Ескерту материалды таратуғА ӨҢдеуге қатаң тыйым салынады
Шартты рефлекстерді қалыптастыру ережелері
жүктеу/скачать 10,96 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 82. Ми қыртысында уақытша байланыс қалыптасуының нейрофизиологиялық механизмдері
- 83. Шартты рефлекстердің тежелуі
| 81. Шартты рефлекстерді қалыптастыру ережелері
Шартты рефлекстің физиологиялық негізін уақытша байланыстың тұйыкталу қасиеті қүрады. Уақытша байланыс дегеніміз - шарггы жэне шартсыз тітіркенулерді ұштастырганда пайда болатын, эргүрлі ми кұрылымдары арасьшдагы бслгілі карым-катынасын калыптастыратын мидың нсйрофизиологиялық, биохимиялық және кұрылымдык озгерістерінщ жиынтыгы. Зерденщ де тетіктері осы қарым-қагынасты беліілейді. Олардын жадыда сакгауын жэне еске түсіруін камтамасыз етеді. 82. Ми қыртысында уақытша байланыс қалыптасуының нейрофизиологиялық механизмдері Шартты рефлекстің пайда болу механизмінің негізіне үлкен жарты шарлар қыртысындағы уақытша жүйкелік байланыстың тұйықталу принципі жатады. Уақытша байланыс дегеніміз – шартты және шартсыз тітікендіргіштерді ұштастырғанда пайда болатын, әртүрлі ми құрылымдары арасындағы белгілі қарым-қатынасын қалыптастыратын мидың нейрофизиологиялық, биохимиялық және құрылымдық өзгерістерінің жиынтығы. И.П.Павловтың пікірі бойынша, уақытша байланыс ми қыртысының шартты тірікендіруді қабылдайтын талдағыш орталығы мен шартсыз тітіркендіруді қабылдайтын өкілдік орталығы арасында тұйықталады. Уақытша байланыстар ми қыртысы деңгейінде қалыптасады. Физиолог Э.А.Асратянның пікірі бойынша, шартты рефлекстер ми қыртысында және оның астындағы орталықтар арасындағы көптеген тура және кері байланыстар арқылы тұйықталады. Бұл байланыстың тұйықталуы зерде механизмдері мен ми қыртысы орталығындағы үстемдік (доминанттық) ошақтың пайда болуына тәуелді 83. Шартты рефлекстердің тежелуі Жүйкедегі бірыңгай кұбылыстардың екі жаты құрайтын, козу мен тежелудің тене теңдік аракатынасы жануарлар мен адамның сыртқы ортаның өзгермслі түрткілеріне бейімдслу ісэрскетінің нэтижссін анықтайды Шартсыз тежелу - жүйке жүйесінің гуа біткен қасиеті. Ол - сыртқы бөтен түрткілердің теріс индукция эсерінен мінез эрекетінің кенеттен элсіреуі немесс басылып қалуы. Мүның себебі эртүрлі жаңа тітіркендіргіш бағдарлау рефлексін туғызады. Ш арпы тежелу - жүйкенің жүре иемденген касиеті. Ол шартты рефлекс сиякты қүрылады. Шартты тежелудің бірнеше ерекшеліктері болады. 1. Ол тітіркендірулер нығайтылмаған жагдайда қалыптасады. 2. Оны жаттықтыруга болады, яғни өайталатан жағдайда, әсіресе жас кездерде, рефлексті жасау жеңілдейді. 3. Шартты тежелудің коріністері жүйке жүйесінің даралама қасиетіне байланысты. Қызба кісілсрде, байсалды адамдарға Караганда, шартты тежелу қиын жэнс баяу қалыптасады. 4. Шартты тежелу шартсыз рсфлекстің нығайту күшінен тәуелді кследі. 5. Шартты тежелу бүрын қалыптастырылган рефлекстің беріктігіне байланысты болады. Мызғымайтын түрақты шартты рефлекстер тежелуге, жаңа үйренгендерге Караганда киын көнеді. Тежелулер өзара әрекеттесін бірін-бірі күшейтеді жүктеу/скачать 10,96 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|