көбінесе көздің шамадан тыс жұмыс істеуі (кернеуі): қызыл, қабынған, сулы немесе қышынған көздер, бас ауруы. көзді шамадан тыс ысқылайды немесе жыпылықтатады, көзін сығырайтады және қылилатады.
суретті (кітапты) тым жақын немесе үстелдің үстіне тым төмен еңкейеді. суреттерді көргенде немесе бетті оқығанда басын бұрады немесе еңкейтеді.
нысандарды, суреттерді қарау кезінде көзді бір объектіден екіншісіне ауыстыру қиын және дұрыс орынды сақтау үшін саусақты пайдаланады.
Қозғалмайтын объектілерге әрең назар аударады және қозғалатын объектіні бақылайды.
Ол жарқын жарықтан, күн сәулесінен аулақ болады, заттарды қараған кезде көзді жабады немесе қалқалайды, бүйірлеп қарайды.
тікелей көзбен түйісуден қашады.
Қозғалатын заттарды немесе адамдарды көргенде ыңғайсыздық сезінеді немесе ша- мадан тыс қайта қабылдайды.
Доп немесе басқа бала сияқты қозғалатын заттардан жалтарады немесе аулақ бо- лады.
II
Ол қозғалыстарды байқамайды, көбінесе қозғалатын заттарға, мысалы, әткеншекке сүрінеді.
көрнекі ақпаратқа, мысалы, жолдағы кедергілерге кеш жауап береді.
Ол ашық және қараңғы қарам-қайшылықты, жиектер мен шағылыстарды байқамайды.
жарқын жарық, тікелей күн сәулесін іздейді, жарқыраған заттарға қарауды ұнатады.
Ұзақ уақыт бойы көздің алдында саусақтардың бұрылуын немесе тербелісін байқай алады.
нысандарды, суреттерді көздің алдында әртүрлі бұрыштарда қарастырады (оларды еңкейе бұру)
жиі және ұзақ уақыт бойы ол машиналардың дөңгелектерінің, зырылдауықтың, басқа ойыншықтар мен тұрмыстық заттардың (кір жуғыш машинаның барабаны) және т. б. қозғалысын бақылайды.
Ол жарықтың қосылуы мен өшірілуін, краннан шыққан судың ағуын, кілемнің өрнектерін, күн сәулесін немесе теледидардағы жарқыраған суреттерді (мазмұнға емес, суретке қызығушылық) мұқият қарауды ұнатады.
III
моншақтарды тізу, белгілі бір тәртіппен өрнек салу, жолды табу проблемалары бо- луы мүмкін (бір жерден екінші жерге ауысқан кезде адасудың және жаңа жерде жол таппаудың үлкен мүмкіндігі бар).
нысандарды, суреттерді, белгілер мен сөздерді таңдау және олардағы айырмашылықтарды іздеу қиын, объектілердің тиесілігін ажырату қиын.
суреттерді қарау, тапсырманы оқу немесе тақтадан жазу кезінде ұзақ уақыт назар аудару қиын. көрген немесе оқығанның көру қабілеті нашар.
тұрмыстық заттар мен құралдарды тез және дәл ұстау және пайдалану, киіну, баспалдаққа көтерілу, сурет салу, қолдану, сызық бойымен қайшымен кесу, оқу процесінде тапсырмаларды орындау (қолдың қимылын басқару үшін көзді қолдана алмайды).
Допты дәл қолмен ұстай алмайды, допты аяғымен ұрғанда жиі жіберіп алады. мақсатқа жету үшін ойындарда нысанаға әрең түседі: кегланы қағып, допты қорапқа лақтыру, магнит-ілгекке балыты ұстау (ойында)
пирамида сақиналарын өзекке тізу, тар заттарды тесіктерге салу (мысалы мозаика- да), жіпті моншақтарға өткізу қиын.
Ол суретті бояған кезде лабиринтте сызық сызған кезде сызықтың шекарасында дәл тұра алмайды.
сурет беру қиын. сурет өрескел болуы мүмкін. Ол парақта, кітап бетінде нашар бағдар жасайды.
