Ғылымның объекті



бет30/32
Дата16.05.2023
өлшемі119,66 Kb.
#93339
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   32
Зерттеу тақырыбы шешімі қалтқысыз табылуы кажет, өте күрделі де қоғамдық маңызға ие болған проблемалармен ұштасқан әлеуметтік тапсырыс нақты тақырыптың негіздеме дәйегін талап етеді. Ал бұл, өз кезегінде, койылган мәселенің ғылым аймағында зерттелу дәрежесінен туындайды.
Егер әлеуметтік тапсырыс педагогикалық практиканы талдаудың нәтижесінде ұсынылатын болса, ғылыми проблеманың өз негізі басқаша. Оның міндеті ғылым құрал-жабдықтарын пайдалана отырып, негізгі қарама-қарсылықтарды баяндап беру, Әдеттер, проблема шешімі зерттеу мақсатын құрайды. Мақсат-қайта түзіліп, өрнектелетін проблема.
Проблема нақтыланып, өрнектелгеннен соң, зерттеу нысанын тандау кезегі келеді. Нысанға педагогикалык процесс, педагогикалық болмыстың бір саласы немесе қайшылақтарымен жүз берген кандай да педагогикалык катынас алынуы мүмкін. Баскаша айтсак, өз ішінде нақты не әлі де күмәнді қайшылықтарды қамтып, проблемдік ситуацияларды туындатқан жағдайлардын баршасы нысан есептелінеді. Танымдык процесс бағытталғанның бірі нысан. Зерттеу дені (предмет) - нысан белшегі, бір тарапты, ягни бұл тубегейлі зерттеуді қажет еткен нысанның теориялык не практикалық тұрғыдан өте маңызды сапа-қасиеттері, кырлары мен сырлары.
Зерттеу максаты, объекті және деніне сәйкес, әдетте, болжамды (гипотезаны) тексеру мен дәйектеуге арналған зерттеу міндеттері белгіленеді. Гипотеза -бұл шынайылылығы әлі дәлелденуі кажет теориялык негізі бар болжамдар жиынтығы.
Ғылыми жаналылық тиегі аяқталған зерттеулердің сапасын бағалау үшін қолданылады. Ол қазіргі кезенде әлі белгісіз, педагогикалық әдебиеттер тобына енбеген білім заңдылықтары, олардың құрылымы мен механизмдері, мазмұны, принциптері мен технологиясын сипаттаушы теориялық және практикалық қорытындылардың мазмұнын өрнектейді.
Зерттеу жаналығы қаншалқта теориялық маңызға ие болса, соншалықты практикалық қажеттілікке ие. Зерттеулер нәтижесінде түзілген тұжырымдамалар, алынған гипотезалар, ашылған заңдылықтар, әдістер, багыттар, көзқарастар, проблеманы айқындау моделі орындалған гылыми істердің теориялык манызын танытады. Ал зерттеудің практикалық манызы жаңа ұсыныстар, нұсқаулар және т.б. дайындауға арқау болуында.
Жаналық тиектері, теориялық және практикалық маңыздылығын зерттеу типтеріне орай бір-бірімен ауысып барады, сондай-ак жана білімдердін пайда болу уақытына да тәуелді келеді.
Зерттеу ізденістерінің логикасы мен қозгалысты өзгермелілігі (динамикасы) бірнеше сатылык-эмпирикалық, гипотетикалық,эксперименталды-теориялық немес теориялық,прогностикалық- жұмыстар орындауды қажет етеді.
Зерттеудің эмпирикалық сатысында зерттеу нысанынын кызметтік бағамы алынады, шынайы оку-білім тәжірибесі, ғылыми блімдер денгейі мен кұбылыс мәнін түсіну кажетілігі арасындағы қарама-қарсылықтар к- рінеді, ғылыми проблема ернектеледі. Эмпирикалық талдаудың басты нәтижесі - зерттеудің алгашкы тұжырымдамалары ретінде қабылданған, бірақ әлі тұтастығын тексеріліп, беруі кажет болжамдар мен шамалаулар жүйесінен түзелетін зерттеу гипотезасынан көрінеді.
Гипотетикалық сатыдағы ізденіс жұмыстарыны мәні: зерттеу объекті жоніндегі деректік болжамдар мен олардың мәнін айқындап алу кажеттігі арасындағы қарама-қайшылықтарды шешіп алу, содан сон зерттеудің эмпирикалық деңгейіннен оның теориялық (эксперименталды-теориялык) денгейіне етудің дайындық жағдайларын жасау.
Теориялық саты зерттеулерінде назарга алынган нысан жөніндегі функционалдық және гипотетикалық божамдар мен ол туралы жуйелі стамалаулар кажеттігі арасындагы қайшылықтарды үйлестіру жұмыстары орындалады.
Теорияның белгілі калыпка келуі прогностикалық сатыға жол ашады, осының нәтижесінде тұтастай құрылым болып танылган зерттеу нысаны жөніндегі сонғы алынган идеялық ақпараттар мен олардын ендігі, жана жагдайларда даму мүмкіндіктерін көрегендікпен алдын-ала жобалау кажеттігі арасындағы текетіресті шешу талабы қойылады. Теорияның міндеті-осы сан қилы талаптардын объектив шешіміне негіз болу.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   32




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет