І. Кеңесбаев жҽне қазақ тілінің дыбыс жҥйесі монография



Pdf көрінісі
бет27/121
Дата27.11.2023
өлшемі1,17 Mb.
#129731
түріМонография
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   121
Байланысты:
Кенесбаев pdf

ай
,
 ей
,
 ой
,
 өй
,
 өу
,
 еу
,
 ау
,
 уа
,
 уө

жайындағы пiкipi, сонымен қатаp, дауыссыздаpдың қатаpына 
дж
дыбысын 
қосуы қате екенi ғылымда дәлелденіп, бір жҥйеге келген. Нақтырақ айтсақ, 
І.Кеңесбаев П.М.Мелиоранскийдің жергілікті ерекшелікке қарап, 
ч
дауыссызын 
қазақ тілі ҥшін ежелден келе жатқан фонема деген тҥсінігіне, дауыссыздаpдың 
қатаpына 
дж
дыбысын қосуына, 
ң
фонемасы мҧрын арқылы шығатын 
н
дауыссызы деген пайымына, В.В.Радловтың тҥркі тілдерінде кӛмекші екпін 
негізгі тҥбірдің бас буынына тҥседі деген тҧжырымдарына қосылмай, нақты 
деректер келтіре отыра талдап, ӛзіндік ой тҥйеді [100, 118–119; 123-бб.].
1897 жыл В.Катаpинскийдiң "Гpамматика киpгизского языка" деген 
еңбегiмен толықты. Автоp дыбыстаpдың pедукциясына, ӛзаpа алмасуына баса 
назаp аудаpады. Оның сӛз не бipыңғай жуан, не бipыңғай жiңiшке, дауыссыздаp 
дауысты фонемалаpдың әсеpiнен жуан-жiңiшкелi болады деген пiкipлерi 
оpынды болғанымен, дифтонг дауыстылаp (
аи
,
 еи
,
 ыи
,
 iи
,
 ои
,
 öи
,
 уи
,
 ÿи
,
 ау
,
 еÿ
,
 
оу
,
öÿ
,
уу
,
ÿÿ
) жайында білімді пайымдаулаp кӛрсете алмады. Сондай-ақ
ғалымның "Гласные звуки в киpгизском языке отличаются своей 
двойственностью или паpностью: каждая из четыpех (
а
(
ä
),
е
;
ы
,
і
;
о
,


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   121




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет