ҽ фонемасын
а мен
е- нiң аpалығынан айтылады десе,
І.Кеңесбаев
ҽ фонемасын жақ қатысына қарай аралық емес, мейлінше ашық
дауысты деп таниды;
ә) В.В.Радлов пен П.М.Мелиоpанский жіңішке
л дауыссызын ӛз алдына
жеке фонема деп тҥсінсе, І.Кеңесбаев
л -дың жуанды-жіңішкелі болып келуінің
фонематикалық мәні жоғын дәлелдейді;
б) П.М.Мелиоpанский
ч -ны ежелден келе жатқан дауыссыз деп таныса,
І.Кеңесбаев жергілікті ерекшелікке қарап,
ч дауыссызын қазақ тіліне тән
фонема деген қорытынды шығаруға болмайтынын, ол орыс тілінен енген
фонема екендігін айтады;
в) П.М.Мелиоpанский
ң фонемасын мҧрын арқылы шығатын
н деп
тҥсінсе, І.Кеңесбаев
ң фонемасын айтылу орнына қарай
н дауыссызына мҥлде
жақындамайтынын пайымдайды;
г) П.М.Мелиоpанский
дж -ны дыбыс ретінде дауыссыздардың қатарында
қарастырса, І.Кеңесбаев
дж дыбысының фонематикалық мәні жоғын
байыптайды;
ғ) В.В.Радлов кӛмекші екпінді тҥбірдің бас буынына тҥседі десе,
І.Кеңесбаев тҥркі тілдерінде кӛмекші екпін негізгі тҥбірдің бас буынына емес,
соңғы буынына тҥсетінін кӛрсетеді;
д) В.Катаpинский дифтонгілерге
аи ,
еи ,
ыи ,
iи ,
ои ,
öи ,
уи ,
ÿи ,
ау ,
еÿ ,
оу ,
öÿ ,
уу ,
ÿÿ дауыстылаpын жатқызса, І.Кеңесбаев дифтонг деп
и ,
у дауыстыларын
таниды т.б.