып, осімдіктің осіп-дамуына ешқандай ықпал жасай алмайды. Сонымен, төзімділік деген үгым жалпылау кеңірек тараган, ал иммунитет деген үғым тозімділік қүбылыстарының тек болігі және ең жоғары тгүрі. V '\ ; > ;:-г;.у: *• Қалыптасу жолдарына байланысты иммунитет табиғи тумыстан және табылган (біртіндеп пайда болған) деп болінеді. Тумыстан немесе табиғи иммунитет осімдіктердің оте түрақты (дәл), айкындалган ауруларға мүлде мойымастық, үрпақтарына ауысатын, бірақ сыртқы орта жағдайларынан жоне паразиттердің бейімделушілік ерекшеліктерінен озгере алатын қасиеті. Табиғи иммунитет осімдіктің морфологиялық озгешеліктері сияқты түрлік белгісіне жатады. Соған байланысты коптеген осімдіктер оздеріне үйреншікті емес паразиттермен жүгысуга қабілетсіз болады. Өз кезегінде табиги иммунитетті ырыксыз (активсіз) жоне ырыкты (активті) деп белуге болады. Табиғи ырыксыз иммунитет осімдіктердің оз үлпаларында паразиттердің дамуына, олардьщ барлыгына, немесе жоқтыгына байланыссыз, кедергі жасауга арналған қасиеті. Ондай қасиетгері жабын үлпаларыньщ қүрылысымен, клетка солінің реакциясы, үлпаларында белгілі химиялық қосындылардың (алкалоидтар, фенолдар, таниндер, фитонцидгер, т.б.) болуымен анықталады. Табиғи ырыкты иммунитет деп денесіне паразит үрынган жагдайда немесе енгенде гана осімдіктің қарсылық корсетушілік қасиетін айтады. Бүл жагдайда осімдіктің ауруларга тозімділігі ырықты қорганушылық процестерінің, ерекше қоздыргыштардың үлпаларга енуіне жэне таралуына байланысты іске қосылуымен бейнеленеді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   56




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет