Еуразия гуманитарлық институтының хабаршысы тоқсандық журнал 2001 ж шыға бастаған 2016

 
200 
2
 
Галкина-Федорук Е.М. Об экспрессивности и эмоциональности в языке//сб. статей по 
языкознанию. – М., 1958. – С. 121. 
3
 
Осипов  Ю.М.  Об  уточнении  понятия  «эмоциональности»  как  лингвистического 
термина. – М., 1970.  
4
 
Нургожина  Ш.И.  Эмоциональность  и  экспрессивность  высказываний  устной 
казахской речи//Вестник КазНУ. Сер. Филологическая. - 2001. - №14. 
5 
Кулигина Т.И. Категория оценки и средства ее выражения в 
современном немецком языке. –
 
Дис. канд. филол. наук. –
 
Горький, 1984.
 
6
 
Аглетдинова  Г.Ф.  О  соотношении  оценочности,  образности,  экспрессивности  и 
эмоциональности в семантике слов. – Уфа, 1996. 
 
 
 
РЕЗЮМЕ 
 
В  данной  статье  рассматривается  соотношение  понятий  эмоциональность,  оценочность, 
экспрессивность.  Исследование  эмоциональности  и  смежных  с  ней  понятий  показало 
необходимость их дифференциации, так как данные категории вполне самостоятельны и различны 
по  своей  природе:  эмоциональность  связана  с  выражением  чувств,  ощущений  говорящего, 
экспрессивность  -  с  выразительностью  речи,  представлением  и  намерением  убедить  адресата, 
оценочность  -  с  характеристикой  человека  или  предмета  реальной  действительности  на  основе 
ценностной значимости. 
 
RESUME 
 
In this article the ratio of the concepts of emotionality, estimation, expressivity is considered. The 
research  of  emotionality  and  related  concepts  has  shown  the  need  of  their  differentiation  as  these 
categories are quite independent and various by the nature: emotionality is connected with the expression 
of  feelings,  feelings  of  the  speaker,  expressivity  with  expressive  speech,  presentation  and  intention  to 
convince the addressee, estimation with the characteristic of the person or  an object of reality based on 
the valuable importance. 
  

 
201 
УДК 81’33 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Г.К. Исмаилова  
Государственный университет 
имени Шакарима города Семей, 
канд. филол. наук, доцент  
 
С.В. Измайлов  
Государственный университет 
имени Шакарима города Семей, 
магистр филологии 
 
 
Обучение говорению 
на английском 
языке по опорным 
картинкам 
 
Аннотация 
В  статье  рассматривается  проблема 
обучения  говорению  на  английском  языке. 
Авторы 
изучили 
виды 
упражнений 
с 
рассказом  по  картинке.  На  основании 
проведенных  экспериментов  рекомендуется 
использовать  серию  опорных  картинок, 
показывающих 
действия 
героев 
одной 
истории. 
Ключевые  слова:  английский  язык, 
говорение,  обучение,  упражнение,  сказко-
терапия,  рассказ  по  картинке,  опорные 
картинки. 
 
 
При 
изучении 
английского 
языка 
каждый  замечал,  как  трудно  начать  говорить 
на  иностранном  языке,  строить  фразы  и 
предложения. Преподавателям на уроках тоже 
бывает  нелегко  разговорить  учащихся  так, 
чтобы они увлеклись темой урока и не думали 
только о грамматике и построении предложе-
ний.  Когда  преподаватель  просит  учащихся 
обсудить 
на 
английском 
какую-нибудь 
проблему, высказать доводы  «за» и  «против», 
студенты  могут  только  обозначить  свою 
позицию  и  высказать  несколько  основных 
доводов, тогда как на родном языке они могут 
половину 
урока 
обсуждать 
множество 
аргументов  «за»  и  «против»,  приводить 
многочисленные  примеры.  Если  же  студенты 
сперва  готовятся  к  ответу,  набрасывают 
основные  доводы  на  бумаге,  то  они  полнее 
отвечают, и их речь на английском становится 
богаче  по  лексике  и  грамматике.  Еще  легче, 
если рассказывать можно по опорным схемам 
и картинкам. В этой статье речь пойдет о том, 
как улучшить говорение на английском языке 
с помощью опорных картинок. 
Целью 
данной 
статьи 
является 
рассмотрение  некоторых  методик  обучения 
говорению на английском языке. 
Рассказ по картинке можно применять на 
всех  уровнях  обучения,  как  для  детей,  так  и 
для  взрослых.  В  нашей  статье  мы  применяем 
рассказ  по  картинке  для  обучения  взрослых 
студентов, которые уже имеют большой запас 
лексики    и    грамматики,   чтобы   составлять 

 
202 
связные рассказы. Объектом технологии в данном случае можно назвать упражнения типа 
«Посмотрите  на  картинки  и  составьте  историю  на  английском  языке».  Например,  в 
учебнике  «Деловой  английский»  Шелковой  Т.Г.  и  Лясецкой  Л.А.  приводится  подобное 
упражнение (смотрите рисунок 1) [8, с. 466.]. 
 
 
 
Рисунок 1. Подарок на день рождения 
 
Актуальность  этих  упражнений  в  том,  что  они  помогают  студентам  составить 
рассказ  на  английском,  а  не  просто  называть  вещи  или  факты,  глядя  на  одну  картинку. 
Юмористическое содержание или оформление картинок повышает мотивацию студентов, 
превращает составление рассказа в игру. 
Новизна таких упражнений в том, что ранее в учебниках английского языка работа 
по  картинке  использовалась  только  на  начальном  этапе  изучения,  в  частности,  в 
учебниках для школы и в учебниках делового английского для начинающих. В учебниках 
для языковых специальностей рассказ по картинке дается только в учебниках для первого 
курса, после чего такой вид работ больше не используется. Мы же предлагаем студентам 
всех  курсов  рассказывать  по  серии  из  4-5  картинок,  описывающих  одну  историю  или 
сказку. 
Вся  изученная  учебная  литература  представляет  собой  практический  курс,  где  в 
конце каждой главы даются упражнения для рассказа по картинке [1], [2], [8]. 
В статье использованы следующие методы: 
- сравнение различных упражнений с работой по картинке: дошкольных, школьных 
и вузовских.  
-  эксперименты  по  применению  упражнений,  чтобы  учащиеся  могли  рассказать  на 
английском языке связную историю. 
Задачей данной статьи является разработка такого подхода к упражнениям с работой 
по  картинкам,  который  позволит  заговорить  на  английском  студентам  с  разными 
уровнями знаний. 
Представляло интерес выяснить, каким образом можно улучшить навыки говорения 
на  английском  языке  у  студентов.  Трудно  побудить  студентов  говорить  на  английском 
языке  на  уроке.  На  уроках  студенты  в  основном  слушают  преподавателя,  поэтому  из 
навыков  применения  английского  у  студентов  больше  развивается  слушание,  чем 
говорение и больше чтение, чем письмо. 
В разделах  «говорение» в  учебниках предлагаются такие упражнения, как ответить 
на вопросы по прочитанному тексту, обсуждение текста, английских пословиц, спорных 
вопросов,  составление  доводов  «за»  и  «против»,  обсуждение  фильмов  и  диалогов.  В 
настоящее время, с широким внедрением видеофильмов и аудиодиалогов на уроке работа 
по  картинкам  ушла  в  прошлое,  хотя  именно  опорные  картинки  побуждают  студентов 
придумать и рассказать историю, а не просто описать готовый фильм. 
Мы  провели  серию  экспериментов  по  использованию  рассказа  по  картинке  на 
уроках английского языка в вузе. Мы использовали рассказ по одной картинке [8]: 
 

 
203 
 
 
Рисунок 2. В магазине 
 
Также мы использовали рассказ по нескольким картинкам [2]: 
 
 
Известный  художник-карикатурист  Х. 
Бидструп  как-то  изобразил  реакцию 
четырех  людей  на  одно  и  то  же 
происшествие:  некто  нечаянно  сел  на 
шляпу  отдыхающего  на  скамейке 
человека. В результате: холерик пришел 
в 
ярость, 
сангвиник 
рассмеялся, 
меланхолик  страшно  огорчился,  а 
флегматик невозмутимо надел шляпу на 
голову. 
Рисунок 3. Характеры 
 

 
204 
 
 
 
 
 
 

 
205 
 
 
Рисунок 5-8. Сказка «Лиса, заяц и петух» 
 
 
После этого мы использовали рассказ по 
серии картинок об одной истории: 
В  результате  мы  увидели,  что  студенты 
старших  курсов  лучше  всего  работают  по 
серии  картинок  об  одной  истории.  Студенты 
говорили  по-английски  на  много  минут 
больше,  строили  больше  предложений  и 
рассказывали  с  большим  энтузиазмом,  чем 
просто  отвечая  на  вопросы  о  прочитанных 
текстах.  Поэтому  предлагаем  дополнять 
упражнения на говорение подобными сериями 
картинок [6]: 
Таким 
образом, 
мы 
сопоставили 
некоторые  виды  работ  на  развитие  навыка 
говорения  студентов  на  иностранном  языке. 
На уроках мы опробовали варианты рассказов 
по  картинкам  по  теме  урока  («В  магазине») 
или  же  на  свободную  тему  (сказки, 
произведения художественной литературы). В  
 
результате  выяснилось,  что  студенты  старших  курсов  лучше  всего  работают  по  серии 
опорных  картинок,  показывающих  действия  героев  одной  истории.  Повысилось 
количество  речи  студентов  на  английском  языке.  Мотивацию  учащихся  к  занятиям 
повышают  юмористические  рисунки  (карикатуры),  а  также  цветные  рисунки  к  сказкам, 
богато украшенные орнаментом и нарядной одеждой сказочных зверей. 
Рисунок 4. Случай в саду 
 

 
206 
Практическая  значимость  этих  рекомендаций  в  том,  что  преподаватели  могут 
использовать  на  занятиях  по  практическому  курсу  английского  языка  подобные  серии 
опорных картинок, описывающих сюжет  сказок и художественных произведений, чтобы 
улучшить говорение учащихся на английском языке. 
 
 
СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ 
 
1
 
Аракин В.Д.  Практический курс английского языка. 1 курс.  – М.:  Владос, 1999.  - С. 
281. 
2
 
Аракин В.Д. Практический курс английского языка. 3 курс.  – М.:  Владос, 2005.  - С. 
204. 
3
 
Белозерова О.М. Тематические карточки. Город. Транспорт.  – М.: ТЦ Сфера, 2005. - 
С. 5. 
4
 
Белозерова О.М. Тематические карточки. Профессии. Хобби. – М.: ТЦ Сфера, 2005. - 
С. 7. 
5
 
Благовещенская Т.А. Гусеница Алина и ее друзья = Aline-Caterpillar and Her Friends. – 
М.: АЙРИС-пресс. - С. 4. 
6
 
Кондрашова Л. Терем-теремок. Русские сказки. – М.: Эксмо, 2009. - С. 5. 
7
 
Шалаева Г.П. Большая книга логических игр. – М: АСТ: СЛОВО, 2013. - С. 73. 
8
 
Шелкова Т.Г., Лясецкая Л.А. Деловой английский. Часть 1. – М.: Вече, 1999. - С. 466. 
 
 
 
ТҮЙІН 
 
Мақалада  ағылшынша  сөйлеуге  үйретудің  мәселесі  қарастырылады.  Авторлар  сурет 
бойынша әңгімесі бар жаттығулардың түрлерін зерттейді. Өткізілген эксперименттердің негізінде 
бір  әңгіменің  кейіпкерлерінің  іс-әрекетін  көрсететін  тірек  суреттерінің  сериясын  пайдалануға 
кеңес беріледі. 
 
RESUME 
 
In  this  article  we  consider  the  problem  of  teaching  speaking  English.  The  authors  have  studied 
types  of  the  exercises  with  speaking  on  the  picture.  Based  on  the  conducted  experiments  it  is 
recommended to use a series of supporting pictures showing one story and actions of its characters. 
 

 
207 
ӘОЖ 821.512.122 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Б.А. Рахметова  
Ы.Алтынсарин атындағы  
Арқалық мемлекеттік 
педагогикалық институты,  
филол. ғыл. канд., доцент 
 
 
Тынымбай 
Нұрмағанбетовтың 
бір әңгімесі туралы 
 
Аннотация 
Мақалада  көрнекті  қаламгер  Тынымбай 
Нұрмағанбетовтың 
«Қадір 
түні» 
әңгімесі 
көркемдік  идеялық,  тақырыптық,  суреткерлік 
шеберлік тұрғысында талданады.  
Юмор, сатира секілді көркемдік тәсілдерді 
қолданудағы машығы сөз болады. 
Түйін  сөздер:  Т.  Нұрмағанбетов,  идея, 
тақырып, сатира, юмор, жазушылық шеберлік. 
 
 
Жазушының  «Қадір  түні»  әңгімесіндегі 
оқиға  негізінен  шағын  бір  әулеттің  адамдары 
арасында  өтеді.  Ораза  айында  ауыз  бекітіп, 
қасиетті  Қадір  түнін  қарсы  алуға  ниет  етіп 
отырған  Ақкене  шал  мен  Жиза  кемпірдің  үйіне 
маңайында  бөлек  тұрып  жатқан  баласы  Ергене 
мен  қызы  Орамал  үй  –  іштерімен  ауыз  ашарға 
келеді.  Кемпір  мен  шал  қасиетті  түннің 
қарсаңында балаларының келгеніне қуанып бәрі 
қауқылдасып  отырып  ауыз  ашады.  «Ораза 
тұтқан кемпір шалдан гөрі тұтпағандар ашығып 
қалған  екен.  Әсіресе  Ергене  бала  –  шағасымен 
дастарханға  қойылған  әртүрлі  тағамдарды 
жаудай  жапырды.  Кемпір  –  шалдың  тісі  өтпей, 
дастарханда  сәреден  ауыз  ашарға...  ауыз 
ашардан  сәреге  сырғып  келе  жатқан  туралған, 
қатқан  нандар  жүр  еді,  анау  –  мынау  тістің 
қажауына  келмейтін...  қатқан  құрт  –  ірімшіктер 
де  бар  –  ды.  Ергененің  оқуды  жарытпағанмен, 
ішіп  –  жеу  жағын  қатыратын  Ойқара,  Шойқара 
дейтін  екі  қазанбас  қарасы  күтірлетіп  соққанда 
қатқан  нанның  да  қалай  жұмсарып,  құрт  – 
ірімшігі  қалай  үгітіліп  кеткенін  аңдамай  қалған 
шығар» [1, 174], – деп автор юморлық детальмен 
бір іліп өтіп, әңгімені ары қарай жалғастырады. 
Дастарқан жиылған соң Орамалдың күйеуі 
Ойбастың:  «Қадір  түнін  әркім  өз  үйінде  қарсы 
алуы  керек  екен»,  -  деген  сөзі  сеп  болып, 
балалар  үйді  –  үйіне  тарқасады.  Ұйықтамай 
Қадір  түнін  күзетіп  Қыдыр  атаны  күтпекке 
бекінген  кемпір  мен  шал  оны  –  мұны  әңгіме 
қылып  жантайысып  жатып  ұйықтап  кетеді. 
Түннің  бір  уағында  далаға  шыққысы  келіп 
оянған  Ақкене  шал  ауыз  үйден  кәлөшін  таба 
алмай аң-таң болады. Шал мен кемпір екеуі бұл 
оқиғаны  Қыдыр  келдіге  балап,  жақсылыққа 
жориды. 
Әңгімені 
оқи 
отырып 
ауыл 
адамдарының,  оның  ішінде  жасы  ұлғайған       
кісілердің       бойынан      аңғалдық, 
 

 
208 
аңқаулық  секілді  қазақы  мінездерді  тап  басып  танимыз.  Жазушы  Тынымбай 
Нұрмағанбетовтың  қаламдас  інісі  болып  келетін  Жолтай  Жұмат  оның  шығармашылығы 
туралы мақаласында: «Қаламгердің ең елеулі ерекшелігі – ол ауыл өмірін, ондағы адамдар 
психологиясын  өте  жақсы  біледі.  Бұл  –  бір.  Екіншіден,  ол  ел  ішіндегі  ауызекі  юморды 
жақсы  меңгерген.  Шығармаларында  сол  әдемі  күлкіні  әсем  жымдастыра  алады. 
Үшіншіден,  Тынымбай  әңгімелерінде  жасанды  оқиға  сирек  кездеседі,  бәрі  де  өмірдің 
өзіндей. Көз алдыңа бір сәтте тірі сурет келе қалады», - деп атап өтеді [2]. 
Түн жарымы ауа бергенде тағы оянған шал тысқа шықпақшы болып қараңғыда ауыз 
үйді  қарманып  жүргенде  жоғалып  кеткен,  «Қыдыр  ата  киіп  кеттіге»  имандай  сеніп 
отырған кәлөштің бір сыңары қолына ілігеді. Кәлөш едәуір ластанған көрінеді. Бір аяғына 
өзінің  табылған  кәлөшін  киіп,  екінші  аяғына  сірісінен  басып  кемпірінің  кәлөшін  киіп 
далаға шығып, суыққа тоңып келген шал бұл «ғажап» істі кемпіріне жеткізуге асығады: 
«- Кемпі-ір-р, ғажа- ап енді болды-ы! – деді шал қалшылдап жатып. 
- Тағы не боп қалды? 
- Қыдыр ата қайтып келіп, сыңар кәлөшімді тастап кетіпті. 
- О, сұмдық! Сонда біреуін ғана киіп кеткені ме? 
- Сен шошып жатырсың... 
- Шошымағанда қайтейін. Ол жарықтықтікі де қызық қой. Екеуін де киіп кетпей ме, 
болмаса екеуін де тастап кетпей ме? 
- Жо-оқ, кемпір... – дей берді шал әлі де қалшылдап жатып.  – Сол кәлөштің бірінің 
менде қалып, екіншісінің Қыдыр атада кеткенін жақсылыққа балап жатырмын. Жартысы 
менікі,  жартысы  сенікі  шығар.  Ойбай  –  ау,  несібені  де,  бақты  да,  жасты  да  жарықтық 
Қыдыр атаның өзімен бөлісер болсам... 
Кемпі-ір-р,  бұл  көп  адамға  айтыла  бермейтін  құпия  болсын,  Қыдыр  ата  бейпіл 
сөйлеуді ұнатпайды» [1, 178]. 
Сәресіні  ішіп  болғаннан  кейін  дін  жолына  бар  ықылас  –  пейілімен  берілген  тақуа 
Ақкене  шал  Қыдыр  атаның  өз  табалдырығынан  аттауына,  сыңар  кәлөшін  кигеніне 
шүкіршілік  етіп  ата-баба,  дін  мұсылмандарға  бағыштап  құран  оқиды.  Тәспісін  аударып 
отырып қалғып кеткен шал есіктің қатты тоқылынан оянады. 
Осы  есік  тоқылынан  былай  қарай  оразасын  ұстап,  намазын  оқып,  барға  қанағат 
жоққа салауат айтып, бейбіт өмір кешіп жатқан шаңырақта мазасыз күндер басталады... 
Есікті ашқан шал мінезіне қарап жұрт Едіреңмұрт атап кеткен Құтбайды, Құтбайдың 
қолтығына қысқан өзінің сырғалы кәлөшін көріп айран – асыр болады. 
Төрге отырып сөз бастаған Едіреңмұрттың әңгімесінің ұзын – ырғасы төмендегідей 
болып  шығады.  Таңертең  мал  қорасына  кірсе,  біреуін  сойып  сатамын,  екіншісін  жеймін 
деп отырған екі ісегі жоқ болып шығады. Асып-сасып айналаны шарлап, ауылдастарының 
мал қорасына көз тастап, ештеңе таппайды. Із кесейін десе, таңертеңгілік қар жауған. Ал 
қойлар,  сірә,  қар  жауғанға  дейін  ұрланған.  Еңсесі  түсіп  үйіне  қарай  келе  жатқанда  әлі 
тастамай қолтығына қысып отырған, сірісіне сырға таққан кәлөшті тауып алады. Сырғалы 
кәлөштің  Ақкененікі  екенін  және  ол  кісінің  біреудің  ала  жібін  аттамайтын  тақуалығын 
білетін  Едіреңмұрт  шалдан  күдіктенбесе  де,  бұл  кәлөштің  айдалада  жатқанынан 
күдіктенеді. Сол «күдіктің» түйінін шешу үшін кәлөштің иесінің үйіне келеді. 
Ыңғайсыз жағдайда қалған Ақкененің есіне осыдан бір күн бұрын «бәлен жерден ұн, 
түген жерден көмір әкеліп беремін» деп ұлы Ергененің сыртқы есіктің кілтін алғаны есіне 
түседі.  Сондай-ақ  сол  Ергененің  өткен  жылы  көрші  ауылдан  бұзау  ұрлап,  ақыры  сиыр 
төлеп  әрең  құтылғаны  да  ойына  оралады.  «Ақкененің  баласы  сөйтіпті»  деген  әңгімеге 
қалмайын  деп  қорасында  бұзаулауға  таяу  тұрған  жалғыз  сиырын  іздеушінің  қолына 
жетектетіп жіберген де шалдың өзі еді.  
Оқиға  барысында  Едіреңмұрттың  екі  қойын  Ергененің  ұрлап,  базар  асырып 
жібергені  белгілі  болады.  Ұрлығын  әкесінің  алдында  өзі  мойындайды.  Ал  жоғалған 
кәлөштің «тарихына» келер болсақ, бұл іске әкесін жегу арқылы Ергене өз ізін жасырғысы 

 
209 
келген. «Өлмелі шалмен соттағылар тәжікелесіп жүрсін бе, шалдың шама – шарқын көріп, 
екі  –  үш  ауыз  тілдескен  соң-ақ  қайтарып  жіберер,  сонымен  Едіреңмұрттың  екі  қойы  да, 
шалдың сырғалы кәлөші жайы да ұмытылмай ма?»  - деген Ергененің пасық ойы соңыра 
нақты әрекетке ұласып, арам ниеті іске асады. 
Қадір  түні  кәлөштің  жоғалғанын  Қыдыр  атадан  «көріп»  жақсылыққа  балайтын 
бейкүнә,  күлкілі  жағдайдан  басталған  оқиға  дами  келе  келеңсіз  жайттарға  жалғасады. 
«Халық  өміріне  енген  мына  жаңа  заман,  жаңа  өмір  жазушыны  бізге  жаңа  қырынан 
таныстырды. Оның адамгершіліктен, ізгіліктен жаралған жеңіл, жылы юморы қажеттілік 
туған жағдайда суық жүзді сатира да бола алатынын жаңа, соңғы жылдары жарық көрген 
шығармаларынан  көреміз»  -  деген  тұжырым  жасайды  Сәуле  Нұрлығаян  [3,  189]. 
Т.Нұрмағанбетов шығармашылығы жайлы мақаласында. 
Ақыры  Ергене  Едіреңмұрттың  қойын  қайтармай  іс  ушығып  сотқа  жетеді.  Қой 
ұрланған айыпкер ретінде үш күн сот кеңсесінде тергеушіге жауап беріп жүрген Ақкене 
үйге келіп болған жайлар жайлы ешкімге тіс жарып ештеңе айтпай, екі күн пеш түбінде 
жатып үшінші күні қайтыс болды. 
Моральдық тұрғыдан қарасақ та, имандылық тарапына бұрсақ та, Ергене үлкен күнә 
жасады.  Қорасында  қырық  қойы  бола  тұра  бөгденің  қорасына  түсіп  қойын  ұрлады. 
Онысымен қоймай жасаған ұрлығын әкесіне жабуды ойластырды. Мұндай масқараға төзе 
алмаған  Ақкене  шал  ұяттан  жер  басып  жүре  алмай  дүниеден  өтті.  Жазушы  шектен 
шыққан  азғындықты  астарлы  юмор,  уытты  сарказммен  өрнектеп  замандастарымыздың 
бойындағы келеңсіз қылықтарды аяусыз әшкерелеген.  
Тіпті әкесінің өлімі де Ергенені тәубесіне түсіре алмайды. Ұрланған екі қойдың құны 
мен күнәсін о дүниеге әкесінің мойнына қарыз етіп іліп жіберуге де бейіл ол. Қараңыз: «-
Бұл кісіден ала алмай қалған қарыздарыңыз бар ма?» 
Жұрт бірауық тым – тырыс қалды да... Кенет Едіреңмұрт орнынан көтерілді.  
- Ақаңда аласым жоқ, бірақ мына баласы Ергене Ақаңның сырғалы кәлөшін киіп, көз 
алдап, екі  қойымды ұрлап еді. Сол Ергенеден әруақ алдында  «қойларыңды қайтарамын» 
деген уәдесін алсам деген едім, - дегені. 
Енді  «әкемнің қанша қарызы болса да құтыламын»  - деп жылаудың да басы артық 
секілді. Едіреңмұрт әкесін емес, өзін қарыздар етіп тұрған жоқ па? 
... Ергене енді алақтап, сасқанынан әкесіне қарады. Бірақ өлгеннің аты өлген екен-ау. 
Бұл  жолы  шалдан  қайран  болмады.  Сырғалы  кәлөшін  бір  түн  кигенге  ол  дағы  тоңкеріс 
бола қалыпты... сабаз мұны елең – құлаң етпеді» [1, 190]. 
Әңгімеде автор заман ағымы, уақыт тезіне төзе алмай сынақтан сүрініп, кісілік бет-
бейнесін жоғалтқан замандас бейнесін көрсеткен. 
 
 
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 
 
1
 
Нұрмағанбетов Т. Ауғандық құстар. – Алматы: Жазушы, 2008. – 288 б. 
2
 
Жұмат Ж. Әдепкі әсер ізімен // Егемен Қазақстан. – 2013. – 19 наурыз. 
3
 
Нұрлығаян С. Өмір өрнектері // Жұлдыз. – 2011. - №7. 
 
 
РЕЗЮМЕ 
В  статье  с  позиции  художественного,  идейно-тематического,  изобразительного  мастерства 
анализируется рассказ известного писателя Тынымбая Нурмагамбетова «Ночь предопределения».  
 

жүктеу/скачать 3,83 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: