Ғылымның объекті



бет27/32
Дата16.05.2023
өлшемі119,66 Kb.
#93339
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   32
7. Болжау әдісі зерттеушінің қатысынсыз педагогикалық жүйе немесе білім беру жүйесінің қозғалысын көрсету үшін қолданылады. Зерттеу нәтижесінде алынған накты гылыми деректерді сандык көрсеткіштерге, кестелерге, графиктерге, сызбаларға, диаграммаларға; формулаларға, түсініктер мен зандарға айналдыру зерттеушінін ойлау абстракциясынын жогары деңгейі мен дәрежесі қажет. Осының бәріне бүгінде болашақтағы білім беру жүйесінің даму заңдылықтары мен тенденцияларын түсіну үшін теориялық жағынан терен талдау жасалуда.
8. Математикалық және статистикалық әдіс педагогикалык құбылыстар мен олардың сапалық өзгерістері арасындағы сандык тәуелділікті анықтау үшін қолданылады. Бұл әдіс. зерттеу жиынтығын ендеу үшін, байланыс пен ыкпал ету көрсеткіштерін есепке алу үшін, өзара тәуелділікті айкындау үшін, әр түрлілік көрсеткіштерін бөлу деңгейін аныктау үшін, орташа арифметикалык кате мен оның мөлшерін айқындап, осы молшерді бөлу дәрежесін (дисперсия), орташа квадраттык ауыткуларды, әр түрлілік коэффициенттерін есептеу үшін колданылады.
9.Тіркеу әдісі педагогикалык зерттеулер ішіндегі кең тараған әдіс, ол зерттеу обьектісінің белгілі бір касиеттерін ашып, есептеу үшін колданылады. Тіркеу әдетте белгілі бір белгісі бар не жоқ бір құбылысты елшеу үшін колданылады. Бұл белгісі бар объектіні аныктап алып, оны бұл белгісі жок баска бір объектіден ажырата алу кажет. Сондай-ак, шартты критерилер кажет, мысалы кандай окушыны тәртіпті, ал кандайын тәртіпсіз деп, өзімшіл немесе көпшіл деп, үлгерімі жақсы немесе ұлгерімі нашар деп айтуга болады.
10. Тізбектеу әдісі деректердің, құбылыстардың, қасиеттердің, белгілердің өсуі немесе төмендеуін анықтау үшін қолданылады. Өлшеудің бұл әдісі ретке келтіру әрекетіне негізделген, яғни зерттеу объектілері немесе кұбылыстары белгілі бір белгісінің мөлшерінің ұлғаюы немесе темендеуі тәртібі бойынша орналастырылады. Сандык тізім әдісі сандык көрсеткіштерге сапалық талдау жасауға мүмкіндік береді. Орташа мелшерді аныктау әдісі орташа сандык көрсеткіштерге, багаларга талдау жасап, нәтижелері мен оларды дәрежесі бойынша орналастыру, өзара үйлесімдік коэффициенттерді есептеу үшін қолданылады, бұл зерттеушінің
математикалық статистика және мүмкіндік теориясы саласында арнайы пт сориялык. деңгей әдістерінің бұл тобы эмпирикалық деректерге дайындығын талап етеді.
Теориялық деңгей әдістерінің бұл тобы эмпирикалық деректерге және олардың теорияны құрастыруға ықпал етуіне терең талдау жасап, ондагы зандылыктарды ашуға, сыртқы факторларды және олардың ішкі мазмұнының фаторларын түсіндіруге бағытталған. Эмпирикалық әдістер объектіні философиялык категория ретінде "құбылыс" денгейінде зерттесе, теориялық әдістер "мәні" деңгейінде зерттейді. Бұл ретте екі әдіс те объектіні танудың ғылыми сатысы болып табылады, онда құбылыс мәннің керініс формасы, ал мән тек құбылыста ғана көрініс табады. Олар бір- бірімен тығыз байланысты, бірақ бір-біріне ұқсас емес. Құбылыс мәнге караганда козғалмалы болып келеді. Зерттеу объектісінің мәнін теориялық түрде тану оның даму заңдылықтарын ашуға көмектеседі. Зерттеудің теориялык және эмпирикалык әдістері ғылыми таным денгейлері ретінде бір-бірімен диалектикалық байланысты және бір-бірінсіз өмір сүре алмай әрі дамымайды.
Ғылыми танымның үшінші деңгейі ең жоғары деңгей - әдістемелік деңгей. Танымның әдістемелік деңгейі педагогика категорияларымен, "білмеген туралы білімді" айқындаумен, ғылыми-педагогикадық зерттеу әдістемесі ретінде белгілі теорияларды колданумен байланысты мәселелерді шешуге бағытталған, таным іс-әрекетінің негізгі әдістемелік теориясы кұрылуда.
Ғылыми-педагогикалык зерттеудің жоғарыда аталып өткен әдістері таным іс-әрекеті кұралдарынын ішіндегі бірегейлері ғана. Зерттеудің бұл әдістері нақты зерттеу міндеттерін шешуде колданылатын ең негізгілер.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   32




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет