10 тақырып. Қазіргі заманғы ғылым деңгейінің ерекшеліктері. Қазіргі заманғы постбейклассикалық ғылымның сипаттамасы. Ғылыми зерттеудің жаңа стратегиясы және өздігінен дамитын синергетикалық жүйені меңгеру. Пәнаралық синергетика және синергетика қағидаты.
11 тақырып. Зерттеу қызметіндегі құндылықтар. Ғылым этосы. XX ғ. соңындағы ғылымның этикалық аспектілері және ғылымдағы гуманитарлық бақылау. Ғылыми-техникалық жобалардың экологиялық және әлеуметтік-қоғамдық сараптамасы. Бейтарапты-құндылықтық зерттеу идеалының дағдарысы. Экологиялық этика және ғылым. Сциентизм және антисциентизм. Мәдениеттегі ғылымның жаңа жүйелері. Ғылымның жаһандық контекстісі. Ғылыми ақпараттың ғылымның өсуі және ғылым әлемінің өзгеруі.
12 тақырып. Ғылым әлеуметтік институт ретінде. Ғылыми қызметті ұйымдастыру: құрылымы, белгілері, өлшемдері. Ғылымға әлеуметтік институт ретінде көзқарас: негізгі әдістері. Ғылыми қызметтің институционалдық түрлерінің тарихи дамуы: негізгі ағымдары. Ғылыми қоғамдастықтардың тарихи типтері. Ғылыми мектептер мен ғылыми бағыттар туралы түсінік. Ғылыми білімді транляциялаудың формалары мен тәсілдері: тарихи динамика. Ғылыми қызметке кәсіби талаптар.
13 тақырып. Ғылыми қоғамдастықтардың құндылықтары мен нормалары. Ғылымның құндылықтық өлшемде институтталуы. Ғылымның компьютерленуінің маңызы мен әлеуметтік салдарлары. Ғылым және билік. Ғылым және экономика. Ғылым және нарықтық қатынастар. Ғылым және әлеуметтік жауапкершілік. Ғылым – қазіргі заманғы мемлекеттің қызметінің басты бағыты.
14 тақырып. Қазіргі ғылыми білімнің құрылымындағы жаратылыстану ғылымдары. Жаратылыстану ғылымдары және мәдениет. Жаратылыстану және техниканың дамуы. Жаратылыстану және қоғамның әлеуметтік өмірі. Жаратылыстану және дүниенің ғылыми бейнесі.
15 тақырып. Жаратылыстану ғылымдарының классификациясы. Физика және гуманитарлық білім мен жаратылыстанулық-ғылыми білімнің синтезі. Синергетиканың осы синтездегі рөлі. Биология және дүниенің қазіргі заманғы эволюциялық бейнесінің қалыптасуы. Биологиялық эволюциялық теориядан ғаламдық эволюционизмге. Математикалық әдістер және ғылыми білімнің қалыптасуы. Космос және техногенді өркениеттің ғаламдық мәселелері. Астрономия және адамзаттың ғарыштық болашағының келешегі. Алғашқы техникалық ғылымдар қолданбалы жаратылыстану ретінде.
