Іс-әрекеттегі тәжірибені зерттеу (action research) Іс-әрекеттегі тәжірибенізерттеу. Ерекшеліктері. Кезеңдері. Зерттеу саласынанықтау. Зерттеу жобасын әзірлеу. Іс-әрекеттегі зерттеу- мұғалім-практиктің зерттеу формасы ретінде
Тәжірибенітүсіну - деректер мен талдау
жүктеу/скачать 261,92 Kb.
|
ACTION RESEARCH мен LESSON STUDY
| Тәжірибенітүсіну - деректер мен талдау.
Туындағанмәселе мен сұрақты анықтағаннанкейін, екінәрсетуралыойлану қажет: 1. Сіздіңсұрағыңызғажауапбергеніңізгекөзжеткізуүшінқандайдәлелдерқажет? 2. Күнсайынмұндайдәлелдемелер бола алатынқандайқұралдардыпайдаланасыз? Мысалы, сыныпта сыйластық қоғамдастығындамытутуралысіздіңмәселеңізгекөшейік. Бірқарағандабұлсұрақтыңжасырынжобасы осы сыныптағыбалалардың арасындағы сыйластық пен құрметтің жоқтығы туралыдәлеліболды. Бәлкім, мұғалімөзіне дөрекітонныңмаркеріретінде көрінген мінез-құлықтыатапөтті. Ол, мүмкін, бұлтуралы директор мен ата-аналарғахабарлаған дашығар. Барлық осы деректер, бәлкім, зерттеушілержекелегенбақылаужағдайынфиксациялаудепаталатынәдіспенжиналды. Сіз, әрине, осындайақпараттыосындайжолменжинайсыз.Осылайшасіздіңиелігіңіздебірқұрал бар. Күнсайынмұғалімдерпайдаланатынбасқақұралдарға: сынып карталары; жекелеген бақылау жағдайларын тіркеу; уақытша-іріктемелі бақылау; оқушылардың жұмысының үлгілері; суреттер мен фотосуреттер; сұқбат және әңгімелесу; сұрастырулар; ғылыми оқытушылық журналдары жатады. Сыныпкарталары. Сыныптыңорналасуы мен безендірілуінсынитұрғыда бейнелегенкартанысызыңыз. Кімніңжұмыстарықабырғалардаілініптұр? Орындықтарқалайорналасқан? Барлық қозғалыстарды бақылаңыз: өзіңіздің, оқушылардың, топтың. Әңгімелесу желісін бақылаңыз: мұғалімдер мен оқушыларарасындағыәңгіме, оқушыларарасындағыәңгіме. Жекелегенбақылаужағдайларынтіркеу жәнеуақытша-іріктемелібақылау. Әрқашандәптерденемесекүнделіктежазбалар жасағанда, оны жазғанкүнінкөрсетіңіз. Уақыттыүнеміжазыптұрыңыз. Ұсақ-түйектерге назар аударыңыз. Тез жазыңызжәнедәлдәйексөздердіжазыңыз. Сізжасағанжазбалардытүзетпеңіз. Оқушылардыңжұмысүлгілеріжәнесуреттер мен фотосуреттер. Кейдесызбалар – көрнекіжазбаларжасауғаболады. Олбізгекөрнекінәрселердіестесақтауғакөмектеседі. Фотосуреттер де сол сияқты. Жұмысістеп отырған оқушылардытүсіру қажет. Тіптіқызметкезеңдерін де. Белгілібіруақытішіндежиналғаниндивидтің, шағынтоптыңнемесебүкілсыныптыңжұмысүлгісі, артефакт ретіндеоқушылардың жасағанжұмыстарызерттеудіңмаңыздыдәлеліболып табылады. Сұраққа байланысты артефактілер пайдалы болуы мүмкін. Оқушылардың жұмыс үлгілері жеке немесе топтық прогресс стратегиясын көрсетеді. Олар оқушылардың ұғымдарды қалай түсінетінін, қалай пайдаланатынын көрсете алады. Сұқбат және әңгіме. Зерттеудің жақсы құралы болып табылады. Ресми әңгімелесу – бұл Сіз өзіңізге сұхбатқа дейін сценарийді жазасыз, Сіз әңгімелесіп отырған адамдардың барлығына бір ретпен және бір сұрақтарыңызды қоясыз. Бейресми сұқбат немесе әңгімені дайындау үшін, Сіз нені білгіңіз келетін туралы ойлауыңыз тиіс. Сөйлесуді немесе сұқбатты бастаған бетте есіңізде болсын, Сіз мақсатқабағытталған әңгіме жүргізуіңіз керек. Былай бастауға болады «Мен ...туралы естігім келеді». Сынып қоғамдастығы туралы тақырып бойынша ұсынылатын бірнеше сұрақтар: Мұғалімге: «Мен топтағы балалар бір-бірімен шын мәнінде байланыс орнатқанын қашан сезгеніңізді естігім келеді». Оқушыға: «Мен Сіз үшін сыныптағы ең тамаша немесе ең көңілсіз күн туралы естігім келеді». Егер сұқбатқа басқаларды жетекші ету мүмкіндігі ретінде қарайтын болсаңыз, бәлкім, сіз толық жауап ала аласыз, ал егер күн тәртібін жасайтын болсаңыз, ала алмайтын жауап. Сауалнамалар. Бүкіл сыныптан немесе үлкен топтан ақпарат алу үшін жақсы құрал болып табылады. Бірақ, сұрақтардың мазмұны мен және олардың санынан сақ болу керек. Социограмма сіздің сыныптағы әлеуметтік қауымдастықтарды көрсетуге көмектесетін талдамалық құрал болып табылады. Егер сіз сыныптың интерактивті динамикасын қалай өзгертуге болатынын анықтауға тырыссаңыз, олар пайдалы. Сондай-ақ, ол балаларды оқыту үшін қалай топтастыру керек екенін білуге тырысқанда пайдалы. Ғылыми оқытушылық журналдары. Әрбір зерттеуші-мұғалім зерттеу журналын жүргізуі тиіс. Бұл ең жақсы күнделік. Ол Сіздің сұрақпен не істеу керек туралы он минуттық күнделікті жазбаларды қамтуы мүмкін; бірлі-жарым бақылау туралы ескертпелер; осы жазбалар туралы ойларыңыз; оқығаныңызтуралы жазбалар. Журнал әрқашан Сізде болуы керек. Оның арқасындаСіз қағаз бетінде ойланасыз. Ал енді деректерді ұйымдастырупроблемасын қарастыру қажет. Үш түрлі құралды пайдалану қажет (сауалнамалар мен сұрастырулар ғана емес). Бұл триангуляция үшін жасалады және Сіз алатын нәтижелерге сенімді болуға көмектеседі, нақты және сынға төзімді. Сіз пайдаланатын құралдар сіздің мәліметтеріңізді қалай ұйымдастыруға болатынын анықтайды. Негізінен бұл диаграммалар, графикалар және кестелер, олар мысалдар, уақытша реттеулер, қатынастар мен жетіспейтін бөлшектерді жылдам көрсетуге көмектеседі. Деректерді талдау. Бұл іс-әрекетті зерттеумен өз тәжірибесін ұғынудың негізгі процесі. Бұл қызықты және ретсіз процесс. Деректер өздері үшін ешқашан сөйлемейді. Талдау Сіздің деректеріңіз Сізді әрекет жасауға итермелеген тұжырым жайлы сенімді тарих процесі болып табылады. Сонымен қатар, Сізге күмәнді тыңдаушыларды Сіз айтып жатқан оқиға және Сіздің сезімдеріңіз дәлелдемелермен нығайтылатыны туралы сендіру керек. Сіздіңдәлелдемелеріңіздіқолдаудыңекінегізгікөзі бар: Сізжинағандеректержәнесізжасағанмодельдер. Тақырыптуралыбілгеніңіз. Деректердіталдағаннанкейін, Сізге келесіқадамдардыжасауқажет (Сіздіңіс-әрекетіңіздіңнәтижелерітуралыесеп): 1) жасаған іс-әрекеттердісипаттаңыз; 2) жинағандәлелдердірефлексиядан өткізіңіз; 3) есептеңізжәнеүлгілердітабыңыз; 4) әріптестермендәлелдемелердібөлісіңіз; 5) алынғанмәліметтердіңтүрлітүсініктемелеріноқыпшығыңыз; 6) балалар мен оқужағдайытуралыболжамдардықайтақараңыз; 7) алдын ала түсіндірмелердітұжырымдаңыз; 8) дәлелдемелер мен тұжырымдары бар аргументтерді әзірлеңіз. жүктеу/скачать 261,92 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|