Институты
жүктеу/скачать 7,32 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Магжан Жұмабаев. Педагогика. Алматы. «Ана тілі*, 1992. 29—30-6. 15
| т і п т і
дүрыс емес. Қөмпит, брөндік, өрік, мейіз сықылды төтті беру де жарамайды. Бір ж асқа толмаған нөресте түгіл, 2—3 ж асар балаға да қымыз ішкізу мақүл емес. Қымыз баланың тынышын алып, мең-зең, бишара қылады. Екі-үш жасар балаға төулікте төрт рет тамақ беру керек. Түнде емес, күндіз, төрт с ағатта бір. Б алаға тамақты бөлек үйде беру артық. Үлкен кісілермен бірге ішіп, бірге жесе, үлкендерге еліктеп, мөлшерден арты қ ас ішеді. Мүның зиян екендігі белгілі», — деп атап көрсеткен.1 Б үл ж асы нда балал ар өздері там ақ тан у ға тырысады. Қолымен қасы қты оңтайлы үстауға, оны аузы на апаруға жаттығады. Үлкен ас қасык та немесе кішкентай шай қасық та балаға ыңғайлы емес. Оған орташа көлемдегі қасыкты берген ж өн. Т ө р е л к е н ің түб і ш ұң ғы л ж өн е өр т ү р л і су р еттер салынғаны дүрыс. Түбіндегі суретті көрем дей отырып, бала төрелкедегі асты қалай түтел ішіп қойғанын байқамай қалады. Баланың сөл нөрсеге еліткіш мінездерін пайдаланған жөн. Сондықтая бала үстайтын ыдыс-аяқтардың көркем де сүйкімді болғаны абзал. Балалардың өздерішпе тамақтанбақ болған талаптары екі ж асқа толғанша толық қалыптасып бітпейді. Ол кейде төкпей- шашпай ішпек болған өрекеттерінен жалығып, асын аяғына дейін тауыспай түрып кетуі мүмкін. Сондықтан бір жарым жастагы сөбилерге төрбиешілері міндетті түрде көмектесіп, тамақты түгел ішуін қадағалауы керек. Бірақ оны шектен тыс зор л ауды ң қ а ж е т і ж о к . Ж ал п ы екі ж а с ар алы ғы н д ағы балаларды тамақтандырудың өзінше қиындықтары бар. Оның 'Магжан Жұмабаев. Педагогика. Алматы. «Ана тілі*, 1992. 29—30-6. 15 алғаш қы топтарына, яғни бір жарым жастағыларына үнемі тәрбиешісі көмектесуге тура келсе, ал екінпгі тобьша немесе екі ж а с қ а тола бастаған сөбилер көбіне өздері там ақтан у д ы меңгеріп үлгереді. Бірінші тогггағы сәбилерді жатаған дөңгелек үстелге айнала үш -үш тен ғана отырғызып, олардың өрбір қим ы лдары н, қасы қ үстауын, нанды алуын, оны аузы на апарып, біртіндеп тістеп жеуін, дүрыс отыруын т. б. толып ж а т қ а н өрекеттерін қ ад ағал аған ж өн. Сонымен коса осы ж а ғ д а й л а р ғ а бола у а қ ы т т ы ө тк ізіп , б а л а л а р ға там ағы н кеш іктіріп беруге болмайды. Өйткені, ж ас баланың төбеті бірден қайтып қалса, оның тамақты ішпей қоюы да мүмкін. Ж алпы бөбекжайда (яслиде) төрбиеленіп жүрген балалардың іс-өрекеттеріне барынша шыдамды да көнбіс болмаса ештеңе де шықпайды. Әрбір істі еліктіре отырып, баланың өз бетімен істей алатын жағдайьша дейін жеткізу керек. Бала бірте-бірте ж атты ға келіп, өрбір ісін біртіндеп саналы орындауға үйренеді. Үйқы. Екі ж ас аралығындағы балалардың бірінші тобын (1,5), ересек тобын (1,5—2) ж аз айларында, тіпті ыңғайы келсе қы с айлары нда да та за ауалы , аш ы қ бөлмеде ж а тқ ы зған дүрыс. Таза ауадағы үйқы ж айлы болады. Оларды ж атқы зар алды нда м індетті түрде дөретке оты рғызы п, кіш і тобына көмектесіп қана қоймай, өрқайсысының дүрыс жатқандығын тексеріп ш ы ққан жөн. Балалардың үйьщтар алдындағы да, ү й қ ы д а н к е й ін г і де к ө ң іл -к ү й л е р ін б ү зб ай , у -ш у сы з, ж айбарақат жайғастырғанның мөні зор. Бүл жөнінде М ағжан Ж ү м а б а е в : «Ү йқысы ты ны ш болуы үш ін б алан ы к ө зд і шағылыстыратын ж ары ғы ж оқ, қү л ақты ж араты н айғайы ж о к жерде үйы қтату керек. Баланы ң тыныш үйы қтауы на себеп б ол аты н нөрсе — б е л гіл і бір оры н да ж ө н е тү н д е үй ы қтауы керек... 2—3 ж асар бала күндіз бір ж ары м , үш сағат, түнде тоғыз, он екі сағат; 4—5 жаста бала күндіз сирек үйықтағанымен, түнде он-он бір сағат; алты-жеті ж асар бала сегіз-он сағат үйықтайды*, — дейді.1 К и ім және т а за л ы ц т агы лы м ы . К иім ж өн ін д е М. Жүмабаев: «Баланың дүрыс өсуінің негізгі бір шарты — киімнің дүрыс болуы. Баланы ж елге, күн ге тигізбеймін деп орап, ш ы м қап, үлбіретіп өсіруде касиет ж оқ. Б үлай өскен бала аурушаң келеді «Шынықтырамын, денесін берік қыламын* деп, жалаңаш -жалпы үстау да жарамайды. Ш ынықтырамын деп ж үріп, ауруға ш алдықтырып, ж азатай ы м өлтіріп алуы да жүктеу/скачать 7,32 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|