Ж. Ш. Ургалиев медициналық биофизика практикумы
Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті
жүктеу/скачать 1,55 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Қысқаша теориялық мағлұмат
- F=2πRσ
| Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті
жаратылыстану факультетінің «Биотехнология және микробиология» кафедрасында жинақталған көп жылғы тәжірибелер негізінде дайындалды. Оқу құралы жоғары оқу орындары студенттеріне арналған. Автор. 3 №1 Зертханалық жұмыс. Тақырыбы: Сұйықтықтардың беттік керілу күшін анықтау. Жұмыстың мақсаты: Cұйықтың беттік керілу коэффициентінің ерітінділер концентрациясына және температураға тәуелділігін тәжірибе жүзінде анықгау. Қысқаша теориялық мағлұмат: Сұйықтықтың ішіндегі молекула, өзін қоршаған молекулалармен қарым– қатынасқа түседі. Араласу симметриялы болғандықтан, тең-араласу нольге тең. Беткейге жақын молекула үшін симметрия бұзылып, сұйықтықтың ішіне бағытталған, басқа молекулалардың әрекетінсіз күш пайда бодады. Сондықтан молекулалардың сұйықтықтың түбінен беткейге жылжуы үшін жұмыс жасалынады. Сырттан әсер етуші күшсіз, сұйықтық молекулалары потенциалды энергияның минимумына сай орын алуға тырысады, сондықган бос жағдайдағы сұйықтың беткейлікте минимальды алаңды қамтиды және шар пішінде болады. Беткейлік қабат қалыңдап, серпінді пленкаға ұқсайды, оған беткейлікке жанасуға бағытталған серпінді күштер (беттік керілу күштері) әсер етеді. Егер сұйықтықтың бетінде l кесіндісін алсақ, онда беттік керілу күшін F деп, l кесіндісіне перпендикулярлы белгілейміз. Беттік керілу тең σ=F/l Беттік қабат молекулаларының сұйықтықтың ішіндегі молекулаларға қарағанда жоғары потенциальды энергиясы болғандықтан сұйықтықтың беткейінің алаңын ұлғайту үшін беткейлік керілу күшке қарсы жұмыс жасауы қажет. Онда σ =A /S. 1 – сурет. Кей жағдайларда биологиялық сұйықтықтардың беткейлік керілуі диагностикалық фактор бола алады. Мысалы: сары ауруда, зәрде (несеп) өт қышқылдарының пайда болуы салдарынан зәрдің беттік керілуі күрт күшейе түседі. Қант диабетінде және басқа да ауруларда қанда липаза құрамы ұлғаяды. Липазаның қандағы мөлшерін трибутилен ерітіндісіне қан тамызу арқылы беттік керілу күшінің өзгеруінен анықтайды. Медициналық тәжірибеде беттік керілу күшін анықтау үшін тамшының 4 үзілу әдісін қолданады. Вертикальды түтіктің тесігінен сұйықтықтың баяу ағуы салдарынан тамшы түзіледі, оның радиусы тесіктің радиусынан кем болады. Тамшының үзілуі кезіндегі беттік керілу күші F=2πRσ тамшының ауырлық күшіне тең p=ρgV (R – тамшы мойынының радиусы; ρ – сұйықтықтың тығыздығы, V – тамшы көлемі), немесе жүктеу/скачать 1,55 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|